• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نقد مقتل ابومخنف

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




یکی از مقاتل عاشورایی، مقتل الحسین (علیه‌السّلام)، اثر ابومخنف لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف بن سلیم ازدی غامدی (۱۵۷ق) می‌باشد.



چنان که پیشتر اشاره شد، به سبب قدمت و اعتبار اخبار و گزارش‌های ابومخنف درباره حادثه کربلا، از قرن ششم به بعد، برخی از اخبار جعلی و سست به این مورخ نسبت داده شده است که هیچ اثری از آنها، در منابع معتبر که به نقل گزارش‌های ابومخنف پرداخته‌اند، وجود ندارد. جعل اخبار دروغین و سست و بی محتوا و انتساب آن به ابومخنف در قرون بعدی تا آنجا پیش رفت که برخی در قرون اخیر، به نگارش کتابی با نام مقتل الحسین المشتهر بابی مخنف دست یازیده‌اند و آن را به این مؤلف بزرگ نسبت داده‌اند.

۱.۱ - چند نمونه از اخبار جعلی

۱. گزارش اخبار مقتل از ابومخنف و او از هشام و او از پدرش محمد بن سائب کلبی! در حالی که هشام شاگرد ابومخنف است و او از ابومخنف روایت می‌کند؛
۲. گزارش بازگشت امام حسین (علیه‌السّلام) از راه کربلا به مدینه، هنگام شنیدن خبر کشته شدن مسلم و هانی، و پناه بردن حضرت به قبر جدش پیامبر و گریه کردن وی در آنجا، که هیچ سند تاریخی‌ای، آن را تایید نمی‌کند؛
۳. سوار شدن امام (علیه‌السّلام) بر هفت اسب و فرود آمدن از آنها به سبب توقف و نرفتن آنها به سوی کربلا،
[۵] ابومخنف، مقتل الحسین ومصرع اهل بیته واصحابه فی کربلا، ص۴۸_ ۴۹.
که به این صورت در هیچ مقتلی نیامده است؛
۴. جریان کشته شدن طرماح بن عدی در کربلا با آنکه وی در کربلا حضور نداشت؛
۵. انتساب برخی از گفته‌ها به حضرت زینب همانند: «لیتنی کنت قبل هذا الیوم عمیاء و...» هنگام شهادت حضرت علی اکبر،
[۷] ابومخنف، مقتل الحسین ومصرع اهل بیته واصحابه فی کربلا، ص۸۲.
که با شان و مقام و صبر آن بانوی بزرگ سازگار نیست؛
۶. و افزون بر اینها، ۲۵ تحریف یا تصحیف فاحش دیگر که در مقدمه وقع الطف آمده است.


۱. حموی، یاقوت، معجم الادباء، ج۵، ص۲۲۵۲.    
۲. کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۲، ص۲۲۵.    
۳. ابومخنف، مقتل الحسین ومصرع اهل بیته واصحابه فی کربلا، ص۲، تحقیق حسن غفاری.    
۴. ابومخنف، مقتل الحسین ومصرع اهل بیته واصحابه فی کربلا، ص۳۹.    
۵. ابومخنف، مقتل الحسین ومصرع اهل بیته واصحابه فی کربلا، ص۴۸_ ۴۹.
۶. ابومخنف، مقتل الحسین ومصرع اهل بیته واصحابه فی کربلا، ص۸۹.    
۷. ابومخنف، مقتل الحسین ومصرع اهل بیته واصحابه فی کربلا، ص۸۲.



پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۱۲۲_۱۲۳.






جعبه ابزار