نهضت انتظار (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«نهضت انتظار ۲ (تکمیلی) سطح ۲» اثر
احمد حیدری، به معرفی
فرهنگ انتظار و نقش آن در برپایی
حکومت جهانی پرداخته است.
کتاب به
زبان فارسی و در سال ۱۳۸۳ ش نوشته شده است.
کتاب با دو مقدمه از ستاد عالی طرح معرفت بسیجیان نمسا و پژوهشکده تحقیقات اسلامی در معرفی عنوان کتب آموزشی
بسیج و بیان نقش
عوام و
خواص در
نهضت انتظار، آغاز شده و مطالب در هشت درس، ارائه گردیده است.
نویسنده پس از تعریف فرهنگ انتظار و برشمردن خصال
یاران موعود، به نقش خواص و عوام در نهضت انتظار و شباهت‌ها و الگوگیری انقالب‌های شیعی از
انقلاب عاشورا اشاره و رابطه
انتظار و
فرهنگ بسیجی را بررسی کرده است.
در ادامه، دیدگاه ادیان مختلف پیرامون آینده جهان و برتری
اسلام نسبت به آن‌ها، مورد ارزیابی قرار گرفته و به علل دشواری دینداری در
عصر غیبت اشاره شده است.
بررسی ویژگی‌ها و مؤلفه‌های حاکمیت دینی در عصر انتظار، مطالب پایانی را تشکیل داده است.
درس اول، پس از بیان پیشینه انتظار، به مبارزه
امامان علیه‌السّلام با مساله
تحریف انتظار اشاره شده و نویسنده معتقد است سازندگی، ستم ستیزی و عدالت طلبی عقیده انتظار، اهل باطل را بر آن داشته تا به تحریف آن همت گمارند و از آن عقیده‌ای رخوت بخش، رکودزا، تن پرور و سازش کارانه ارائه دهند.
در این فصل، به خصال یاران موعود عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف اشاره شده است، از جمله این که:
۱- آنان همواره خود را
عبد خدا دانسته و در درجه والایی از بصیرت‌اند.
۲- مطیع بی چون و چرای مولای خود بوده و
نظم و انضباط ناشی از اطاعت پذیری در آنان هویداست.
۳- مرد میدان مبارزه‌اند و حق طلبی شیوه همیشگی آنان است.
دوم، به تحلیل و بررسی نقش
عوام و خواص در نهضت انتظار پرداخه است.
به تعریف نویسنده، خواص به گروه زبده و شاخص اجتماعی گفته می‌شود که دارای قدرت تجزیه و تحلیل‌اند، در انتخاب راه و روش خود استقلال دارند و عمل آنان در افراد، تاثیرگذار است، در برابر، عموم مردم جای دارند که ظواهر و حوادث را می‌بینند و
مقلد و پیرو دیگرانند.
پس از بررسی این دو اصطلاح در
متون دینی و نقش تعیین کننده خواص در
جامعه، به مسئولیت‌های هر یک اشاره شده است.
انتظار،
عاشورا و
انقلاب‌های شیعی در سوم، مورد تحلیل قرار گرفته‌اند.
امام حسین علیه‌السّلام به
شیعه منتظر، درس ظلم ستیزی و
جهاد برای تحقق حاکمیت حق داد و نویسنده معتقد است، مردم
ایران و رهبری آن، در پیروزی
انقلاب اسلامی، از انقلاب عاشورا الگوگیری کرده‌اند.
وی بر این باور است که
عالمان دینی هم رسالت خطیر پاسداری، آگاهی بخشی و تربیتی داشته و هم با توجه به این رسالت بزرگ، از جایگاه بلندی برخوردارند، مردم نیز باید بدانند که پس از
پیامبران و
اوصیای آنان علیه‌السّلام، فقط از علمای
ربانی می
توان هدایت گرفت.
ضمن تعریف مفهوم بسیج و تفکر بسیجی در چهارم، بسیج از بزرگ‌ترین ثمرات فرهنگ انتظار دانسته شده است.
خدامحوری،
ولایت پذیری،
ایثار و فداکاری،
زهد و
ساده زیستی، شکست ناپذیری، ظلم ستیزی و مظلوم نوازی، تحمل و گذشت در برابر
مؤمنان و قهر در برابر مستکبران، مختصری از مؤلفه‌های تفکر بسیجی و ویژگی‌های رفتاری آنان است که با توجه به
آیات،
روایات و کلام
امام راحل رحمة‌الله‌علیه تشریح شده‌اند.
کنجکاوی انسان پرسش‌هایی را در ذهن او می‌آفریند و او را برای یافتن پاسخ، به تلاش وا می‌دارد؛ آینده
انسان و
جهان از موضوعات سؤال برانگیز است و وجود جواب قانع کننده و امید آفرین برای آن، می‌تواند بسیار سازنده باشد.
پنجم، اختصاص دارد به پاسخ دادن به این دو پرسش.
نویسنده معتقد است، وجود بشارت‌های قرآنی و روایی بر پایان خوش جهان در
دین اسلام و وعده جهانی شدن آن، پاسخ مناسبی به این پرسش هاست.
وی با اشاره به این که ایرانیان، پس از تشکیل نظام
جمهوری اسلامی و ارائه نظریه «
مردم سالاری دینی»، وظایف مهمی در بعد تبلیغی و عملی، برعهده دارند، برخی از آن‌ها را برشمرده و توضیح داده است. این وظایف؛ عبارتند از: ارائه چهره نورانی
اسلام، تبیین
اسلام ناب محمدی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و
اسلام آمریکایی، برساختن نظام مستقل و متکی به خود و ارائه نظامی موفق و سربلند.
نویسنده در ششم، به برخی آیات که به جهانی بودن
نبوت بعضی
پیامبران علیه‌السّلام دلالت دارند، اشاره کرده، بعد از بیان چگونگی
تحریف ادیان آن‌ها، مدعی است که اسلام، تنها دیانتی است که هم ادعای جهانی و جاوید بودن دارد و هم متنی وحیانی، بدون تحریف و مصون از دستبرد، در اختیار
بشر گذاشته است که با توجه به تفسیرهای منقول از
پیامبر و
امامان علیه‌السّلام و راه کار اجتهاد،
توان اداره جهان در همه برهه‌ها و زمان‌ها را دارد.
وی معتقد است بشر در پایان
تاریخ، به دو چیز نیازمند است:
- قانونی که سعادت همه جانبه او را برآورد و به همه نیازهایش پاسخ دهد و
عقل گر چه نور است و راهنما، ولی
توان محدود داشته و نیازمند
وحی است.
- کسی که این قانون را به صورت درست، به عرصه اجرا درآورد.
و لذا «ایده جهانی سازی» از دو جهت بشارت بخش ظهور است: هم از جهت قانون که باید مبتنی بر وحی ناب باشد و هم از نظر مجری که باید تضمین آسمانی همراه داشته باشد.
گسترش
توحید، اجرای
احکام عبادی و
اجتماعی اسلام، گستراندن
عدالت در همه زوایای جامعه، آباد کردن زمین و ریشه کن کردن جهل از جمله برنامه‌های حکومت واحد جهانی دانسته شده‌اند.
در هفتم، به برخی از دلایل دشواری دینداری در عصر غیبت اشاره و هر یک مختصرا توضیح داده شده است. این دلایل عبارتند از:
- عدم حضور ملموس پیامبر یا
امام معصوم علیه‌السّلام
- تردیدهای ناشی از طولانی شدن زمان
غیبت و
فرج - مظلومیت منتظران
- سنت
فتنه و خالص سازی
- سختی حرکت
- اختلافات عقیدتی
عوامل فوق، انسان را به ترک دینداری در
عصر غیبت فراخوانده و دینداری را سخت می‌گردانند؛ ولی نویسنده معتقد است، هر قدر کار سخت تر باشد، انجام آن ارزشمندتر است و دینداری در این عصر، ارزش و اهمیت فراوانی می‌یابد.
آخرین درس،
حاکمیت دینی در عصر انتظار را به تصویر کشیده است.
نویسنده با استناد به سخنان
امام علی علیه‌السّلام، به بیان ضرورت حکومت پرداخته و سپس، ویژگی‌ها و شرایط رهبر اسلامی را توضیح داده است که
فقاهت و
اسلام شناسی، عدالت،
تدبیر و کاردانی، از جمله آن‌ها می‌باشند.
برشمردن وظایف و اختیارات حاکم در
دوران غیبت، با استفاده از اصل یکصد و ده
قانون اساسی، آخرین مطلب کتاب می‌باشد. برخی از این وظایف عبارتند از: تعیین سیاست‌های کلی نظام و نظارت بر حسن اجرای آن‌ها، فرمان همه پرسی، فرماندهی کل نیروهای مسلح، اعلان
جنگ و
صلح، نصب، عزل و قبول استعفای برخی مقامات و...
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع مورد استفاده مؤلف در انتهای کتاب آمده است.
پاورقی‌ها به ذکر منابع و توضیح برخی کلمات متن پرداخته است.
نرم افزار کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
