چهل حدیث از غیبت فضل بن شاذان (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«چهل حدیث از غیبت فضل بن شاذان»، اثر علی اکبر
مهدی پور، شرح چهل حدیث درباره
حضرت مهدی علیه‌السّلام است که آن را
فضل بن شاذان (از فقهای بزرگ
شیعه در
قرن سوم هجری) از
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم
روایت کرده است.
کتاب به
زبان فارسی و در سال ۱۴۱۵ ق نوشته شده است.
از آن جا که همه کتاب‌های فضل به جز «الایضاح» و «کتاب العلل» از بین رفته است، نویسنده تصمیم گرفته تا
احادیث بازمانده از ایشان را گردآوری کند.
کتاب با مقدمه مؤلف آغاز شده و گردآورنده، با بهره گیری از کتب رجالی و تاریخی و نسخه‌های قدیمی دو کتاب روایی به نام‌های «مختصر اثبات الرجعه» به قلم بهاءالدین نیلی و «کفایه المهتدی» سید محمد میرلوحی و مقابله با کتب روایای معتبر دست اول، کتاب را تدوین کرده و در آن فضایل و مناقب و
علایم ظهور حضرت مهدی علیه‌السّلام سخن گفته است.
بیست حدیث اول، به ترتیب «مختصر اثبات الرجعه» و بیست حدیث دوم، از کتاب «کفایه المهتدی» انتخاب، گردیده است.
مؤلف در مقدمه، شمه‌ای از احوال، فضایل، آثار و شاگردان فضل بن شاذان را بررسی کرده و گزارشی از فعالیت‌های خود را برای دسترسی به متن کتاب‌های این محدث بزرگ، ذکر کرده است.
حدیث اول، روایات بسیار مفصلی است که در اواخر آن،
امیرالمؤمنین علیه‌السّلام حقایقی را از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در حق
امامان علیه‌السّلام روایت کرده است که در آن، از نقش ائمه علیه‌السّلام در
جهان هستی گفتگو شده و سرانجام آیه «اولی الامر» تلاوت گردیده است.
در سوم، رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به علی علیه‌السّلام چنین وعده داده است که فرزندش، انتقام او و شیعیانش را ستمگران در همین
دنیا گرفته و خداوند آنان را در آخرت به عذابی سخت، معذب می‌کند.
در هفتم، چنین آمده است که
امام حسین علیه‌السّلام در شب
عاشورا، خطبه مهمی را ایراد کرده و به آن‌ها اجازه رفتن داد. وقتی آن‌ها نرفتند، به ایشان وعده
بهشت داده و فرمود: پس از آن که به
شهادت رسیدیم...
خداوند ما و شما را به هنگام
ظهور قائم عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ، خارج می‌کند، پس او از ستمگران انتقام می‌کشد و ما آن‌ها را در غل و زنجیر و انواع شکنجه و عذاب می‌بینیم.
در هشتم، ابوخالد کابلی از
امام سجاد علیه‌السّلام پیرامون امامان واجب الطاعه سؤال کرده است.
امام علیه‌السّلام اسامی ائمه اثنی عشر علیه‌السّلام را با شرح و تفصیل کامل بیان کرده، آنگاه از طولانی شدن غیبت سخن گفته است.
دوازدهم، روایت جالبی از ابراهیم بن محمد بن فارس نیشابوری است، بدین شرح که به او خبر می‌رسد «عمرو بن عوف»، والی جنایت پیشه عباسی، تصمیم به کشتن وی گرفته است. ابراهیم می‌گوید: به شدت ترسیده و برای خداحافظی و فرار از شهر، خدمت امام حسن عسکری علیه‌السّلام رسیدم. چون بر آن
حضرت وارد شدم، آقازاده‌ای در کنار
حضرت نشسته بود که فرمود: فرار مکن، خداوند شر او را از تو دفع می‌کند.
ابراهیم می‌گوید: کلام دلنشین ایشان بر من اثر کرده، با آرامش خاطر بیرون رفتم که به من بشارت دادند معتمد، ابواحمد را فرستاده و او عمرو بن عوف را در همان روز دستگیر و قطعه قطعه نموده است.
در سی و پنجم، به نقل از ابن عباس چنین آمده است که یک نفر یهودی به نام «نعثل» به
محضر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم شرفیاب شده و مسائل فراوانی در مورد
ذات اقدس الهی و صفات باری تعالی پرسید، سپس از اوصیای
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم سؤال کرده و ایشان همه را پاسخ فرمود. سپس نعثل
ایمان آورد و از ایشان خواست تا پیرامون دوازدهمین وصی سخن بگوید. رسول الله صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم فرمود: او غایب می‌شود و از دیده‌ها ناپدید می‌گردد، بر امت من زمانی می‌رسد که از اسلام جز نام و از قرآن جز نقش و نگاری باقی نمی‌ماند، در آن هنگام خداوند به او اذن خروج می‌دهد.
در سی و هشتم آمده است که یکی از یهودیان خیبر، به نام «جندل بن جناده» به
محضر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم رسیده، سؤالاتی کرد و پاسخ دریافت نمود، در آخرین فراز پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم فرمود: در زمان هر یک از امامان علیه‌السّلام شیطانی هست که بر ایشان جفا کند و ستم روا دارد، هنگامی که خداوند حجت خود را اذن دهد، او
ظاهر شده و زمین را از لوث ستمگران پاک می‌سازد.
فهرست مطالب و منابع و مآخذ مورد استفاده مؤلف در انتهای کتاب آمده است. پاورقی‌ها به ذکر منابع و توضیح برخی کلمات متن پرداخته است.
نرم افزار کتابخانه
مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
