کال (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کَالَ: (مَعَنآ اَخانا نَکْتَلْ) «کَالَ» از مادّه «
کَیْل» به معنای
پرداختن با کیل و پیمانه است.
(فَلَمَّا رَجِعُوا إِلَى أَبِيهِمْ قَالُواْ يَا أَبَانَا مُنِعَ مِنَّا الْكَيْلُ فَأَرْسِلْ مَعَنَا أَخَانَا نَكْتَلْ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ) (هنگامى كه به سوى پدرشان بازگشتند، گفتند: «اى پدر! دستور داده شده كه بدون حضور برادرمان
بنیامین پيمانه‌اى از غلّه به ما ندهند؛ پس برادرمان را با ما بفرست، تا پيمانه‌اى از غلّه دريافت داريم؛ و به يقين ما او را محافظت خواهيم كرد.»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:اكتيال به معناى گرفتن طعام است با كيل، در صورتى كه با كيل معامله شود،
راغب گفته: كيل به معناى پيمان كردن طعام است، وقتى گفته مى‌شود: كلت له الطعام با تعبير كلته الطعام فرق دارد،
اولى به معناى اين است كه مباشر پيمانه كردن طعام براى او من بودم، ولى دومى به اين معنى است كه من طعام را با كيل و پيمانه به او دادم، و معناى اكتلت عليه اين است كه با كيل از او گرفتم، و لذا
خدای تعالی فرموده:
(وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفِينَ الَّذِينَ إِذَا اكْتالُوا عَلَى النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ وَ إِذا كالُوهُمْ ...) زيرا در گرفتن تعبير كرده به
(اكْتالُوا عَلَى النَّاسِ) و در دادن تعبير كرده به كالوا الناس و اينكه فرموده:
(قالُوا يا أَبانا مُنِعَ مِنَّا الْكَيْلُ) معنايش اين است كه اگر ما برادر خود را همراه نبريم و او با ما به
مصر نيايد ما را كيل نمى‌دهند، به دليل اينكه دنبالش فرموده:
(فَأَرْسِلْ مَعَنا أَخانا) زيرا اين جمله اجمال آن جرياني است كه ميان آنان و
عزیز مصر گذشته، كه به مامورين دستور داده ديگر به اين چند نفر كنعانى طعام ندهند مگر وقتى كه برادر پدرى خود را همراه بياورند، اين معنا را با جمله كوتاه
(مُنِعَ مِنَّا الْكَيْلُ) براى پدر بيان كرده و از او مى‌خواهند كه برادرشان را با ايشان روانه كند تا
جيره ايشان را بدهند و محرومشان نكنند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «کَالَ»، ص۴۵۴.
