• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

پی‌آمدهای آزاررسانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


آیه ۴۳ فاطر
[۱] فاطر/سوره۳۵، آیه۴۳.    
بازتاب حیله ورزی به دیگران را به خود انسان دانسته است؛ چنان‌که حسود نیز از حسادت خود زیان می‌بیند
[۲] بحارالانوار، ج۷۰، ص۲۵۶.    
[۳] نهج‌البلاغه، حکمت ۲۱۵.    
و شماتت کردن مؤمنان، دامنگیر شماتت‌کنندگان می‌شود.
[۴] الکافی، ج۲، ص۳۵۶.
[۵] ثواب الاعمال، ج۱، ص۲۴۷.



آیه ۲۶۲ بقره
[۶] بقره/سوره۲، آیه۲۶۲.    
انفاق مال را در راه خدا درصورتی که با منّت و اذیّت همراه نباشد، سبب پاداش و رهایی از خوف و اندوه دانسته است: «اَلَّذینَ یُنفِقونَ... ثُمَّ لایُتبِعونَ ما اَنفَقوا مَنًّا و لاَ اَذًی لَهُم اَجرُهُم». از این آیه، به دلالت التزامی فهمیده می‌شود که اذیّت و منّت، پاداش انفاق را از بین می‌برد. برخی ازجمله «ثُمَّ لا یُتبِعونَ ما اَنفَقوا مَنًّا و لاَ اَذًی» که در ابتدای آن حرف تفریع «ثمّ» قرار گرفته، استفاده کرده‌اند که آیه، در مقام بیان تفاوت انفاق با ترک منّت و اذیّت (برتری ترک منّت و اذیّت بر انفاق) است.
[۷] الکشاف، ج۱، ص۳۱۱.    


آیه بعد سخن نیک یا بسنده کردن به دعای خیر و پوشاندن کاستی‌ها و نقاط ضعف دیگران را از کمک مالی همراه با آزار، بهتر دانسته است: «قَولٌ مَعروفٌ و مَغفِرَةٌ خَیرٌ مِن صَدَقَة یَتبَعُها اَذیً»
[۸] بقره/سوره۲، آیه۲۶۳.    
چون چنین بخششی، نه برکت دنیایی و نه پاداش آخرتی را سبب می‌شود؛ درحالی‌که سخن نیک، کار پسندیده‌ای است که پاداش دارد.
[۹] مجمع البیان، ج۲، ص۶۴۸.
آیه ۲۶۴ بقره
[۱۰] بقره/سوره۲، آیه۲۶۴.    
نیز منّت گذاشتن و آزار زبانی پس از کمک به دیگران را باعث از بین رفتن پاداش آن دانسته است: «یـاَیُّها الَّذینَ ءامَنوا لاتُبطِـلوا صَدَقـتِکُم بِالمَنِّ والاَذی». این عمل همچون انفاق ریایی و دروغین کافران، نابود می‌شود.
[۱۱] بقره/سوره۲، آیه۲۶۵.    

آیه ۵۷ احزاب
[۱۲] احزاب/سوره۳۳، آیه۵۷.    
اذیّت کنندگان خداوند و پیامبر را به نفرین الهی در دنیا و آخرت و عذاب خوارکننده بیم داده‌است.

در آیه بعد، از «اذیّت و آزار بی‌دلیل مؤمنان» به «تهمت و گناه آشکار» تعبیر شده است: «والَّذینَ یُؤذونَ المُؤمِنینَ والمُؤمِنـتِ بِغَیرِ مَا اکتَسَبوا فَقَدِ احتَمَلوا بُهتـنـًا و اِثمـًا مُبینـا» که با توجّه به آیات دیگر، این تهمت‌زنندگان، مشمول نفرین الهی هستند
[۱۳] نور/سوره۲۴، آیه۲۳.    
و عذاب خاص (ابتلا به بیماری‌گری) دامنگیرشان می‌شود.
[۱۴] الدرالمنثور، ج۶، ص۶۵۷.    


در تفسیر «اذیّت» در این آیه، مواردی مانند عیب‌جویی،
[۱۵] جامع‌البیان، ج۲۲، ص۵۶.
اذیّت‌های زبانی
[۱۶] مجمع البیان، ج۸، ص۵۸۰.
و دروغ پراکنی به منظور ایجاد رعب و دلهره میان مسلمانان
[۱۷] مجمع البیان، ج۸، ص۵۸۰.
مطرح شده است. برخی از مفسّران اهل‌سنّت و شیعه ، این آیه را به بهتان‌زنندگان و آزاردهندگان علی (علیه‌السلام)
[۱۸] کشف الاسرار، ج۸، ص۸۸.
[۱۹] الکشاف، ج۳، ص۵۵۹.    
[۲۰] تفسیر ماوردی، ج۴، ص۴۲۳.    
و اذیّت کنندگان علی و فاطمه (علیهماالسلام)
[۲۱] تفسیر قمی، ج۲، ص۱۷۱.
و برخی دیگر به تهمت‌زنندگان به عایشه
[۲۲] کشف الاسرار، ج۸، ص۸۸.
[۲۳] الکشاف، ج۳، ص۵۵۹.    
مربوط دانسته‌اند. قید «بِغَیرِ مَا اکتَسَبوا» در آیه، مواردی چون قصاص ، حدود و تعزیرات (اذیّت‌های مشروع) را خارج کرده است.
[۲۴] المیزان، ج۱۶، ص۳۳۹.    
[۲۵] التفسیر الکبیر، ج۲۵، ص۲۲۹.
با توجّه به آیه ۵ صف
[۲۶] صف/سوره۶۱، آیه۵.    
به‌سبب اذیّت و آزار پیامبر انحراف از حق و محرومیّت از نعمت هدایت حاصل می‌شود.
[۲۷] المیزان، ج۱۹، ص۲۵۰.


۱. ↑ فاطر/سوره۳۵، آیه۴۳.    
۲. ↑ بحارالانوار، ج۷۰، ص۲۵۶.    
۳. ↑ نهج‌البلاغه، حکمت ۲۱۵.    
۴. ↑ الکافی، ج۲، ص۳۵۶.
۵. ↑ ثواب الاعمال، ج۱، ص۲۴۷.
۶. ↑ بقره/سوره۲، آیه۲۶۲.    
۷. ↑ الکشاف، ج۱، ص۳۱۱.    
۸. ↑ بقره/سوره۲، آیه۲۶۳.    
۹. ↑ مجمع البیان، ج۲، ص۶۴۸.
۱۰. ↑ بقره/سوره۲، آیه۲۶۴.    
۱۱. ↑ بقره/سوره۲، آیه۲۶۵.    
۱۲. ↑ احزاب/سوره۳۳، آیه۵۷.    
۱۳. ↑ نور/سوره۲۴، آیه۲۳.    
۱۴. ↑ الدرالمنثور، ج۶، ص۶۵۷.    
۱۵. ↑ جامع‌البیان، ج۲۲، ص۵۶.
۱۶. ↑ مجمع البیان، ج۸، ص۵۸۰.
۱۷. ↑ مجمع البیان، ج۸، ص۵۸۰.
۱۸. ↑ کشف الاسرار، ج۸، ص۸۸.
۱۹. ↑ الکشاف، ج۳، ص۵۵۹.    
۲۰. ↑ تفسیر ماوردی، ج۴، ص۴۲۳.    
۲۱. ↑ تفسیر قمی، ج۲، ص۱۷۱.
۲۲. ↑ کشف الاسرار، ج۸، ص۸۸.
۲۳. ↑ الکشاف، ج۳، ص۵۵۹.    
۲۴. ↑ المیزان، ج۱۶، ص۳۳۹.    
۲۵. ↑ التفسیر الکبیر، ج۲۵، ص۲۲۹.
۲۶. ↑ صف/سوره۶۱، آیه۵.    
۲۷. ↑ المیزان، ج۱۹، ص۲۵۰.


دائرة المعارف قران کریم جلد دوم، برگرفته از مقاله"اذیت"    




جعبه ابزار