تأمین در اسلام به اتفاق همه علمای شیعه و بیشتر اهل سنتعقدی لازم و واجب الوفاست. امان عهدی است که نقض یک جانبه آن توسط مسلمینجایز نیست، مگر آنکه مستأمن خلافی مرتکب یا خدعهای بهکار برد.
قرآن میفرماید: «سَتَجِدونَ ءاخَرینَ یُریدونَ اَن یَأمَنوکُم و یَأمَنوا قَومَهُم... = به زودی با جمعیتی روبهرو خواهید شد که میخواهند (برای حفظ منافع خود)، هم از ناحیه شما (مسلمانان) در امان باشند و هم از ناحیه قوم خودشان (که مشرکاند)».
قرآن در برابر این گروه شدت عمل به خرج داده و میفرماید: اگر به صلح واقعی روی نیاوردند آنها را هر کجا یافتید اسیر کنید یا بکشید: «فَخُذوهُم واقتُلوهُم...».
در حدیثی از امام باقر (علیهالسلام) آمده: اگر کسی شخصی را امان دهد، آنگاه خیانت کند و او را بکشد در روز قیامت در حالی که پرچمدار خدعه و خیانت است محشور خواهد شد.
تداعی کننده این نکته است که نقض امان به نوعی نقض عهد به شمار میآید که در قرآن و در اخلاق اسلامی شدیداً نکوهش شده است. قرآن میفرماید: «والموفونَ بِعَهدِهِم اِذا عهَدوا»
و به صورت خاص در مورد بخشی از مشرکان پیمان شکنی را حرام میداند؛ یعنی آن مشرکانی که پس از پیمان با مسلمانان، بر خلاف شرایط گام برندارند و احدی را بر ضد مسلمین تقویت نکنند: «... اِلاَّ الَّذینَ عهَدتُم مِنَ المُشرِکینَ ثُمَّ لَمیَنقُصوکُم شیًا ولَم یُظهِروا عَلَیکُم اَحَدًا فَاَتِمّوا اِلَیهِم عَهدَهُم اِلی مُدَّتِهِم...»
ولی بخشی دیگر از مشرکان روحیه پیمانشکنی دارند و اگر روزی بر مسلمین غالب شوند نه ملاحظه خویشاوندی و نه رعایت عهد و پیمان میکنند، از این رو نباید انتظار رعایت پیمان را از سوی پیامبر داشته باشند: «کَیفَ واِن یَظهَروا عَلَیکُم لا یَرقُبوا فیکُم اِلاّ ولا ذِمَّةً».
، بنابراین در مدتی که کافر حربی با امانی که دریافت کرده با اطمینان و آرامش در دارالاسلام زندگی میکند نمیتوان ناگهان این امان را نادیده گرفت و جان و مال او را در مخاطره افکند، مگر آنکه ابتدائاً نقض امان از سوی او صورت گرفته باشد.
۳. مرگ مستأمن که نتیجه آن به نظر برخی در ترکه او ظاهر میشود، زیرا گروهی گفتهاند: با مرگ وی، اموالی که در دارالاسلام به او تعلق دارد به وارثمسلمان او و در صورت نبود وارث مسلمان به امام مسلمین تعلق میگیرد.