• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وَظْف (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: وظیفه.


وَظَف (به فتح واو و سکون ظاء) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای الزام است. «وظيفه»: آنچه معين مى‌شود از طعام و روزى و غير آن و نيز به معنى عهد و شرط آيد. از این مادّه سه مورد در نهج‌البلاغه آمده است.



وَظَفبه معنای الزام است.


مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده‌اند به شرح ذیل می‌باشند.

۲.۱ - خطبه ۸۳

درباره خدا و خلق فرموده: «أوصيكُمْ عِبادَ اللهِ بِتَقْوَى اللهِ الَّذي ضَرَبَ لَكُمُ الاَْمْثالَ، وَوَقَّتَ لَكُمُ الاْجالَ، وَأَلْبَسَكُمُ الرِّياشَ، وَأَرْفَغَ لَكُمُ المَعاشَ، وَأَحاطَ بِكُمُ الاِْحْصاءَ، وَأَرْصَدَ لَكُمُ الْجَزاءَ، وَآثَرَكُمْ بِالنِّعَمِ السَّوابغِ، وَالرِّفَدِ الرَّوافِغِ، وَأَنْذَرَكُمْ بِالْحُجَجِ الْبَوالِغِ، فَأَحْصاكُمْ عَدَداً، ووَظَّفَ لَكُمْ مُدَداً.»«اى بندگان خدا! شما را به ترس از خدايى كه براى بيدارى شما مثل‌ها زده (و پندها داده) سفارش مى‌كنم، خداوندى كه اجل و سرآمد زندگی شما را معيّن كرده و لباس‌هاى فاخر را بر شما پوشانده، زندگى پر وسعت به شما بخشيده و با حساب دقيق خود به شما احاطه دارد، در برابر كارهاى نیک پاداش براى شما قرار داده و با نعمت‌هاى گسترده، ... و بخشش‌هاى وسيع، شما را گرامى داشته و به وسیله پیامبران و دستورات رسا و روشن از مخالفت فرمانش بيم داده است. تعداد شما را بخوبى مى‌داند و چند صباحى توقّف شما را هم می‌داند.»(شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۱۹۰

حضرت علی (علیه‌السلام) درباره حق تعالی فرموده: «أَحْمَدُهُ شُكْراً لاِِنْعامِهِ، وَأَسْتَعينُهُ عَلَى وَظائِفِ حُقوقِهِ عَزِيزَ الْجُنْدِ، عَظِيمَ الْـمَجْدِ.» «خداوند را به پاس بخشيدن نعمت‌هايش مى‌ستايم‌ و و بر انجام فرمانش از او يارى مى‌جويم، خداوندى كه سپاهيانش نيرومند و مجد و عظمتش بزرگ است.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۳ - خطبه ۱۷۶

امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) در خطبه ۱۷۶ می‌فرمایند: «وَإنَّ لِلاْسْلامِ غايَةً فانْتَهوا إلى غَايَتِهِ، وَاخْرُجوا إلَى اللهِ بِما افْتَرَضَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَقِّهِ، وَبَيَّنَ لكُمْ مِنْ وَظائِفِهِ أَنا شاهِدٌ لَكُمْ، وَحَجيجٌ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَنْكُمْ.»«براى اسلام هدف و نتيجه‌اى در نظر گرفته شده، به آن برسيد! و با انجام فرايضى كه بر شماست و وظايفى كه برايتان تعيين شده حقّ خدا را ادا كنيد و از گرو آن بيرون آييد كه من شاهد و گواه اعمال شما هستم و از جانب شما در قیامت اقامه حجّت و دلیل مى‌كنم.» (شرح‌های خطبه: )


از این مادّه سه مورد در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۴۵.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۱۲۹.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۷۹۱.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۴۴.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۲۹.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۰۸، خطبه ۸۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۱.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۰۲.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۰۲.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۳۴۰.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۵، ص۳۵۶.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۲۴۶.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۳۷.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۵۳.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۸۰، خطبه ۱۹۰.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۳۷.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۵۲.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۵۴.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۲۹۶.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۹۰.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۱۱۰.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۹۰.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۱۲.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۵۳، خطبه ۱۷۶.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۸۹.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۴۴.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۴۷.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۶۵۳.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۲۰۵.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۲۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وظف»، ج۲، ص۱۱۴۵.    






جعبه ابزار