کِبْرِیاءُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کِبْرِیاءُ:(وَ لَهُ الْكِبْرِياء في السَّماواتِ) «کِبْرِیاءُ» از مادّه
کِبَر (به کسر کاف و فتح باء) به معنای بزرگی و قدر است. و «کبریاء» به معنای عظيمت و بزرگى» است.
در
آیه مورد بحث مى‌خوانيم براى اوست كبرياء و
عظمت و
علو و
رفعت در آسمان‌ها و
زمین و او قادر شكست‌ناپذير و
حکیم على الاطلاق است.
چرا كه آثار عظمتش در پهنه آسمان‌ها و سراسر زمين و تمام
جهان آشكار است.
در اين آيه سخن از عظمت
پروردگار آمده است كه هر
قدر در آفرينش آسمان‌ها و زمين دقت كنيم به اين حقيقت آشناتر خواهيم شد و در واقع اين آيه و آيه قبل، به اين نكته اشاره مى‌كند.
به موردی از کاربرد «کِبْرِیاءُ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ لَهُ الْكِبْرِياء في السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ) «و براى اوست كبريا و عظمت در آسمان‌ها و زمين، و اوست توانا و حكيم.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ لَهُ الْكِبْرِياءُ في السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ) كلمه كبرياء - به طورى كه
راغب گفته - به معناى ترفع از انقياد است.
يعنى اين‌كه كسى زير بار رام شدن نرود. و از
ابن اثیر نقل كرده‌اند كه گفته به معناى عظمت و
ملک است.
و در
مجمع البیان گفته به معناى
سلطان قاهر، و نيز عظمت قاهر و عظمت رفيعه است.
و اين كلمه به هر حال از كلمه كبر بليغ‌تر است، يعنى مبالغه در كبر را مى‌رساند و در عظمت‌هاى غير حسى استعمال مى‌شود، كه برگشت آن به
کمال وجود و غير متناهى بودن كمال او است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «کبریاء»، ج۴، ص ۲۴.
