یوم بردان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَرَدان، یوم (یوم البَرَدان)، از ایّام
عرب جاهلی و مشهور بین
قبایل قحطانی می‌باشد.
در چنین روزی
حجر بن عمرو بن معاویة بن حارث کِندی معروف به آکِلی المُرار،
برادر ناتنی حَسان بن تُبَع پادشاه حمیری،
که بر سرزمین
نجد و نواحی
عراق فرمانروایی داشته بر
زیاد بن هبوله ، فرمانروای یکی از نواحی
شام ، پیروز شده است.
هشام بن کلبی (متوفی ۲۰۴) و
ابوعبیده (متوفی ۲۰۹) از این واقعه دو
روایت کرده‌اند که در پاره‌ای جزئیات با هم اختلاف دارند.
ابن اثیر روایت ابوعبیده را با واقع سازگارتر دانسته و گفته است: منظور از ابن هبوله یکی از
ملوک غَسّان است که غالب نام داشته، زیرا زیاد بن هبوله فرمانروای
شام از نظر زمانی مقدم بر حجر بوده است.
یاقوت از مواضع متعددی با عنوان بردان نام برده اما به این حادثه اشاره‌ای نکرده است.
درباره
سبب وقوع این
جنگ ، آمده است که حجر بن عمرو همراه با
قبیله کِنده و ربیعه به
بحرین هجوم می‌برد.
ابن هبوله در غیاب آن‌ها به سرزمینشان می‌تازد و
اموال زیادی
تصرف می‌کند و تعدادی از زنان قبایل درگیر جنگ، از جمله
هند بنت ظالم،
همسر حجر، را به
اسارت می‌گیرد.
حجر با آگاهی از این موضوع، در جستجوی ابن هبوله بر می‌آید و تنی چند از بزرگان
قبیله ربیعه چون
عوف بن محلّم و
عمرو بن ابی ربیعه (عمرو بن معاویه) به او می‌پیوندند.
حجر با افرادش در منطقه
حفیر پایین‌تر از
عَین اُباغ به
اردوگاه ابن هبوله می‌رسد.
جنگ بزرگی در محل بردان در نزدیکی عین اباغ، در می‌گیرد.
ابن هبوله شکست می‌خورد و تعداد زیادی از افرادش کشته می‌شوند.
قبایل
غارت شده، اموال خود را بازپس می‌گیرند و حجر نیز به
انتقام خیانت همسرش در زمان
اسارت ، دستور می‌دهد تا هند را به دو
اسب بسته و رها کنند، یا به قولی دیگر او را می‌سوزاند.
(۱) ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵.
(۲) علی بن حسین ابوالفرج اصفهانی، کتاب الاغانی، بیروت.
(۳) بطرس بستانی، کتاب دائرة المعارف، بیروت .
(۴) محمد احمد جادالمولی، علی محمد بجاوی، و محمد ابوالفضل ابراهیم، ایّام العرب فی الجاهلیّة، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
(۵) فیلیپ خوری حِتّی، تاریخ عرب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران ۱۳۶۶ ش.
(۶) یاقوت حموی، معجم البلدان، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله « یوم بردان»، شماره۹۲۲.
