هند
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هند با مساحتی بیش از سه میلیون و یکصد هزار کیلومتر مربع برابر با یک میلیون و دویست مایل مربع (بدون احتساب
کشمیر تحت کنترل هند)، یکی از بزرگترین کشورهای
جهان و یکی از پر تنوع‌ترین کشورهای جهان نیز هست. غیر از زبانهای هندی و انگلیسی شانزده زبان دیگر هم در آن کشور صحبت می‌شود.
هندوئیسم،
اسلام،
مسیحیت،
آئین سیک،
بودائیسم و
جینیسم از جمله مذاهب رایج در هند است.
هر چند اکثریت جمعیت هند را
هندو مسلک‌ها تشکیل می‌دهند، اما این کشور با برخورداری از جمعیت
مسلمان میلیون نفری پس از
اندونزی، به عنوان دومین کشور بزرگ مسلمان نشین دنیا شناخته می‌شود. بسیاری از
مسلمانان هند، به موقعیت‌های بالایی در جامعه و در عرصه حکومتی رسیده‌اند؛ به عنوان مثال، رئیس جمهور سابق هند، یک دانشمند مسلمان بود.
نام هند ( (aidnI مشتق شده از واژه «ایندوس» ( (sudnI در
زبان فارسی باستان است که به جای واژه سانسکریت «سیندو» ( (uhdniS به کار می‌رفته و نام محلی رودخانه‌ای بوده است. همچنین واژه «هندوستان» که به عنوان نام کامل این سرزمین در اغلب کشورها از جمله خود هند رواج دارد، به معنی «سرزمین هندوها» و واژه‌ای فارسی است. هند در تاریخ ۱۵ اوت ۱۹۴۷ و درست یک روز پس از استقلال
پاکستان (از بریتانیای کبیر) استقلال یافته است.
قانون اساسی این کشور نیز در تاریخ ۲۶ نوامبر ۱۹۴۹ تصویب شد.
هند با مساحتی بیش از سه میلیون و یکصد هزار کیلومتر مربع برابر با یک میلیون و دویست مایل مربع (بدون احتساب
کشمیر تحت کنترل هند)، یکی از بزرگترین کشورهای جهان و یکی از پر تنوع‌ترین کشورهای
جهان نیز هست. غیر از زبانهای هندی و انگلیسی شانزده زبان دیگر هم در آن
کشور صحبت می‌شود.
هندوئیسم،
اسلام،
مسیحیت،
آئین سیک،
بودائیسم و
جینیسم از جمله مذاهب رایج در هند است.
گستره هند، بخش اعظم جنوب آسیا و
شبه قاره هند را به خود اختصاص داده است. این کشور با پاکستان،
بنگلادش، نپال، بوتان، چین و برمه هم مرز است. جغرافیای هند به طور کلی به سه بخش تقسیم می‌شود: فلات بلند هیمالیا، جلگه گنگ و شبه جزیره جنوب هند که مناطق مختلف کوهستانی، دره رودخانه‌ای، کویر، دشت و جنگل را در بر می‌گیرد. پائین‌ترین سطح هند، در اقیانوس هند، با ارتفاع صفر و بلندترین نقطه این کشور، قله کانچنجنگا، با ارتفاع متر در هیمالیا قرار دارد که سومین قله مرتفع جهان است.
هند دومین کشور پرجمعیت دنیا است و قریب به یک ششم جمعیت جهان را در خود جای داده است. رشد جمعیت این کشور،/ درصد است. تنوع نژادی، فرهنگی، زبانی و مذهبی، این کشور را به چشم اندازی شگرف از همزیستی مسالمت آمیز میان اعتقادات گوناگون تبدیل کرده است.
نژاد مردم هند، شامل: ۷۲ درصد هند و آریائی، ۲۵ درصد دراویدی و ۳ درصد نژاد زرد است که این نژادها بر اساس شرایط مکانی، فرهنگی و دینی نیز دارای تقسیمات خاص خود هستند. ۸/ ۸۴ درصد مردم هند باسواد هستند که این آمار در مردان ۳/ ۷۵ و در زنان ۷/ ۵۳ درصد می‌باشد.
اقتصاد هند، اقتصادی متنوع است و
کشاورزی،
صنایع دستی، نساجی،
صنعت و گستره وسیعی از خدمات را در بر می‌گیرد. اگر چه هنوز دو سوم نیروی کار هند، درآمد خود را به طور مستقیم یا غیر مستقیم از بخش کشاورزی به دست می‌آورند، نقش بخش خدمات در اقتصاد هند اهمیت روز افزونی به خود گرفته است. آغاز عصر دیجیتال و خیل فراوان جمعیت تحصیل‌کرده و مسلط به زبان انگلیسی در هند، به تدریج اقتصاد این کشور را برای آن دسته از شرکت‌های بین المللی که خدمات به مشتریان و پشتیبانی فنی خود را برون‌سپاری می‌کنند، به یک مقصد مهم تبدیل کرده است. هند یکی از مهمترین صادرکنندگان نیروی کار متخصص در زمینه‌های خدمات مالی و نرم افزاری و مهندسی نرم افزار است.
هند عمدتا در طی دوران استقلال خود، رویکردی
سوسیالیستی نسبت به اقتصاد در پیش گرفته و بر مشارکت بخش خصوصی، بازرگانی خارجی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی نظارت‌های دولتی سختگیرانه‌ای اعمال می‌کرد. با این حال در اوایل
دهه نود، هند با در پیش گرفتن رویکرد اصلاحات اقتصادی و کاهش کنترل
دولت بر
تجارت و
سرمایه گذاری خارجی، به تدریج
بازار خود را باز کرد.
خصوصی سازی صنایع دولتی و آزاد کردن برخی بخش‌ها به نفع بخش خصوصی و خارجی، در میان بحث و جدل‌های سیاسی به کندی پیش رفته است.
اقتصاد هند چهارمین اقتصاد بزرگ جهان است. هند با رشد اقتصادی متوسط بالاتر از درصد طی سه سال گذشته به یک قدرت اقتصادی تبدیل شده است. این میزان رشد نزدیک به
رشد اقتصادی کشور همسایه آن
چین است. بر اساس میزان قدرت خرید، اقتصاد هند اکنون چهارمین اقتصاد بزرگ جهان به شمار می‌آید. میلیون‌ها تن هنور در
فقر شدید زندگی می‌کنند و در آمد سرانه دلار آمریکا برابر با پوند در سال است. مشکلات زیربنایی نیز در هند ادامه دارد. تولید ناخالص داخلی این
کشور ۳/ ۹۰۶ میلیارد دلار است که از این لحاظ دارای رتبه چهارم در دنیا می‌باشد.
اگرچه هنوز بیش از ۴ درصد جمعیت هند کمتر از یک دلار در روز درآمد دارند (رتبه دنیا) و حدود ۰ درصد مردم با کمتر از دو دلار در روز زندگی می‌کنند (رتبه دنیا) و بیش از میلیون نفر در زیر خط فقر زندگی می‌کنند، اما پیشرفت‌های اقتصادی عظیم این کشور در چند سال اخیر رشد اقتصادی هند را به رقم ۸ درصد رسانده و کارشناسان پیش بینی می‌کنند، در سال‌های آینده هند به رشد اقتصادی ۰ درصد در سال نیز نائل شود. همچنین تحلیل گران اقتصادی پیش بینی می‌کنند هند تا سال میلادی، پس از آمریکا و چین سومین کشور صنعتی جهان باشد و درآمد سرانه کشور به دلار، یعنی دو برابر میزان فعلی برسد.
هند پس از چین دومین کشور دنیا از نظر ارزش تولیدات کشاورزی است. ارزش محصولات کشاورزی این کشور در سال، بیش از میلیارد دلار برآورد شده است. هند با تولید میلیون تن چای بزرگترین تولیدکننده چای دنیا و چهارمین صادر کننده این محصول پس از کنیا، سریلانکا و چین است. کشت اصلی هند مانند دیگر کشورهای شرق آسیا
برنج است واین کشور پس از چین دومین تولید کننده برنج دنیاست. فائو در سال، میزان تولید برنج هند را میلیون تن برآورد کرده بود. هند همچنین رتبه اول دنیا در تولید موز، ارزن، کنف و بادام زمینی و رتبه دوم در تولید ذرت، نیشکر و شاهدانه را داراست.
وجود میلیون راس
گاو در هند این کشور را اولین مسکن این
حیوان در دنیا ساخته است. اگرچه دین
هندو خوردن گوشت گاو را قدغن کرده و اکثر
مسلمانان این کشور هم از خوردن گوشت خودداری می‌کنند، اما از
شیر آنها استفاده می‌شود.
کشور هندوستان شامل ۲۸ ایالت و ۷ ناحیه به هم پیوسته است.
آندرا پرادش، آروناچال پرادش، آسام، بیهار، چاتیسگر، گوآ، گجرات، هاریانا، هیماچال پرادش، جامو و کشمیر، جارکاند، کارناتاکا، کرالا، مادایا پرادش، ماهاراشترا، مانی پور، مگالایا، میزورام، ناگالند، اوریسا، پنجاب، راجستان، سیکیم، تامیل نادو، تریپورا، اوتار پرادش، اوتارانچال و بنگال غربی.
حکومت هند را بزرگترین
دموکراسی جهان می‌نامند.
استقلال هند (که در آن هنگام
پاکستان،
بنگلادش و نپال را هم در بر می‌گرفت)، اوت (مرداد) اعلام شد. جواهر لعل نهرو که پاندیت (معلم) خوانده می‌شد و یکی از بزرگترین رهبران جنبش استقلال هند از کنگره ملی هند بود، به عنوان اولین نخست وزیر هند انتخاب شد.
قانون اساسی هند در سال به تصویب رسید، از ژانویه به اجرا درآمد و از آن هنگام تاکنون بدون تغییر اساسی با موفقیت اجرا شده است. این قانون به دولت‌های ایالتی اختیارات گسترده‌ای اعطا کرده است. در نظام سیاسی هند نخست وزیر بالاترین مقام اجرایی کشور است و رئیس جمهور مقامی تشریفاتی است که معمولا از میان چهره‌های دارای محبوبیت گسترده در سراسر کشور انتخاب می‌شود.
حزبی که اکثریت آرا را در انتخابات به دست آورد، نخست وزیر را تعیین می‌کند و با احزاب ائتلافی، هیات دولت را تشکیل می‌دهد. رئیس جمهور از جمع‌بندی آراء نمایندگان مجالس
مرکزی و ایالتی، از میان کاندیداهای احزاب تعیین می‌گردد. کمیسیون انتخابات این کشور یک نهاد مستقل دولتی است که اختیار کامل در تشخیص شرایط برگزاری و نظارت کامل بر برگزاری انتخابات را دارد. حداقل سن قانونی رای دهندگان ۱۸ سال است.
قوه مقننه هند در برگیرنده دو مجلس با نام‌های لوک سابا (مجلس عوام) و راجیا سابا (مجلس سنا) ست. نمایندگان راجیا سابا نفرند که تن را رئیس جمهور بر می‌گزیند و بقیه را نمایندگان مجالس ایالتی. سناتورها باید در زمینه
ادبیات، (
علم)،
هنر و مسائل اجتماعی متخصص باشند. همچنین ریاست جلسات این مجلس با معاون رئیس جمهور است. لوک سابا نماینده دارد که تن با رای مستقیم شهروندان و تن از فرمانداری کل انتخاب می‌شوند، نفر را نیز رئیس جمهور از میان بریتانیایی‌های هندی تبار بر می‌گزیند. نخست وزیر از سوی حزب حاکم لوک سابا معرفی می‌شود.
اولین انتخابات سراسری هند در برگزارشد، از آن زمان تا سال حزب کنگره پیوسته بیش از ۳ درصد کرسی‌های لوک سابا را در اختیار داشت، اما پس از آن احزاب دیگر به ویژه حزب
ناسیونالیست بهاراتیا جاناتا و احزاب ایالتی رشد چشمگیری را در محبوبیت خود شاهد بودند.
تنها یک بار وقفه‌ای در روند
دمکراسی این کشور ایجاد شد، آن هم در اواخر دهه، که درگیری‌های داخلی منجر به اعلام حالت فوق العاده از سوی ایندیرا گاندی و در نهایت سرنگونی دولت وی توسط ارتش شد. گفتنی است یکی از مهمترین عوامل نارضایتی از ایندیرا گاندی برنامه‌های او برای ترویج تنظیم خانواده به منظور کاهش رشد سرسام آور جمعیت بود.
هند به تبعیت از حقوق انگلستان از سیستم
حقوق عرفی ( (wal nommoC پیروی می‌کند. تشکیلات قضائی این کشور نیز با وجود پذیرش فدرالیسم در قانون اساسی بسیار منسجم است و تمایل زیادی به یک پارچگی دارد. سلسله مراتب دادگاه‌ها دراین کشور به این صورت است:
دیوان عالی ( (aidnI fo truoC emerpuS؛
دادگاه عالی ایالتی ( (truoC hgiH ehT؛
دادگاه تابع ( (truoc etanidrobuS؛
دادگاه‌های تابع دارای شعب کیفری و حقوقی می‌باشند و در سطح شهرها فعالیت می‌کنند. البته در روستاها خانه‌های انصاف (پنجایات) نیز وجود دارد که معتمدین محلی به حل اختلاف از طریق کدخدامنشی مبادرت می‌کنند.
دیوان عالی هند از یک رئیس و قاضی عضو تشکیل می‌شود که توسط رئیس جمهور پس از مشورت با رئیس دیوان و وزرای کابینه انتخاب می‌شوند، رئیس دیوان نیز از سوی رئیس جمهور با مشورت
قضات دیوان ودادگاه‌های عالی ایالتی تعیین می‌شود. دیوان عالی این کشور از لحاظ گستردگی اختیارات در موقعیت کم نظیری قرار دارد، این دیوان نقش نگهبان قانون اساسی را ایفا می‌کند و توان لغو قوانین مجلس فدرال و مجالس ایالتی را داراست و در موارد اختلاف میان دولت فدرال و دولت‌های ایالتی، رای دیوان حرف آخر را می‌زند. این دیوان همچون مجلس لردان انگلیس بالاترین مرجع پژوهش در کشور است و در مواردی که حکم اعدام صادر شده، استیناف از دیوان به شکل یک حق پذیرفته شده است.
علاوه بر این،
قوه قضائیه از قوه مقننه کاملا مستقل است، حقوق و مزایای قضات و مخارج نظام قضائی از ردیف بودجه مجزائی تامین می‌شود که مستلزم رای گیری در پارلمان نیست، مجلس حتی از بحث درباره اختیارات و تصمیمات قضات دیوان عالی و دادگاه‌های عالی ممنوع است مگر زمانی که پیشنهاد برکناری قاضی توسط رئیس جمهور مطرح شود و مجلس با دو سوم آراء آن را تصویب کند.
آمار رسمی
دولت، ۱۱۴
زبان را در سراسر هند معرفی می‌کند که ۲۲ زبان دارای جمعیت بالای یک میلیون نفر است. ۲۱۶ گویش محلی نیز دارای جمعیت بیش از ده هزار نفر می‌باشند. حدودا به ۸۵۰
گویش و
لهجه و زبان نیز روزانه مکالمه می‌شود. بر اساس منابع دولتی بیش از ۱۶۰۰ زبان و لهجه در هند وجود دارد.
زبان رسمی ایالت دهلی به ترتیب انگلیسی، اردو و هندی است. در قانون اساسی هند علاوه بر زبان هندی (از شاخه زبانهای هند و ایرانی) که زبان رسمی سراسر کشور اعلام شده است، زبان دیگر: اردو، آسامی، انگلیسی، اوریا، بنگالی، بودو، پنجابی، تالوگو، تامیل، دوگری، سانتالی، سانسکریت، سندی، گجراتی، کنرائی، کنکانی، کشمیری، کوکانی، مالایالم، مانی پوری، مراتی و نپالی نیز به رسمیت شناخته شده‌اند. این زبان‌ها به دو شاخه دراویدی (۴ درصد)، که بیشتر در جنوب تکلم می‌شوند و هند و اروپایی (۴ درصد) تقسیم می‌شوند. همچنین سالیان دراز حکومت استعماری بریتانیا بر شبه قاره موجب شده انگلیسی زبان دوم بسیاری از مردم هند باشد.
زبان فارسی هشت
قرن پیش وارد هند شد و ۷۰۰ سال بر تارک
اندیشه، روابط،
سیاست،
اقتصاد و فرهنگ مردم هند حاکمیت داشت. به گونه‌ای که کلیه آثار مهم فرهنگی، مذهبی، سیاسی، ادبی، مکاتبات، اسناد شخصی ودولتی و احکام قضایی هند به زبان فارسی نوشته می‌شد و مدت‌های مدیدی، این سرزمین مهد پرورش
شعر و
ادب فارسی بود. هم اکنون آثار گران بها و نسخ خطی بسیار ارزنده موجود در هند حکایت از این واقعیت دارد. هنوز فرهنگ دوستان و ادب پروران و اندیشمندان هند در تلاشند تا این گنجینه گران بهای فرهنگی را حفظ و گسترش دهند و همه ساله آثار ارزشمندی توسط استادان علاقه مند، به بازار ادب عرضه می‌شود. لازم به ذکر است که در سراسر هند بیش از پنجاه بخش زبان فارسی در دانشگاه‌ها و کالج‌ها به فعالیت اشتغال دارند. بیش از یکصد مدرسه و دبیرستان فعالانه به تدریس زبان فارسی می‌پردازند. در اکثر قریب به اتفاق مدارس سنتی اسلامی، زبان فارسی در متون درسی وجود دارد و همه
علما و مدرسین با دیوان‌های شعرای بزرگ، خصوصا
گلستان سعدی، آشنا و مانوس هستند.
زبان فارسی از آن رو که قرن‌ها زبان رسمی سلاطین گورکانی در هند بود، علاوه بر تکلم توسط اقلیت پارسی هند تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر زبانهای رایج در شبه قاره به ویژه زبان اردو داشته است.
زبان فارسی پیش از آنکه هندوستان مستعمره انگلستان شود، دومین زبان رسمی این کشور و زبان فرهنگی و علمی به شمار می‌رفت. اما پس از
استعمار، انگلیسی‌ها در سال، به زور انگلیسی را جایگزین فارسی کردند. زبان فارسی در دوره
غزنویان به هند راه یافت. در آن دوره پارسی، زبان ادبیات، شعر، فرهنگ و دانش بود. با تاسیس امپراتوری مغول، هندوستان به اوج پیشرفت خود در هند رسید و زبان رسمی هندوستان شد.
زبان فارسی هندوستان شاعران بزرگی همچون
بیدل دهلوی و
امیر خسرو دهلوی و دستگاه شعری سبک هندی را در خود پروراند. از دیگر شاعران نامدار فارسی زبان شبه قاره هندوستان، می‌توان از
اقبال لاهوری نام برد. همچنین پارسی گویان هندوستان، واژه نامه‌های ارزشمندی برای زبان پارسی گردآوری کردند که از آن جمله می‌توان به فرهنگ ابراهیمی از
ابراهیم قوام الدین فروغی، فرهنگ آنندراج از
محمد پاشا، اشاره کرد.
هند همچنین معجونی از
ادیان مختلف و فرقه‌های مذهبی گوناگون است که اکثرا از
هندوئیسم،
اسلام و
بودیسم نشات گرفته‌اند. حدود ۵/ ۸۰ درصد از مردم هند پیرو آئین‌های هندو و حدود ۴/ ۱۳ درصد،
مسلمان هستند. هند هم چنین بیش از ۳/ ۲ درصد
مسیحی و ۹/ ۱ درصد
سیک دارد. هند اگرچه زادگاه
آئین بودا بوده، اما جمعیت بودائیان هند در حال حاضر تنها حدود ۸/ ۰ درصد برآورد می‌شود. همچنین پیروان
آیین جینیسم ۸/ ۰ درصد و مجموع پیروان
دین زرتشتی،
یهودی،
بهایی و بقیه
مذاهب ۴/ ۰ درصد می‌باشد. با این وجود هند بزرگترین کلنی
فرقه احمدیه و مذاهب ایرانی بهائی و زرتشتی در سراسر جهان است.
مسلمانان بیشتر در دهلی، بنگال غربی و نواحی شمال غربی کشور زندگی می‌کنند و در
کشمیر اکثریت جمعیت را تشکیل داده‌اند. به این ترتیب هند پس از
اندونزی و
پاکستان عظیم‌ترین جمعیت مسلمان جهان را داراست.
زرتشتیان، از مهمترین اقلیت‌های دینی هند هستند که به ایرانی و پارسی معروفند و طی بیش از پنج
قرن از
ایران به هند مهاجرت کرده‌اند و بیشتر در مناطق مختلف گجرات و مهاراشترا به
مرکزیت بمبئی اقامت دارند. اگر چه جمعیت آنان کمتر از ۲۰۰ هزار نفر است، اما نزدیک به ۱۷ درصد اقتصاد هند را در دست دارند. کمپانی‌های بزرگی مانند: " تاتا" و" گودریج"، متعلق به زرتشتیان است. گروه دیگری از اقلیت‌های کم جمعیت بهراها هستند که قدرت اقتصادی مهمی در هند دارند. صاحب کمپانی معروف" ویپرو" که جزو ثروتمندترین افراد جهان می‌باشد، از این فرقه است.
اولین تماس اسلام با آسیای جنوبی، سال هفتصد و یازده میلادی است که مسلمانان تا کناره رود سند که هم اکنون در پاکستان است پیش آمدند. در قرن دهم میلادی، سلطان محمود غزنوی پنجاب را تصرف کرد و بارها به شمال هند حمله کرد. مهمترین رویداد این دوران سفر
ابوریحان بیرونی به هند بود که حاصل آن اثر با ارزش "
ما للهند" است. تا قرن سیزدهم تاخت و تازهای زیادی به هند صورت می‌گرفت، اما چندان ماندگار نبودند، تا اینکه در این زمان مسلمانان شهر دهلی را تصرف کردند و اولین حکومت مسلمانان، به نام دوران سلطنت یا غلامان مسلمان را بنیان گذاشتند و اسلام رسما بر هند حاکم شد.
در سال، «بابر» از نوادگان تیمور بر هند تسلط یافت و سلسله گورکانیان یا امپراتوری مغولی هند را بنیان گذاشت. این سلسله از میلادی تا میلادی در بخش بزرگی از
شبه قاره هند فرمانروایی کرد. حکمرانان این سلسله به تدریج تمامی شبه قاره را تحت فرمان گرفتند اما پس از مدتی بخش‌هایی از جنوب هند از اختیار آنان خارج شد. این سلسله در نیمه
سده میلادی و در زمان شاه جهان، بزرگترین و ثروتمندترین
امپراتوری جهان بود. این سلسله آخرین دوران طلایی امپراتوری‌های اسلامی به شمار می‌رود. در سال میلادی، با حمله نادرشاه افشار به هندوستان مقدمات انقراض این امپراتوری فراهم شد و در سال پس از سال‌ها نبرد، سرانجام کمپانی هند شرقی توانست این امپراتوری را منقرض کرده و سرزمین‌های آنرا تصرف کند. به این ترتیب هند که در روزگار اکبرشاه و شاه جهان و اورنگ زیب، سیر
تمدن را آغاز کرده بود رو به ضعف نهاد.
هر چند اکثریت جمعیت هند را هندو مسلک‌ها تشکیل می‌دهند، اما این کشور با برخورداری از جمعیت مسلمان میلیون نفری پس از اندونزی، به عنوان دومین کشور بزرگ مسلمان نشین دنیا شناخته می‌شود. بسیاری از
مسلمانان هند، به موقعیت‌های بالایی در جامعه و در عرصه حکومتی رسیده‌اند؛ به عنوان مثال، رئیس جمهور سابق هند، یک دانشمند مسلمان بود.
البته مسلمانان در هند در حاشیه قرار دارند. میزان سطح سواد آنان پائین تر از میانگین ملی است و میزان
فقر آنان تنها با فاصله بسیار جزیی‌ای از طبقه پائین هندوها بالاتر است. بر اساس یک گزارش دولتی در نوامبر سال، مسلمانان با اکثریت
سنی،/ درصد از جمعیت هند را تشکیل می‌دهند. با این وجود آنها کمتر از درصد از مشاغل دولتی و تنها درصد از تحصیلکردگان مقاطع بالای تحصیلی از دانشگاه‌ها را تشکیل می‌دهند. علاوه بر این، با وجود اینکه مسلمانان نسبت به سایر گروه‌ها از میزان خود اشتغالی بیشتری برخوردارند، اما در کسب اعتبارات، پس از سایر گروه‌ها قرار داده می‌شوند.
البته مسلمانان در جنوب و غرب هند دارای وضعیت بهتری نسبت به مسلمانان ساکن شمال هستند. به صورت تاریخی وضعیت مسلمانان در ایالت‌های جنوبی و غربی هند نسبت به ایالت‌های شمالی که در زمان جدایی از هند در سال جزء
پاکستان قرار گرفتند، در وضعیت بهتری قرار دارند. همچنین مسلمانان در مناطق روستایی نسبت به مناطق شهری از وضعیت اقتصادی بهتری برخوردارند؛ به نحوی که میزان فقر مسلمانان در شهرها، درصد بیشتر از سایر گروه‌های جمعیتی حتی شامل طبقه پائین هندوها است. اگر چه در میان مسلمانان، سیستم کاستی وجود ندارد، اما مسلمانان به سه گروه اشرف، اجلف و ارزال تقسیم بندی می‌شوند. گروه اشرف، طبقه بالاتری از مسلمانان هستند که تصور می‌شود عرب تبار هستند در حالی که اجلف‌ها به نظر می‌رسد هندوهایی هستند که برای رهایی از سیستم طبقاتی هندی به اسلام گراییده باشند. گروه سوم از مسلمانان، ارزال‌ها، متعلق به پائین‌ترین طبقه هندوها هستند.
با وجود اینکه مسلمانان از سطح سواد پائین و سطح فقر بالایی رنج می‌برند و
خشونت بین هندوها و مسلمانان، زندگی را برای تعدادی زیادی از مسلمانان نامناسب کرده است، اما مسلمانان امکان تاثیرگذاری بر انتخابات را با توجه به جمعیت نه چندان محدود خود دارا می‌باشند. به همین لحاظ احزاب شرکت کننده در انتخابات معمولا این گروه را در محاسبات خود وارد می‌کنند و برای جلب حمایت آنان تلاش می‌کنند.
دولت بریتانیا بر اثر شورش‌های سال میلادی در هند، کمپانی هند شرقی بریتانیا را که گرداننده هند بود منحل کرد و به این سرزمین خودمختاری داده شد. در سال، ملکه ویکتوریا، امپراتور بریتانیا به هند دعوت شد. در آن دوران نماینده مخصوص ملکه که از طرف حکومت بریتانیا تعیین می‌شد، بر هند فرمانروایی می‌کرد و یک هیات (اجرائی) مرکب از افراد عالی رتبه دولت بریتانیا او را راهنمائی می‌کردند. به تدریج عده‌ای از رهبران هندی در سال، دستجات و سازمان‌های ملی را تشکیل دادند که هدف اصلی آنان رسیدن به
استقلال تام بود. در سال‌های تا، دولت بریتانیا ناچار شد که اداره بعضی از امور کشور را به مردم هند واگذار نماید.
در این هنگام بود که رهبر بزرگ جنبش استقلال هند،
ماهاتما گاندی قیام کرد و علیه
استبداد بریتانیا به مبارزه پرداخت، اگرچه «گاندی» با یارانش چند مرتبه زندانی شد، اما باز به مبارزات خود ادامه داد تا در سال تا، دولت بریتانیا زعمای هند را به کنفرانس میزگرد دعوت نماید، لکن از مذاکرات آن کنفرانس نتیجه‌ای به دست نیامد.
در آغاز
جنگ دوم جهانی، فرمانروایان بریتانیا در هند
حکومت نظامی اعلام کردند و در حدود دو میلیون هندی را به سربازی دعوت نمودند و آنها را به جبهه
جنگ فرستادند. پس از تجاوز ارتش ژاپن در سال به کشورهای سیام و مالایا (برمه)، اختلاف شدیدی در بین سران هند و سران مسلمانان هند که رهبر آنها محمدعلی جناح بود به وجود آمد. قصد مسلمانان این بود که کشوری مرکب از مناطق مسلمان هند تشکیل دهند. در آن هنگام که حزب کارگر بریتانیا حکومت را به دست گرفت و هیات وزیران خود را تشکیل داد، حکومت بریتانیا قوانینی وضع نمود که به موجب آن به هند و سیلان و پاکستان استقلال داده شد. در ماه اوت م، آخرین سرباز بریتانیایی خاک هند را ترک گفت و در تاریخ ژانویه، هند حکومت جمهوری مستقل خود را اعلام نمود و به عضویت اتحادیه کشورهای مشترک المنافع بریتانیا درآمد.
تاریخ آغاز انتشار مطبوعات در هند به ۱۷۸۵ (۲۲۰ سال قبل)، بر می‌گردد و جالب آنکه روزنامه حبل المتین که از قدیمی‌ترین مطبوعات ایران می‌باشد نیز توسط «مؤید الاسلام» کاشانی در کلکته منتشر می‌شده است. هند بزرگترین کشور در زمینه چاپ مطبوعات است. آمار رسمی ارائه شده تا پایان ماه مارس ۲۰۰۶، حاکی از تعداد ۴۸۳. ۶۲ روزنامه و نشریه در حال انتشار در سراسر هند می‌باشد که ۱۲۳ زبان را شامل می‌شود. روزنامه تایمز آو ایندیا با بیش از ۵/ ۲ میلیون نسخه تیراژ، پرتیراژترین روزنامه انگلیسی زبان جهان است.
همچنین بیش از ۱۴۰ کانال تلویزیونی ماهواره‌ای از داخل هند برنامه پخش می‌کنند که ۱۹ کانال دولتی و بقیه خصوصی هستند. صنعت فیلم سازی هند بزرگترین صنعت سینمای دنیاست. هر سال در هند بیش از فیلم ساخته می‌شود که این تعداد بسیار بیشتر از رقم تولیدات سینمایی آمریکاست. بر اساس قوانین هند، خارجیان می‌توانند تا ۲۶ درصد در زمینه رسانه‌های خبری در هند
سرمایه گذاری کنند.
روابط
ایران و هند در مارس ۱۹۵۰، در فاصله کوتاهی پس از استقلال هند، برقرار شد و دهلی نو و
تهران یک
پیمان دوستی که «
صلح و دوستی ابدی» میان دو کشور نامیده شد را امضا کردند. این سند دو طرف را به ایجاد روابط دوستانه متعهد کرد؛ لیکن، در عمل هر یک از دو دولت ایران و هند وارد ائتلاف‌های مخالف دوران جنگ سرد شدند و این امر توسعه مناسبات دو جانبه را متوقف نمود.
ایران، در دوران محمد رضا شاه، از طریق مشارکت در «
پیمان بغداد» (که بعدا سازمان
پیمان مرکزی،
سنتو نام گرفت) مناسبات نزدیکی را با ایالات متحده و پاکستان برقرار کرد. در طول جنگ‌های ۱۹۶۵ و ۱۹۷۱ میان هند و پاکستان، ایران برای پاکستان کمک‌های نظامی مهمی را فراهم نمود. در واقع ایران در آن دوران بخشی از «عمق راهبردی» پاکستان به شمار می‌آمد. جواهر لعل نهرو چنین ائتلاف‌هایی را به عنوان یک" رهیافت اشتباه، خطرناک و مضر" مورد
انتقاد قرارداد و به جای آن از «جنبش عدم تعهد» دفاع کرد. البته لازم به ذکر است که علی رغم این بیزاری از ائتلاف با ابرقدرت‌ها، هند روابط نزدیکی را با اتحاد جماهیر شوروی برقرار کرد؛ به گونه‌ای که این کشور به اولین تامین کننده تسلیحات نظامی هند تبدیل گردید.
تا پایان
جنگ سرد، بهبود قابل توجهی در روابط دو کشور حاصل نشد. در دوران پس از جنگ سرد، یکی از اولین و مهمترین حوادث تاریخ روابط ایران و هند، دیدار «ناراسیمها رائو»، نخست وزیر هند از ایران در سال ۱۹۹۳ بود. رائو اولین نخست وزیر هند بود که پس از
انقلاب اسلامی از ایران دیدار کرد و این دیدار رسمی او از سوی هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهوری وقت ایران، به عنوان یک نقطه عطف تفسیر شد. در سال ۱۹۹۵ نیز هاشمی رفسنجانی یک دیدار متقابل را از هند انجام داد. در حالیکه دیدارهای مقامات بلندپایه دو طرف پس از سال ۱۹۹۵ هم ادامه یافت دیدارهایی که برای تعیین و تحکیم حدود مناسبات و منافع اقتصادی دو طرف در بخش‌های مهم فنی و تکنولوژیک بسیار موثر بود دیدار رسمی در سطح سران تا سال ۲۰۰۱، صورت نگرفت و در این سال بود که «اتال بیهاری واچپایی»، نخست وزیر هند از تهران دیدار کرد. نقطه اوج دیدار سال ۲۰۰۱، صدور اعلامیه تهران بود که توسط واچپایی و «محمد خاتمی» رییس جمهوری ایران به امضا رسید. اعلامیه
تهران در واقع پایه و بنیانی متشکل از مجموعه‌ای گسترده از موضوعات راهبردی شامل همکاری‌های دفاعی را برای روابط ایران و هند طراحی نمود.
دو سال بعد، در ژانویه ۲۰۰۳، آقای خاتمی به دهلی نو سفر کرد و به عنوان «مهمان ویژه» در جشن‌های روز استقلال هند شرکت نمود. این تشریفات عموما برای مهمترین شخصیت‌ها برگزار می‌گردد. در این دیدار، طرفین، توافقنامه دهلی نو را امضا کردند که هم از نظر زمان امضا و هم از نظر مفاد آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. استقبال با شکوه و کم نظیر هند از خاتمی، آن هم همزمان با گسترش حضور نظامی ایالات متحده در
خلیج فارس در تدارک برای
جنگ دوم آمریکا با
عراق و نیز گسترش بی سابقه کمی و کیفی مناسبات نظامی ایالات متحده و هند، نشان دهنده اهمیتی بود که هند برای روابط خود با ایران قائل شد. «اعلامیه دهلی نو» البته به دلیل مفاد و محتوایش نیز حائز اهمیت فراوان بود. با تاکید بر گسترش مفاد «اعلامیه تهران» این توافق جدید، دو دولت را برای تعمیق سطح همکاری‌ها از جمله همکاری‌های دفاعی بیشتر متعهد نمود.
مهمترین بسترهای همکاری میان ایران و هند را می‌توان این گونه دسته بندی کرد:
همکاری در زمینه انرژی؛ زیرا به دلیل نیاز به سرعت گسترش یابنده هند به این کالا از یک سو و قابلیت‌های گسترده ایران در پاسخ دهی به این نیاز از دیگر سو، مهمترین ظرفیت‌ها را در روابط دو جانبه پدید آورده است. علاوه براین،
تجارت و همکاری‌های اقتصادی به دلیل همپوشی نیازهای اقتصادی دو کشور در برخی زمینه‌ها، به ویژه در سال‌های اخیر ظرفیت‌های قابل توجهی در روابط دو جانبه پدید آورده است.
افزون بر این، در حوزه مسائل امنیتی، اشتراک منافع دو
کشور در حوزه‌های مهمی چون همکاری‌های دفاعی و ثبات منطقه‌ای، ظرفیت دیگری در روابط دو جانبه پدید آورده است.
از این روست که هند در چارچوب سیاست خارجی ایران از اهمیت مهمی برخوردار می‌باشد و سعی می‌شود از تمام ظرفیت‌های موجود در راه بسط روابط دو جانبه با این کشور بهره برداری شود. سفر اخیر آقای احمدی نژاد به این کشور را نیز در همین راستا می‌توان تحلیل کرد.
نرم افزار کتابخانه جامع حج،
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
