یَعْلَمُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَعْلَمُ:
(اَللّٰهُ یَعْلَمُ ما تَحْمِلُ کُلُّ اُنْثی) یَعْلَمُ: از مادّه
«علم» به معنی «آگاهی و دانستن
حقیقت چیزی» است.
در این بخش از
آیه، سخن از علم وسیع
پروردگار و آگاهی او بر همه چیز است، همان علمی که سرچشمه نظام آفرینش و شگفتی‌های
خلقت و دلایل
توحید است. همان علمی که پایه
معاد و دادگاه بزرگ قیامت است، می‌فرماید:
آری، خداوند از تاریخ تولد جنین و لحظه آن بی‌کم و کاست آگاه است و این از اموری است که هیچ‌کس و هیچ دستگاهی دقیقا نمی‌تواند آن را مشخص کند، این علم مخصوص
ذات پاک پروردگار است و دلیل آن هم روشن است، چرا که
استعداد رحم‌ها و جنین‌ها کاملا متفاوت می‌باشد و هیچ‌کس از این تفاوت‌ها دقیقا آگاه نیست.
در آیه ۷
سوره طه می‌خوانیم:
(وَ اِنْ تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ فَاِنَّهُ یَعْلَمُ السِّرَّ وَ اَخْفی) «اگر سخن آشکارا بگویی (یا مخفی کنی) او پنهانی‌ها و حتی پنهان‌تر از آن را نیز می‌داند.»
به این ترتیب در آیات فوق ترسیم روشنی از علم بی‌پایان پروردگار شده است.
به موردی از کاربرد
یَعْلَمُ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(اللّهُ یَعْلَمُ ما تَحْمِلُ کُلُّ اُنثَی وَ ما تَغیضُ الاَرْحامُ وَ ما تَزْدادُ وَ کُلُّ شَیْءٍ عِندَهُ بِمِقْدارٍ) (خدا از جنین‌هایی که هر انسان یا حیوان ماده‌ای حمل می‌کند آگاه است و نیز از آنچه رحم‌ها کم می‌کنند و پیش از موعد مقرّر به
دنیا می‌آورند و هم از آنچه افزون می‌کنند و بعد از موقع به دنیا می‌آورند و هر چیز نزد او مقدار معیّنی دارد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
این آیه با آیه بعدی‌اش نظیر دنباله‌ای است برای آیه قبلی، زیرا مضمون آن‌ها این است که خدا بر هر چیزی
عالم است.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یَعْلَمُ»، ج۳، ص۲۱۷-۲۱۸.
