هتک مسجد
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هتک احترام و اهانت کردن به مقدسات و محترمات دینی یعنی آنچه لزوم احترامش در
دین امر بدیهی باشد. مانند
مساجد که از
گناهان کبیره و
رذائل اخلاقی است.
هر مکانی که به نام
مسجد به وسیله‌ی مسلمانی بنا شود،
شیعه باشد یا از سایر
فرقه‌های اسلامی، رعایت
حرمت آن
واجب و
اهانت و هتک آن، مانند خراب کردن یا آلوده ساختن آن به
نجاست، گناه کبیره‌ای است. نزد هر دینداری به طوری که نزدش بدیهی است که مسجد به حضرت آفریدگار نسبت دارد و ان المساجد لله و اهانت به آن اهانت به خدا است.
ابو بصیر از
حضرت صادق (علیه‌السّلام) پرسید: «عن ابی بصیر قال سئلت ابا عبدالله (علیه‌السّلام) عن العلة فی تعظیم المساجد فقال (علیه‌السّلام) انما امر بتعظیم المساجد لانها بیوت الله فی الارض؛ چرا امر شده به بزرگداشتن
مساجد؟ حضرت فرمود: چون مساجد خانه‌های
خداوند است در روی
زمین.»
مروی است که خداوند تبارک و تعالی فرموده است: «خانه‌های من در زمین، مساجد است. خوشا به بنده‌ای که در خانه‌اش
وضو بگیرد و با
طهارت مرا در خانه‌ام
زیارت کند و جز این نیست که بر صاحب خانه لازم است، گرامی داشتن کسی که به زیارت او آمده.
بشارت ده حرکت کنندگان در تاریکی‌های شب به سوی مساجد را به نور روشنی که به آنها در
قیامت داده می‌شود.»
علاوه بر اینکه بزرگی گناه هتک مساجد، نزد هر دینداری ارتکازی است، در قرآن مجید یکی از اقسام هتک که خراب کردن باشد، از بزرگترین مراتب
ظلم شمرده شده است. «و من اظلم ممن منع مساجد الله ان یذکر فیها اسمه و سعی فی خرابها.»
در اینجا به ذکر چند حکم راجع به
مسجد، بدون ذکر مدارک برای اختصار نقل می‌شود.
تنجیس مسجد،
حرام است و نجس کردن مسجد حرام است و نیز داخل کردن عین نجس در مسجد اگر مستلزم نجس شدن مسجد شود نیز حرام است. و اگر مسجد را نجس نکند، در صورتی که
موجب هتک حرمت باشد نیز حرام است. چنانچه چیز
متنجس هم همین است. هر چند خشک باشد و
موجب نجاست مسجد نشود. بلی در صورتی که
موجب نجس شدن یا هتک مسجد نشود جایز است. و بنابر احتیاط، عین نجس را مطلقاً داخل مسجد نکند.
تطهیر مسجد
واجب است: و بر طرف نمودن نجاست از مسجد و
طاهر کردن آن فوراً
واجب است. به طوری که در
عرف گفته شود در
طاهر کردن مسجد مسامحه نشده. و معنی
وجوب فوری آن است که مثلاً اگر وقت
نماز تنگ نباشد باید اول مسجد را
تطهیر کرد.
در این حکم فرقی نیست بین زمین و دیوار و سقف و پشت بام و پشت دیوار، و همچنین
تطهیر فرش مسجد نیز
واجب است. ضمناً باید دانست که
وجوب تطهیر مسجد اختصاص به کسی که آن را نجس کرده است ندارد، بلکه
وجوب کفایی بر تمام
مسلمانان واجب است. و اگر احتیاج به صرف مال شود و اجب است، پول خرج کنند و مسجد یا فرش آن را
طاهر سازند. و اگر به تنهایی نمی‌تواند،
واجب است کمکی بگیرد به همین ترتیبی که ذکر شد.
بر شخص و
زن حائض و
نفساء، توقف در مسجد حرام است. چنانچه در قرآن می‌فرماید: «ولا جنباً الاعباری سبیل حتی تغتسلوا؛
در حال
جنابت نباید داخل مسجد شد مگر برای عبور.» یعنی از دری وارد شود و از در دیگر بیرون رود مگر
مسجد الحرام و
مسجد النبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) که عبور از آنها هم برای
جنب و حائض و نفساء جایز نیست.
مستحب است در مسجد، چراغ روشن کنند و مسجد را پاکیزه نگاه‌دارند. در هنگام داخل شدن، نخست پای راست را بگذارند و هنگام بیرون شدن، نخست پای چپ را. و هنگام داخل شدن کفش خود را مواظبت کنند که
نجس نباشد تا مبادا سبب نجاست مسجد شود. دیگر آنکه، با
طهارت (با وضو و غسل) وارد مسجد شود و بهترین لباس خود را بپوشد و با استعمال بوی خوش به مسجد درآید و پس از ورود دو رکعت
نماز تحیت مسجد به جا آورد.
عبور کردن از مساجد
مکروه است. مگر اینکه نماز تحیت بخواند و بیرون رود و اگر نمازهای دیگر را هم بخواهد بخواند، مانعی ندارد، در مسجد نباید آب بینی یا دهان انداخت و نباید در مسجد خوابید و صدا را به غیر
اذان و مانند آن بلند کرد. و تعریف گمشده یا طلب آن را نباید کرد. و اشعاری که مشتمل بر
موعظه و مانند آن نباشد در آن نباید خواند. در مسجد نباید حرف دنیا زده شود. و خرید و فروش در مسجد مکروه است. کسی که پیاز یا سیر یا هر چیزی که بوی دهان را متعفن کرده، خورده باشد، نباید به مسجد بیاید، بچه و دیوانه را نباید در مسجد جای داد.
افضل و اشرف تمام مساجد، مسجد الحرام است که نماز در آن معادل هزار هزار نماز در مکان دیگر است. پس از آن، مسجد النبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است که نماز در آن معادل با ده هزار نماز جای دیگر است. پس از آن
مسجد کوفه و
مسجد اقصی است که نماز در آنها معادل با هزار نماز است. بعد از آن،
مسجد جامع در هر شهری است که نماز در آن معادل با صد نماز است. پس از آن، مسجد محله است که نماز در آن معادل با بیست و پنج نماز جای دیگر است. پس از آن مسجد بازار است که نماز در آن دوازده برابر نماز جای دیگر است.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «بی‌حرمتی به مقدسات و ارزش‌ها»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۲/۱۸.
