یَسْتَضْعَفُون (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَسْتَضْعَفُون: (کَانُوا یُسْتَضْعَفُونَ) «یَسْتَضْعَفُون» از مادّه
«استضعاف» معادل کلمه «
استعمار» است که در عصر و زمان ما به کار می‌رود و مفهوم آن این است که: قومی ستم‌پیشه، جمعیتی را تضعیف کنند تا بتوانند از آنها در مسیر مقاصدشان بهره‌کشی نمایند.
منتها با کلمه «استعمار» این تفاوت را دارد، که «استعمار» ظاهرش به معنای آباد ساختن است و باطنش به معنای ویرانگری، ولی «استضعاف»
ظاهر و
باطنش هردویکی است!
(وَأَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِينَ كَانُواْ يُسْتَضْعَفُونَ مَشَارِقَ الأَرْضِ وَمَغَارِبَهَا الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنَى عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ بِمَا صَبَرُواْ وَدَمَّرْنَا مَا كَانَ يَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَقَوْمُهُ وَمَا كَانُواْ يَعْرِشُونَ) (و مشرقها و مغربهاى پر بركت زمين را به آن قوم كه زير زنجير
ظلم و ستم به ضعف كشانده شده بودند، واگذار كرديم؛ و و
عده نيك پروردگارت بر
بنی‌اسرائیل، بخاطر
صبر و
استقامتی كه به خرج دادند، تحقّق يافت؛ و آنچه
فرعون و فرعونيان از كاخهاى مجلّل مى‌ساختند، و آنچه از باغهاى داربست‌دار فراهم ساخته بودند، در هم كوبيديم!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: ظاهرا مراد از ارض سرزمين
شام و
فلسطین است، مؤيد و يا دليل بر اين معنا جمله بعدى است كه مى‌فرمايد:
(الَّتِي بارَكْنا فِيها) براى اينكه خداوند در
قرآن كريمش غير از سرزمين مقدس كه همان نواحى
فلسطین است و غير از
کعبه هيچ سرزمينى را به
برکت ياد نكرده.
معناى آيه اين است كه: ما بنى اسرائيل را كه مردمى ضعيف به شمار مى‌رفتند
قدرت داده و مشارق و مغارب سرزمين مقدس را به ايشان واگذار نموديم. و اگر در اينجا بنى اسرائيل را به مردمى مستضعف وصف كرده براى اين است كه كارهاى عجيب خارق العاده
خدا را برساند، و بفهماند چگونه خداوند افتادگان را بلند مى‌نمايد و كسانى را كه در نظرها خوار مى‌آيند تقويت نموده و زمين را در تيول آنان قرار مى‌دهد، چه قدرتى بالاتر از اين؟
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یَسْتَضْعَفُون»، ص۶۴۱.
