نَفَق (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَفَق: (إِذا جآءَكَ الْمُنَافِقُونَ) «نَفَق» در اصل به معناى
«نقب»، و «راه‌هاى زيرزمينى» است، كه براى
استتار يا
فرار از آن استفاده مى‌كنند و اگر به انسانِ دو رو،
«منافق» گفته مى‌شود، نيز به تناسب اين است كه علاوه بر راه و روش ظاهرى، راه و روش مخفيانه‌اى نيز براى خود دارد.
ترجمه و تفسیر آیات مرتبط با
نَفَق:
(وَ إِن كَانَ كَبُرَ عَلَيْكَ إِعْرَاضُهُمْ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَن تَبْتَغِيَ نَفَقًا فِي الأَرْضِ أَوْ سُلَّمًا فِي السَّمَاء فَتَأْتِيَهُم بِآيَةٍ وَ لَوْ شَاء اللّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدَى فَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ الْجَاهِلِينَ) (و اگر اعراض كردن آنها بر تو سنگين است، چنانچه بتوانى نقبى در زمين بزنى، يا نردبانى به
آسمان بگذارى و اعماق
زمین و
آسمان‌ها را جستجو كنى، چنين كن تا
آيه و نشانه ديگرى براى آنها بياورى! امّا اگر خدا بخواهد، آنها را به اجبار بر
هدایت جمع خواهد كرد. ولى هدايت اجبارى، چه سودى دارد؟ پس هرگز از
جاهلان مباش.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
راغب مى‌گويد: نفق به معنى تونل و راهى است كه از زير زمين برود، آن گاه
آيه مورد بحث را كه مى‌فرمايد: «
فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ تَبْتَغِيَ نَفَقاً فِي الْأَرْضِ» ذكر كرده، سپس مى‌گويد: و از همين باب است كه سوراخ و لانه موش صحرايى را نافقاء ناميده و مى‌گويند: نافق- و يا- نفق اليربوع ، يعنى موش صحرايى به سوراخ رفت، و نيز از اين باب است كلمه نفاق يعنى دخول در دين از درى و خروج از آن از در ديگر خداى تعالى هم به همين معنا اشاره كرده و فرموده است: «
إِنَّ الْمُنافِقِينَ هُمُ الْفاسِقُونَ»
منافقين خارج از دينند و نيز منافقين را بدتر از كفار دانسته و فرموده: «
إِنَّ الْمُنافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ»
منافقين در پست‌ترين درجه و درک دوزخند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(إِذَا جَاءكَ الْمُنَافِقُونَ قَالُوا نَشْهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ اللَّهِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَكَاذِبُونَ) (هنگامى‌كه منافقان نزد تو آيند مى‌گويند: ما
شهادت مى‌دهيم كه به يقين تو پيامبر خدا هستى! خداوند مى‌داند كه تو پيامبر او هستى، ولى خداوند شهادت مى‌دهد كه منافقان
دروغگو هستند زيرا به گفته خود ايمان ندارند).)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه منافق اسم فاعل از باب مفاعله از ماده نفاق است، كه در عرف قرآن به معناى اظهار ايمان و پنهان داشتن كفر باطنى است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «نَفَق»، ص۵۹۴.
