هناد بن سری کوفی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هَنّاد بن سری کوفی (
۱۵۲-
۲۴۳ق)، ملقب به هناد کبیر، از دانشمندان
اهل سنت،
حافظ حدیث،
موثق و فردی عابد و
زاهد بود.
وی استاد بسیاری از بزرگان اهل سنت بود. هناد ظاهراً تعصبات ضد
تشیع نداشته است و حتی احادیثی در باب
ولایت امیرمؤمنان علی (علیه‌السّلام) دارد.
با نام هناد
بن سری شخص دیگری در منابع ذکر شده است او نیز
محدث و دانشمند بوده و در سال
۳۳۱ق درگذشته است ولی نباید با هم خلط شوند و چون در منابع اثری برای دومی ذکر نشده، بنابراین معرفی مستقلی نخواهد داشت.
ابوالسری هناد
بن سری بن مصعب کوفی تمیمی وراق حنظلی، هناد کبیر، فرد دیگری به نام ابوالسری هناد
بن سری بن یحیی بن سری بن مصعب دارمی کوفی (
هناد صغیر) که برادر زاده این فرد است، با این نام و نشان وجود دارد. او نیز محدث و دانشمند بوده و در سال ۳۳۱ق درگذشته است
که نباید با هم خلط شوند و چون در منابع اثری برای دومی ذکر نشده، بنابراین معرفی مستقلی نخواهد داشت. هناد در سال ۱۵۲ق در
کوفه زاده شد و
رشد یافت.
تحصیلات خود را نزد
ابوالاحوص سلام بن سلیم،
سفیان بن عیینه،
وکیع بن جرّاح،
فضیل بن عیاض،
یحیی بن معین،
قبیصة بن عقبه،
عبدالرحمان بن ابی زناد و برخی دیگر از اساتید پی گرفت
و خود استاد و محدث شد و بسیاری از بزرگان اهل سنت همانند
نسائی،
ترمذی،
ابوداود،
ابن ماجه،
بخاری،
ابوحاتم رازی و
ابوزرعه رازی از او بهره بردند.
همچنین مورخ معروف
محمد بن جریر طبری روایتی مبنی بر
ولایت علی بن ابی طالب از او نقل کرده است.
از
احمد بن حنبل سؤال شد: از چه کسی در کوفه
حدیث فرا بگیرند که او سفارش به هناد کرد. گفته شده که وکیع هیچ کس را همانند هناد بزرگ نمی‌شمرد.
او را از حافظان حدیث، موثق و فردی عابد و
زاهد توصیف کرده‌اند که بسیار می‌گریست، از این رو به راهب کوفه شهرت داشت. گویند: هناد هیچ گاه
ازدواج نکرد، گرچه کنیزانی داشت.
وی با
فراء نحوی هم معاشرت داشته است.
در اینکه هناد از دانشمندان اهل سنت می‌باشد شکی نیست، ولی ظاهراً تعصبات ضد تشیع نداشته است و حتی احادیثی در باب ولایت امیرمؤمنان علی (علیه‌السّلام) دارد. گذشته از روایت قبلی،
ابوالفتح کراجکی (م
۴۴۹ق) به نقل از طبری و او از هناد نقل می‌کند که شبی در
خواب امام علی (علیه‌السّلام) را دید که به او فرمود: شعری از
کُمیت را که در وصف
غدیر خم و ولایت امام (علیه‌السّلام) و تخلف مسلمانان از
بیعت است، را بخواند. هناد می‌خواند و حضرت او را به این
شعر توصیه و سفارش می‌کند.
هناد در سال ۲۴۳ق در کوفه درگذشت.
برخی از منابع، هناد را صاحب تالیفاتی دانسته‌اند، ولی تنها به کتاب الزهد او اشاره کرده‌اند که کتاب بزرگی بوده است.
ابن شهرآشوب نیز اثری به نام المسند را از آن هناد
بن سری دانسته است
که قاعدتاً باید متعلق به این هناد باشد نه هناد صغیر، چرا که مراد از هناد به
سری به صورت مطلق، هناد کبیر است. (دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «هناد کوفی»، ج۱، ص۸۲۹-۸۳۰.
