• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مُعَطَّلَة (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





مُعَطَّلَة: (وَ بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ وَ قَصْرٍ مَشیدٍ)
مُعَطَّلَة: به معنی «بیهوده و بی‌حاصل» است و «بئر معطّلة» کنایه از چاهی است که خالی از آب است.
جالب این که در روایاتی که از طرف اهل بیت (علیه‌السّلام) به ما رسیده جمله «و بئر معطّلة» در آیه مورد بحث، به علما و دانشمندانی که در جامعه تنها مانده‌اند و کسی از علومشان بهره نمی‌گیرد تفسیر شده است.
از امام موسی بن جعفر (علیه‌السّلام) در تفسیر جمله (وَ بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ وَ قَصْرٍ مَشیدٍ) می‌خوانیم:
«چاه معطّل که از آن بهره نمی‌گیرند، امام خاموش و قصر محکم سربرافراشته امام ناطق است.»
نظیر همین مضمون از امام صادق (علیه‌السّلام) نیز نقل شده است.



به موردی از کاربرد مُعَطَّلَة در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - مُعَطَّلَة (آیه ۴۵ سوره حج)

(فَکَاَیِّن مِّن قَرْیَةٍ اَهْلَکْناها وَ هی ظالِمَةٌ فَهیَ خاویَةٌ عَلَی عُروشِها وَ بِئْرٍ مُّعَطَّلَةٍ وَ قَصْرٍ مَّشیدٍ)
(چه بسیار اهل شهرها و آبادی‌هایی که آن‌ها را نابود و هلاک کردیم در حالی که ستمکار بودند و دیوارهای آن بر روی سقف‌هایش فرو ریخت و چه بسیار چاه پر آب و قصرهای محکم و مرتفع که بی‌صاحب ماند.)

۱.۲ - مُعَطَّلَة در المیزان و مجمع‌ البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید:
(بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ) یعنی چاهی که دیگر کسی از اهل آبادی کنار آن نمی‌آید تا آب بردارد، چون کسی در آبادی نمانده است.

۱. حج/سوره۲۲، آیه۴۵.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۷۲.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۴۲۴.    
۴. بحرانی، سید‌هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۸۹۴.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۱۴، ص۱۲۶.    
۶. حج/سوره۲۲، آیه۴۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۳۳۳.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۵۴۸.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۳۸۸.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۲۲۳.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۱۴۱.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مُعَطَّلَة»، ج۳، ص۱۹۴.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره حج | لغات قرآن




جعبه ابزار