نافع بن عبدالرحمان قاری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نافع بن عبدالرحمان قاری (
۷۰ و اندی ـ
۱۶۹ق)، از
قاریان سبعه و محدثان مورد اعتماد در
قرن دوم هجری قمری بود.
ابورویم نافع بن عبدالرحمان بن ابی نعیم لیثی مدنی مدینی، اجداد و نیاکان نافع از مردمان
اصفهان بودند
و خود به سال هفتاد و اندی در زمان خلافت
عبدالملک بن مروان (
۶۵-
۸۶ق) به دنیا آمد.
از موالی جعونة بن شعوب لیثی بود و در
مدینة النبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌زیست.
نافع یکی از قاریان سبعه بود که به گفته خودش،
علم قرائت را از بیش از هفتاد نفر از
تابعین اهل مدینه فرا گرفته که از آن میان به اساتیدی چون
عبدالرحمان بن هرمز اعرج،
شیبة بن نصاح و
مسلم بن جندب می‌توان اشاره کرد.
ابن حجر معتقد است که نافع از
فاطمه دختر علی بن ابی طالب (علیهم‌السّلام)،
زید بن اسلم، نافع مولای
ابن عمر و دیگران حدیث شنیده و روایاتی نقل کرده است.
ابورویم از قاریان و محدثان مورد اعتماد بود
و صدق گفتار او را همگی ستوده‌اند.
نقل است که وی فراگیری علوم و فنون علم قرائت را در سال
۹۵ق در زمانی که هنوز ۲۵ سال از عمرش نگذشته بود، آغاز کرد و در حدود
۱۲۰ق به
تعلیم و
تدریس آن مشغول شد، در حالی که هنوز اساتید برجسته و بزرگش در قید حیات بودند و به تدریس اشتغال داشتند.
از جمله شاگردان نافع در علم قرائت
ورش،
قالون و
اسماعیل بن جعفر،
و در
علم روایت افرادی مانند
خالد بن مخلد،
اصمعی و
قعنبی را می‌توان نام برد.
وی مدت شصت سال در
مسجد النبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)
اقامه نماز می‌کرد.
سرانجام پس از عمری طولانی به سال ۱۶۹ق درگذشت. در تاریخ وفاتش اختلاف است.
آثار نافع عبارت‌اند از:
- وقف التمام،
- عواشر القرآن
- کتاب عدد المدینی الاؤل
- کتاب العدد الثانی
- متشابه القرآن و اصل مقرا. (دیگر منابع:
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۹۸، برگرفته از مقاله «نافع لیثی».
