• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نَضْل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: تیراندازی.


نَضْل (به فتح نون و سکون ضاد) از واژگان نهج البلاغه به معنای غلبه در تيراندازى است. از مشتقات این کلمه در نهج البلاغه، مناضله به معنای مسابقه و مغالبه در تيراندازى و دفاع از كسى است. نضال به معنای مغالبه در تيراندازى است. مواردی از این کلمه در نهج‌ البلاغه آمده است.



نَضْل: (مثل عقل) به معنای غلبه در تيراندازى است.


چنان‌كه حضرت علی (علیه‌السلام) فرموده:«وَ الصَّبْرُ يُنَاضِلُ الْحِدْثَانَ، و الْجَزَعُ مِنْ أَعْوَانِ الزَّمَانِ» «حدثان» (مثل كرمان) به معنای نوائب روزگار است. يعنى «استقامت نوائب روزگار را دفع مى‌كند، بى‌تابى از ياران زمان است بر ضرر انسان.» (شرح‌های حکمت: )
و نيز فرموده: «إِنَّما الْمَرْءُ فِي الدُّنْيا غَرَضٌ تَنْتَضِلُ فِيهِ الْمَنايا وَ نَهْبٌ تُبادِرُهُ الْمَصائِبُ» «شخص در دنيا هدفى است كه مرگ‌ها به آن اصابت مى‌كند.» انتضال در اين جا به معنى انداخته شدن است يعنى انداخته مى‌شود در او مرگ‌ها. (شرح‌های حکمت: )
حضرت به اصحابش در صفّین كه ياران معاویه را عقب زدند فرمود: «وَ تُزِيلُونَهُمْ عَنْ مَوَاقِفِهمْ كَمَا أَزَالُوكُمْ؛ حَسّاً بالنِّصَالِ، وَ شَجْراً بِالرِّمَاحِ» «آن‌ها را از مواضع‌شان عقب مى‌زنيد با كشتن به وسيله تير انداختن و طعن زدن با نيزه‌ها چنان‌كه آن‌ها شما را چنان كرده بودند.» (شرح‌های خطبه: )


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۴۶.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۴۸۴.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۳، حکمت ۲۰۱.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۱، حکمت ۲۱۱.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۰۶، حکمت ۲۱۱.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۵، حکمت ۲۱۱.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۳.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۴.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۳، ص۶۲۲.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۸۳.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۳۲.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون،ص۸۱۸، حکمت ۱۸۱.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۹۶، حکمت ۱۹۱.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۰۳، حکمت ۱۹۱.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۱، حکمت ۱۹۱.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۸۰.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۸۰.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۳، ص۴۹۳.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۶۵.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۸.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۳۹، خطبه ۱۰۶.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۰۵، خطبه ۱۰۵.    
۲۳. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۵۵، خطبه ۱۰۷.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۲۷، خطبه ۱۰۷.    
۲۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۶.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۶.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۴، ص۵۰۵.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۷۶.    
۲۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۸۰.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نضل»، ج۲، ص۱۰۴۶.    






جعبه ابزار