نماز میت کودک

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

بنابر دیدگاه علمای شیعه اقامه نماز بر کودک میّتی که به سن شش سالگی و بالاتر از آن رسیده، واجب است. اما کودک میّتی که به سن شش سالگی نرسیده باشد، واجب نیست نماز میّت بر او اقامه شود، اعمّ از این‌که سقط شده باشد یا بعد از تولّد قبل از شش سالگی مرده باشد. البته در فرضی که بعد از تولّد و قبل از شش سالگی باشد، به‌نظر مشهور فقها اقامه نماز مستحب است.

---

امام خمینی در تحریرالوسیله بیان حکم فقهی نمازخواندن بر میت می‌فرماید: «نماز گزاردن بر هر میّت مسلمان واجب است؛ اگرچه - بنابر قول اصح - مخالف حق باشد. و نماز بر تمام اقسام کفار حتی مرتد و کسی که محکوم به کفر شده و خود را به اسلام نسبت می‌دهد مانند ناصبی‌ها و خوارج جایز نیست. و میّتی که در بلاد مسلمین پیدا شود حکم مسلمان را دارد.» و «قسمتی از بدن اگر سینه یا شامل سینه باشد یا قسمتی از سینه که جای قلب است باشد، اگرچه فعلاً قلب در آن نباشد، حکم تمام بدن را دارد و نماز بر آن واجب است.»

---

دیدگاه مشهور فقهای امامیّه، این است که اقامه نماز بر کودک میّتی که به سن شش سالگی و بالاتر از آن رسیده، واجب است. بسیاری از فقها به این حکم تصریح نموده و بعضی در این‌باره ادّعای اجماع کرده‌اند.
امام خمینی در کتاب تحریرالوسیله درباره حکم نماز گزاردن بر کودک مسلمان می‌فرماید: کودکان مسلمین حتی اگر ولد زنا باشند، درصورتی‌که شش‌ساله باشند، مانند مسلمین نماز بر آن‌ها واجب است و در استحباب نماز بر طفلی که بعد از زنده به‌دنیاآمدن، مرده است تا وقتی که به حد شش‌سالگی نرسد، تامل است، ولی اگر مرده به دنیا آمده هرچند قبل از ولادت، روح در او دمیده شده باشد، نماز بر او مستحب نیست.» و «بچه‌ای که در سرزمین مسلمان‌ها پیدا شود حکم مسلمان را دارد، ولی بچه‌ای که در سرزمین کفار پیدا شود چنانچه در آنجا مسلمانی وجود دارد که احتمال می‌رود این بچه از او باشد، حکم این کودک مشکل است.»

---

در نماز برمیت «اگر میّت کودک‌ باشد پس از تکبیر چهارم برای پدر و مادر او دعا کند، به این صورت که بگوید: اللّهم اجعله لابویه و لنا سلفاً و فرطاً و اجراً.»

---

در روایت صحیحه، حلبی نقل می‌کند که از امام صادق (علیه‌السّلام) سؤال شد، چه زمانی بر کودک میّت نمازگذارده می‌شود؟ فرمودند: آنگاه که نماز را بفهمد «اِذٰا عَقَلَ الصَّلاٰةَ». راوی سؤال می‌کند، چه زمانی نماز را می‌فهمد و باید بخواند؟ فرمودند: زمانی که شش ساله شود. «اِذٰا کٰانَ اِبْنَ سِتِّ سِنِینَ» و روایات دیگر.
امّا کودک میّتی که به سن شش سالگی نرسیده باشد، واجب نیست نماز میّت بر او اقامه شود، اعمّ از این‌که سقط شده باشد یا بعد از تولّد قبل از شش سالگی مرده باشد. البته در فرض دوّم، به نظر مشهور فقها اقامه نماز مستحب می‌باشد.
در روایت صحیحه، علی بن یقطین می‌گوید: از حضرت موسی بن جعفر (علیه‌السّلام) سؤال نمودم، کودک میّت، چند ساله یا چند ماهه باشد، بر او نماز اقامه می‌شود؟ فرمودند: هر چند ماه یا سال داشته باشد، بر او نماز خوانده می‌شود، مگر قبل از تمام شدن خلقتش، سقط شود. «قٰالَ: یُصَلِّی عَلَیْهِ عَلٰی کُلِّ حٰالِ اِلاّٰ اَنْ یَسْقُطَ لِغَیْرِ تَمٰامٍ» و روایات دیگر.
البته به قرینه آن دسته از اخبار که به صراحت دلالت بر عدم وجوب نماز میّت بر کودک داشت، این دسته از اخبار حمل بر استحباب می‌شود.
لازم به‌یادآوری است، نماز میّت که بر کودک خوانده می‌شود، با نماز افراد بالغ قدری متفاوت است. از جمله این‌که مشهور فقها، دعا در حق پدر و مادر کودک را واجب دانسته‌اند که با جمله «اللهُّمَ اجعَلهُ لابَویهِ وَلَنَا سلَفاً وفَرَطاً واجراً» بیان می‌شود و توضیح آن در متون فقهی آمده است.

---