آب زلال‌ (کتاب)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

آبِ زُلال، نام دو منظومه در ادب پارسی از شوشتری جزایری و فیض کاشانی است.

---

شوشتری جزایری ، میرمحمد عباس بن علی اکبر بن محمد جعفر موسوی لکهنوی (۱۲۲۴ـ۱۳۰۶ق/۱۸۰۹ـ۱۸۸۹م). اثر او در زمینه اخلاق عملی است. این کتاب در ۱۳۰۷ق/۱۸۹۰م همراه کتاب‌های اجناس الجناس و گوهرشاد او در لکهنو به چاپ رسیده است. یک‌بار نیز در مصر چاپ شده است.
آقابزرگ تهرانی نام کتاب اخیر او را گوهرشاهوار ضبط کرده است.

---

فیض کاشانی ، ملامحسن (۱۰۰۷ـ۱۰۹۱ق/۱۵۹۸ـ۱۶۸۰م). اثر او مختصر است و بیش‌تر جنبه عرفانی دارد. این منظومه به دو جرعه تقسیم شده و هر جرعه دارای سه نفس است. جرعه اول خطاب به حق تعالی و جرعه دوم خطاب به نفس است. این مثنوی این‌گونه آغاز می‌شود:
یا محیی قلب کل عارف فیاض زوارف المعارف•••••ستّار معایب البرایا غفار کبائر الخطایا
و چنین خاتمه می‌یابد: از سرتاپای گوش بادت وین آب زلال نوش بادت
این منظومه تا به حال به چاپ نرسیده و نسخه‌های خطی آن در کتابخانه‌های مجلس شورای ملی (سابق)، مرکزی دانشگاه تهران، سنای سابق، آیت‌الله مرعشی ، ملی ملک، دانشکده ادبیات و نیز کتابخانه‌های خصوصی دکتر مفتاح ، فخرالدین نصیری امینی و سیدمحمد بن نعمت‌الله جزایری موجود است.

---

(۱) آقابزرگ، الذریعه.
(۲) آیت‌الله مرعشی، فهرست خطی.
(۳) سنای (سابق)، فهرست خطی.
(۴) شورای ملی (سابق)، فهرست خطی.
(۵) کتابخانه مرکزی، فهرست خطی.
(۶) خانبابا مشار، فهرست چاپی فارسی.
(۷) خانبابا مشار، مؤلفین چاپی فارسی و عربی.
(۸) منزوی، احمد، فهرست خطی فارسی.

---