مَزْج (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَزْج (به فتح میم و سکون زاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای خلط و آميختن است. مشتقات این ماده که در
نهج البلاغه آمده عبارتند از:
مِزاج (به کسر میم) به معنای آميختن و چيز آميخته شده،
مُمازَج (به ضم میم) به معنای مخلوط شونده و
مُمْتَزجه (به فتح میم و سکون میم و فتح تاء) نيز به معنى مخلوط شونده است.
مَزْج به معنای خلط و آميختن است. «مَزَجَ الشرابَ بالماءِ: خلطهُ بهِ»
حضرت علی (علیه‌السّلام) درباره حق و باطل فرموده: اگر باطل از حق كنار شود بر اهل حقيقت مخفى نمى‌ماند و اگر حق از التباس به باطل رها شود زبان‌هاى معاندين از آن كوتاه مى‌شود:
«وَ لكِن يُؤْخَذُ مِنْ هذَا ضِغْثٌ، وَ مِنْ هذَا ضِغْثٌ، فَيُمْزَجَانِ! فَهُنَالِكَ يَسْتَوْلي الشَّيْطَانُ عَلَى أَوْلِيَائِهِ» «امّا مشتى از حق و مشتى از باطل گرفته و به هم آميخته مى‌شوند، اينجاست كه
شیطان بر دوستان خود مسلّط مى‌شود.»
(شرح‌های
خطبه:
)
مِزاج به معنای آميختن و چيز آميخته شده است.
چنان‌كه
حضرت علی (علیه‌السّلام) فرموده:
«فَلَوْ أَنَّ الْبَاطِلَ خَلَصَ مِنْ مِزَاجِ الْحَقِّ لَمْ يَخْفَ عَلَى الْمُرْتَادِينَ» «اگر باطل از آميختن خلاص شود بر اهل حقيقت مخفى نمى‌ماند.»
(شرح‌های
خطبه:
)
مُمازَج به معنای مخلوط شونده است.
چنان كه در سخن حضرت آمده است.
«مُمْتَزجه» نيز در
نهج البلاغه آمده به معنى مخلوط شونده است.
شش مورد از مزج در «
نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مزج»، ج۲، ص۹۷۶.
