• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نَبَط (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَبَط (به فتح نون و باء) از واژگان قرآن کریم به معنای استخراج است.



نَبَط به معنای استخراج است.
در قاموس گفته: نَبَطَ (به فتح اوّل و دوّم) اولین آبی است که در چاه ظاهر می‌شود.
طبرسی نیز چنین گفته است‌ استنباط به معنی استخراج است به هر چیزی که استخراج شده و در برابر رؤیت چشم یا معرفت قلب قرار گرفته مستنبَط (به صیغه مفعول) گویند.


به موردی از نَبَط که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - یَسْتَنْبِطُونَه (آیه ۸۳ سوره نساء)

(وَ اِذا جاءَهُمْ اَمْرٌ مِنَ الْاَمْنِ اَوِ الْخَوْفِ اَذاعُوا بِهِ وَ لَوْ رَدُّوهُ اِلَی الرَّسُولِ وَ اِلی‌ اُولِی الْاَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِینَ‌ یَسْتَنْبِطُونَهُ‌ مِنْهُمْ)
«یعنی: منافقان یا ضعیف الایمان‌ها چون چیزی از ایمنی مثل غلبه سپاه مسلمین به کفّار یا از خوف مثل هجوم مشرکین به مسلمانان، دریافتند آن‌را میان مردم منتشر می‌کنند و اگر آن‌را به رسول خدا و به اولی الامر ارجاع می‌کردند رسول و اولی الامر که استنباط می‌کنند آن‌را می‌دانستند.»
یعنی باید در این‌گونه کارها مطلب را میان مردم منتشر نکرد و باعث ناامنی نشد بلکه با ولی الامر ارجاع کرد تا درباره آن تحقیق کنند.

این لفظ تنها یک‌بار در کلام الله آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۱۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۸۸.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۲۷۵.    
۴. فیروز آبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۲، ص۳۸۷.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۲۵.    
۶. نساء/سوره۴، آیه۸۳.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۵، ص۳۰.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۲۲.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۵، ص۲۶۴.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۲۶.    
۱۱. نساء/سوره۴، آیه۸۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «نبط»، ج۷، ص۱۱.    






جعبه ابزار