آثار اصلاح (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اصلاح به برطرف کردن فساد و تباهی از شیء و ایجاد سلامت و بهبودی
در آن
اطلاق می‌شود.
در قرآن کریم آرامش، یکی از ثمره‌های
ایمان و
اصلاح (خویش) بر شمرده شده است آنجا که می‌فرماید:
و ما نرسل المرسلین الا مبشرین ومنذرین فمن ءامن
واصلح فلا خوف علیهم ولا هم یحزنون(و ما پيامبران
[۱] را جز بشارتگر و هشداردهنده نمى‌فرستيم پس كسانى كه ايمان آورند و نيكوكارى كنند بيمى بر آنان نيست و اندوهگين نخواهند شد).
یـبنیءادم اما یاتینکم رسل منکم یقصون علیکم ءایـتی فمن اتقی
واصلح فلا خوف علیهم ولاهم یحزنون(اى فرزندان
آدم چون پيامبرانى از خودتان براى شما بيايند و
آیات مرا بر شما بخوانند پس هر كس به پرهيزگارى و
صلاح گرايد نه بيمى بر آنان خواهد بود و نه اندوهگين مى شوند).
بار دیگر
خداوند فرزندان آدم را مخاطب ساخته، مى گوید: اى فرزندان آدم اگر رسولانى از خودتان (از طرف من ) به سویتان آمدند که آیات مرا به شما عرضه مى دارند از آنها پیروى کنید، زیرا آنها که پرهیزگارى پیشه کنند و
در اصلاح خویشتن و دیگران بکوشند نه وحشتى از
مجازات الهی خواهند داشت و نه
اندوه و غمى (یا بنى آدم اما یاتینکم رسل منکم یقصون علیکم آیاتى فمن اتقى و
اصلح فلا خوف علیهم و لا هم یحزنون ).
و
در آیه بعد اضافه مى کند اما آنها که آیات ما را تکذیب کنند و
در برابر آن، خضوع ننمایند آنها اصحاب دوزخند و جاودانه
در آن خواهند ماند (و الذین کذبوا بایاتنا و استکبروا عنها اولئک اصحاب النار هم فیها خالدون ).
پاسخ به یک
سفسطه دیگر
همانطور که
در آیات گذشته گفتیم جمعى از دین سازان قرون اخیر براى صاف کردن جاده ادعاهاى خود پاره اى از
آیات قرآن را مستمسک قرار داده و مدعى هستند که دلیل بر نفى خاتمیت است،
در حالى که ارتباطى با آن ندارد.
یکى از آنها آیه فوق است، آنها بدون اینکه قبل و بعد این آیات را
در نظر بگیرند مى گویند: این آیه با توجه به جمله یاتینکم که
فعل مضارع است دلیل بر این است که امکان دارد
در آینده
پیامبران دیگرى مبعوث شوند.
پذیرش
توبه از آثار
اصلاح و جبران گذشته خود شمرده شده است همانطور که
در قرآن به آن اشاره شده آنجاکه می‌فرماید:
ان الذین یکتمون ما انزلنا من البینـت والهدی من بعد ما بینه للناس فی الکتـب اولـئک یلعنهم الله ویلعنهم اللعنون•(كسانى كه نشانه‌هاى روشن و رهنمودى را كه فرو فرستاده‌ايم بعد از آنكه آن را براى مردم
در كتاب توضيح داده‌ايم نهفته مى‌دارند آنان را خدا لعنت مى‌كند و لعنت‌كنندگان لعنت‌شان مى‌كنند) الا الذین تابوا واصلحوا وبینوا فاولـئک اتوب علیهم وانا التواب الرحیم(مگر كسانى كه توبه كردند و خود را
اصلاح نمودند و
حقیقت را آشكار كردند پس بر آنان خواهم بخشود و من توبه‌پذير مهربانم).
الا الذین تابوا من بعد ذلک واصلحوا فان الله غفور رحیم(مگر كسانى كه پس از آن توبه كردند و درستگارى
[۶] نمودند كه خداوند آمرزنده مهربان است).
والذان یاتیـنها منکم فـاذوهما فان تابا
واصلحا فاعرضوا عنهمآ ان الله کان توابا رحیما(و از ميان شما آن دو تن را كه مرتكب زشتكارى مى‌شوند آزارشان دهيد پس اگر توبه كردند و درستكار شدند از آنان صرفنظر كنيد زيرا خداوند توبه‌پذير مهربان است).
فمن تاب من بعد ظلمه
واصلح فان الله یتوب علیه ان الله غفور رحیم(پس هر كه بعد از ستم‌كردنش توبه كند و به
صلاح آيد خدا توبه او را مى‌پذيرد كه خدا آمرزنده مهربان است).
واذا جآءک الذین یؤمنون بـایـتنا فقل سلـم علیکم کتب ربکم علی نفسه الرحمة انه من عمل منکم سوءا بجهــلة ثم تاب من بعده
واصلح فانه غفور رحیم(و چون كسانى كه به آيات ما
ایمان دارند نزد تو آيند بگو درود بر شما پروردگارتان رحمت را بر خود مقرر كرده كه هر كس از شما به نادانى كار بدى كند و آنگاه به توبه و
صلاح آيد پس وى آمرزنده مهربان است).
ثم ان ربک للذین عملوا السوء بجهــلة ثم تابوا من بعد ذلک واصلحوا ان ربک من بعدها لغفور رحیم(با اين همه پروردگار تو نسبت به كسانى كه به نادانى مرتكب
گناه شده سپس توبه كرده و به
صلاح آمده‌اند البته پروردگارت پس از آن آمرزنده مهربان است).
الا الذین تابوا من بعد ذلک و اصلحوا فان الله غفور رحیم(مگر كسانى كه بعد از آن بهتان
توبه كرده و به
صلاح آمده باشند كه خدا البته آمرزنده مهربان است).
این آیه مانند بسیارى از آیات دیگر
قرآن پس از طرح مساله توبه با جمله ((و اصلحوا)) این
حقیقت را مى فهماند که توبه تنها ندامت از گذشته و تصمیم بر ترک گناه
در آینده نیست . بلکه شرط قبولى توبه آن است که با اعمال نیک خود
در آینده اعمال زشت پیشین را جبران کند و لذا
در بعضى از آیات
قرآن بعد از ذکر توبه اشاره به ایمان و عمل
صالح شده است مانند آیه فوق و آیه ۶۰
سوره مریم مى فرماید: الا من تاب و آمن و عمل
صالحا: ((مگر کسى که توبه کند و ایمان آورد و
عمل صالح انجام دهد))
در غیر این صورت توبه یک توبه کامل نیست.
بلکه از این تعبیر استفاده مى شود که گناه نقصى
در ایمان
انسان ایجاد مى‌کند که بعد از توبه باید تجدید ایمان کند تا این نقص بر طرف گردد.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «آثار اصلاح»
