نفوس (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نفوس:(أَعْلَمُ بِما في نُفوسِكُمْ) «نفوس» به معنای
ذات شی‌ء است.
به موردی از کاربرد «نفوس» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِما في نُفوسِكُمْ إِن تَكونواْ صالِحينَ فَإِنَّهُ كانَ لِلأَوّابِينَ غَفورًا) «
پروردگار شما از درون دل‌هايتان آگاه‌تر است؛ هرگاه لغزشى در اين زمينه داشتيد اگر صالح باشيد و جبران كنيد او بازگشت‌كنندگان را مى‌آمرزد.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
سياق آيات حكم مى‌كند كه اين آيه نيز متعلق به مطالب آيات
قبل (درباره
پدر و
مادر) باشد، بنا بر اين بايد گفت اين آيه، متعرض آن حالى است كه احيانا از فرزند
حرکت ناگوارى سرزده كه پدر و مادر از وى رنجيده و متاذى شده‌اند، و اگر صريحا
اسم فرزند را نياورده و اسم آن عمل را هم نبرده، براى اين بوده است كه بفهماند همانطور كه مرتكب شدن به اين اعمال سزاوار نيست، بيان آن نيز مصلحت نبوده و نبايد بازگو شود.
پس اين‌كه فرمود:
(رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِما في نُفوسِكُمْ) معنايش اين است كه پروردگار شما از خود شما بهتر مى‌داند كه چه حركتى كرديد.
مکارم شیرازی در
تفسیر نمونه می‌فرمایند:
در آيۀ ۷
سوره تکویر دربارۀ نشانه‌هاى روز رستاخيز مى‌خوانيم:
(وَ إِذا اَلنُّفوسُ زُوِّجَتْ) «و در آن هنگام كه هركس با همسان خود قرين گردد.»
صالحان با صالحان و بدكاران با بدكاران، اصحاب يمين با اصحاب يمين و اصحاب شمال با اصحاب شمال، برخلاف اين دنيا كه همه باهم آميخته‌اند، گاه همسايۀ مؤمن، مشرک است و گاه همسر صالح، ناصالح ولى در
قیامت كه
یوم الفصل و روز جدايی‌هاست اين صفوف كاملا از هم جدا مى‌شوند.
در
تفسیر اين آيه احتمالات ديگرى نيز
ذکر شده است از جمله اين‌كه:
ارواح به بدن‌ها بازمى‌گردند، يا نفوس بهشتى با حوريان تزويج و نفوس جهنمى با شياطين قرين مى‌شوند، يا اين‌كه هر انسانى با دوست و رفيقش قرين مى‌گردد، بعد از آن‌كه
مرگ ميان آن‌ها جدايى افكند و يا هر انسانى با اعمالش قرين مى‌شود، ولى تفسير اول از همه مناسب‌تر است.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «نفوس»، ج۴، ص ۴۹۹.
