آذَنْتُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آذَنْتُ: (آذَنْتُكُمْ عَلى سَوَآءٍ)«آذَنْتُ» از مادّه «
ایذان» به معنای اعلام کردن توام با تهدید است؛ و گاه به معنای اعلان جنگ نیز آمده است. اما از آنجا که این سوره در
«مکّه» نازل شده و در آنجا نه زمینه
جهاد بود و نه حکم جهاد نازل شده بود، بسیار بعید به نظر می‌رسد که این جمله در اینجا به معنای «اعلان جنگ» باشد؛ بلکه ظاهر این است:
پیامبر با این سخن می‌خواهد اعلام نفرت و جدایی از آنها کند و نشان دهد که از آنان به کلّی دست شسته است.
(فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ آذَنْتُكُمْ عَلَىٰ سَوَاءٍ وَإِنْ أَدْرِي أَقَرِيبٌ أَمْ بَعِيدٌ مَا تُوعَدُونَ) (اگر باز روى‌گردان شوند، بگو: «من به همه شما يكسان هشدار مى‌دهم؛ و هر چند نمى‌دانم اين وعده عذاب كه به شما داده مى‌شود نزديك است يا دور!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
ايذان به طورى كه گفته‌اند از
اذن گرفته شده كه به معناى علم به اجازه است در كارى. آن گاه به طور مجاز در مطلق
علم استعمال شده و از آن افعالى اشتقاق يافته و بسيارى از موارد متضمن معناى تهديد و انذار نيز مى‌شود و كلمه على سواء على الظاهر حال از مفعول آذنتكم است، و معناى آن اين است كه: اگر از دعوت تو اعراض كردند، و از اينكه با قبولى
دین توحید تسليم
خدا شوند روى گردانيدند، پس به ايشان بگو من به شما اعلام مى‌كنم كه شما از اين اعراض خود در خطر مى‌باشيد، چون شما در اينكه من اعلامتان كنم، و يا در خود خطر قرار گيريد مساوى هستيد، (و به عبارت ديگر: در اعلام كردن من همه مساوى هستيد، و يا در مخاطره بودن همه برابريد) بعضى از مفسرين گفته‌اند: مقصود اعلام به جنگ است. ولى اين معنا در
سوره‌های مکی دور به نظر مى‌آيد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «آذَنْتُ»، ص۹.
