• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وَهْی (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَهْی (به فتح واو و سکون هاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای شکافته شدن و بی‌قوام و ضعیف شدن در اثر انشقاق است.
سه مورد از اين مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.



وَهْی: به معنای شکافته شدن و بی‌قوام و ضعیف شدن در اثر انشقاق است.


مواردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - نامه ۴۵

درباره دنیا فرموده: «فَوَاللَّهِ ما کَنَزْتُ مِنْ دُنْیاکُمْ تِبْراً وَ لا ادَّخَرْتُ مِنْ غَنائِمِها وَفْراً وَ لا أَعْدَدْتُ لِبالی ثَوْبی طِمْراً وَ لا حُزْتُ مِنْ أَرْضِها شِبْراً وَ لا أَخَذْتُ مِنْهُ إِلاّ کَقوتِ أَتانٍ دَبِرَهٍ وَ لَهِیَ فی عَیْنی أَوْهَی وَ أَوْهَنُ مِنْ عَفْصَهٍ مَقِرَهٍ.»«به خدا سوگند! من از دنياى شما طلا و نقره‌اى نيندوخته‌ام و از غنايم و ثروت‌هاى آن مال فراوان ذخيره نكرده‌ام و براى اين لباس كهنه‌ام بدلى مهيّا نساخته‌ام و از زمین آن حتّى یک وجب در اختيار نگرفته‌ام و از اين دنيا بيش از خوراک مختصر و ناچيزى برنگرفته‌ام اين دنيا در چشم من بى‌ارزشتر و خوارتر از دانه تلخى است كه بر شاخه درخت بلوطى برويد.» (شرح‌های نامه: )

۲.۲ - خطبه ۲۹

در مذمت یارانش فرموده: «أَيُّها النّاسُ، الُْمجْتَمِعَةُ أبْدانُهُمْ، الُمخْتَلِفَةُ أهْواؤُهُم، كَلامُكُم يوهي الصُّمَّ الصِّلابَ، وَفِعْلُكُمْ يُطْمِعُ فيكُمُ الاَْعْداءَ.» «اى مردمى كه بدن‌هايتان جمع و افكار و خواسته‌هاى شما پراكنده است! سخنان داغ شما سنگ‌هاى سخت را در هم مى‌شكند، ولى اعمال سست شما دشمنانتان را به طمع مى‌اندازد.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۳ - خطبه ۷۲

در صفات رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) فرمود: «وَ الْمُعْلِنِ الْحَقَّ بِالْحَقِّ وَ الدّافِعِ جَیْشاتِ الْأَباطیلِ وَ الدّامِغِ صَوْلاتِ الْأَضالیلِ کَما حُمِّلَ فَاضْطَلَعَ قائِماً بِأَمْرِکَ مُسْتَوْفِزاً فی مَرْضاتِکَ غَیْرَ ناکِلٍ عَنْ قُدُمٍ وَ لا وَاهٍ فی عَزْمٍ واعِیاً لِوَحْیِکَ حافِظاً لِعَهْدِکَ.»«دین حق را به حق آشكار كرد، از نادرستی‌ها و باطل‌هايى كه سرو صدا به راه انداخته بودند جلوگيرى نمود، و صولت گمراهی‌ها را در هم شكست، همان‌طور كه با تمام قدرت، سنگينى بار رسالت را تحمّل كرد، و به فرمانت قیام نمود، و به سرعت در راه رضا و خشنوديت گام برداشت، و حتّى یک قدم هم عقب‌گرد نكرد اراده محكمش سست نگشت، و در قبول و پذيرش وحى نيرومند بود.» (شرح‌های خطبه: )


سه مورد از اين ماده در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۶۷.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۸۷.    
۳. جوهری، اسماعیل، الصحاح تاج اللغه وصحاح العربیه، ج۶، ص۲۵۳۱.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۷۹.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۱۷، نامه ۴۵.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۱۸۵.    
۸. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۲۰۵.    
۹. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۴.    
۱۰. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۶۹.    
۱۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۷۲، خطبه ۲۹.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۱.    
۱۳. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۶.    
۱۴. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۷.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۲۰۶.    
۱۶. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۴، ص۲۳.    
۱۷. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۱۱۱.    
۱۸. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۳۳.    
۱۹. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۱۷.    
۲۰. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۰۱، خطبه ۷۲.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۳۷.    
۲۲. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۲۳.    
۲۳. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۲۵.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۱۸۱.    
۲۵. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۵، ص۱۹۰.    
۲۶. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۱۴۱.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وهی»، ج۲، ص۱۱۶۷.    






جعبه ابزار