گزیدن انگشت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خداوند در
قرآن کریم از اصطلاح جویدن یا گزیدن سر انگشتان برای نشان دادن شدت ناراحتی کفار استفاده کرده است.
بعضی از اهل کتاب از
مسلمانان به شدت ناراحت بودند و بر اثر
خشم بسیار نوک انگشتان خود را میگزیدند. ...وتؤمنون بالکتب کله واذا لقوکم قالوا ءامنا واذا خلوا عضوا علیکم الانامل من الغیظ...(هان شما كسانى هستيد كه آنان را دوست داريد و (حال آنكه) آنان شما را دوست ندارند و شما به همه
کتابها (ای خدا) ايمان داريد و چون با شما برخورد كنند مى‌گويند ايمان آورديم و چون (با هم) خلوت كنند از شدت خشم بر شما سر انگشتان خود را مى‌گزند بگو به خشم خود بميريد كه خداوند به راز درون سينه ها
داناست .)
«انامل» جمع «انمله» به سرانگشت و قسمتی که ناخن دارد، اطلاق می‌شود.
برخی، انگشت گزیدن را بیان تمثیلی از شدت خشم و
کینه دانسته‌اند. زیرا
انسان ، به طور معمول در حال تاسف و خشم، انگشتان خود را می‌گزد.
اهل کتاب از ادیان دیگر شدت کینه و خشم خود را به مؤمنان در گزیدن سرانگشتان خویش نشان میدادند. ...و تؤمنون بالکتب کله و اذا لقوکم قالوا ءامنا واذا خلوا عضوا علیکم الانامل من الغیظ....(هان شما كسانى هستيد كه آنان را دوست داريد و (حال آنكه) آنان شما را دوست ندارند و شما به همه كتابها (ای خدا)
ایمان داريد و چون با شما برخورد كنند مى‌گويند ايمان آورديم و چون (با هم) خلوت كنند از شدت خشم بر شما سر انگشتان خود را مى‌گزند بگو به خشم خود بميريد كه خداوند به راز درون سينه ها داناست.)
المیزان: «چون
مشرکین چنین سابقه اى ندارند که وقتى به
مؤمنین رسیدند بگویند ما ایمان آوردیم و وقتى به همفکران خود رسیده باشند، سر انگشتان خود را از شدت خشم گزیده باشند. این وضع با حال یهود تطبیق مى کند، و از همینجا روشن مى شود که تا اینجا اتصال سیاق
آیات به هم نخورده است .و چه بسا بعضى از مفسرین این گفته را که (آیه شریفه مورد بحث ، به مشرکین نظر دارد) با این گفته که
آیه سخن از دوروئى مى کند جمع کرده و معتقدند که به یهود نظر دارد، و لیکن این نظریه خطا است .»
مجمع البیان می فرماید: «(واذا لقوکم قالوا آمنا) معناه: اذا راوکم قالوا: صدقنا (واذا خلوا) مع انفسهم (عضوا علیکم الانامل‌ای: اطراف الاصابع (من الغیظ) ای: من الغضب والحنق، لما یرون من ائتلاف المؤمنین، واجتماع کلمتهم، ونصرة الله ایاهم. وهذا مثل: ولیس هناک عض، کقول الشاعر:
اذا راونی اطال الله غیظهم، عضوا من الغیظ، اطراف الاباهیم وقول ابی طالب: (یعضون غیظا خلفنا بالانامل). (قل) یا محمد لهم (موتوا بغیظکم) صیغته صیغة الامر، والمعنی الدعاء، فکانه قال: اماتکم الله بغیظکم.»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۵، ص۲۹۸، برگرفته از مقاله «گزیدن انگشت».
