کَیْد (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

كَيْد (به فتح کاف و سکون یاء) از واژگان قرآن کریم به معنای حیله و تدبیر است.
این واژه هرجا درباره خداوند به کار رفته به معنای تدبیر است.
جایی که درباره کفار یا شیطان و ... به کار رفته به معنای حیله می‌باشد.
مشتقات كَيْد که در آیات قرآن آمده عبارتند از:

---

كَيْد به معنای حیله و تدبیر در قرآن کریم به کار رفته است.
راغب می‌گوید: کید نوعی حیله است گاهی مذموم و گاهی ممدوح باشد هر چند در مذموم بیشتر است همین‌طور است استدراج و مکر که گاهی ممدوح باشند.
نگارنده گوید: بهتر است آن را در صورت ممدوح بودن تدبیر معنی‌ کنیم.

---

به مواردی از كَيْد که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - کِدْنا (آیه ۷۶ سوره یوسف)

(کَذلِکَ‌ کِدْنا لِیُوسُفَ‌)
«این چنین تدبیر کردیم برای یوسف»

۲.۲ - کَیْداً (آیه ۱۵ سوره طارق)

(اِنَّهُمْ‌ یَکِیدُونَ‌ کَیْداً وَ اَکِیدُ کَیْداً)
کید اوّل که درباره کفّار است مذموم و دوّمی که درباره خداست ممدوح است: «آن‌ها حیله می‌کنند حیله‌ای و من در مقابلشان تدبیر می‌کنم تدبیری »

۲.۳ - لَاَکِیدَنَ‌ (آیه ۵۷ سوره انبیاء)

(وَ تَاللَّهِ‌ لَاَکِیدَنَ‌ اَصْنامَکُمْ‌)
«به خدا حیله و تدبیری درباره بت‌هایتان می‌کنم.»

۲.۴ - کَیْدَ (آیه ۷۶ سوره نساء)

(اِنَ‌ کَیْدَ الشَّیْطانِ کانَ ضَعِیفاً)
(زيرا كه نقشه شيطان، همانند قدرتش ضعيف است.)

۲.۵ - کَیْداً (آیه ۹۸ سوره صافات)

(فَاَرادُوا بِهِ‌ کَیْداً فَجَعَلْناهُمُ الْاَسْفَلِینَ‌)
(آن‌ها براى نابودى ابراهيم توطئه‌اى كردند، ولى ما آنان را پست و مغلوب ساختيم.)

---