• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وَجْب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَجْب (به فتح واو و سکون جیم)، وُجُوب (به ضم واو و جیم) از واژگان نهج البلاغه به معنای ثبوت و وَجَب، وَجيب به معناى اضطراب قلب است. مواردى از این ماده چند بار در نهج البلاغه آمده است.



وَجْب، وُجُوب به معنای ثبوت آمده است. واجبات را به علت ثابت‌العمل بودن واجب گفته‌اند، و نيز وجوب به معنى سقوط است گويند: «وجب الحائط: سقط»


امام (صلوات‌الله‌علیه) در حکمت ۲۲۴ فرموده: «وَ بِاحْتِمَالِ الْمُؤَنِ یَجِبُ السُّؤْدَدُ» «با بر عهده گرفتن مؤنه و مخارج مردم، آقائى حتمى و ثابت مى‌شود.»(شرح‌های خطبه:)
استيجاب به معنى استحقاق و سزاوار بودن است نظير: «وَ اِسْتَوْجَبَ ثَوَابَ مَا نَوَى مِنْ صَالِحِ عَمَلِهِ»«مستحق ثواب نیّت خود شد.»(شرح‌های خطبه:)
وَجَب، وَجيب به معنى اضطراب قلب نيز آمده است. مثل:«وَ تَجِبُ الْقُلُوبُ مِنْ مَخَافَتِهِ»(...چهره‌ها در برابر عظمتش خاضع و قلب‌ها از هيبتش مضطربند!)(شرح‌های خطبه: )


مواردى از این ماده چند بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۲۱.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۱۷۹.    
۳. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱، ص۷۹۴.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۲۵، حکمت۲۱۴.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۰۳، حکمت۲۲۴.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۸، حکمت۲۲۴.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۷، حکمت۲۲۴.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۲.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۰۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۷۱۳.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۹۳.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۴۸.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۴۱، خطبه۱۹۰.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۵۶، خطبه۱۸۵.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۸۳، خطبه۱۹۰.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۴۱، خطبه۱۹۰.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۵۴.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۸۷.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۳۱۶.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۲۱۵.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۱۱۱.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۹۹، خطبه۱۷۹.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۲۱، خطبه۱۷۴.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۵۸، خطبه۱۷۹.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۹۹، خطبه۱۷۹.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۸۳.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۸۵.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۵۲۷.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۲۶۳.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۲۶۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وجب»، ج۲، ص۱۱۲۱.    






جعبه ابزار