مَرَدُوا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَرَدُوا:(أَهْلِ الْمَدينَةِ مَرَدُوا) «مَرَدُوا» از مادّه «
مرد»، (بر وزن سرد)، به معناى طغيان و سركشى و بيگانگى مطلق مى‌باشد،
و در اصل به معناى «برهنگى و تجرد» آمده، و به همين جهت به پسرانى كه هنوز مو در صورتشان نروييده است «
أمرد» مى‌گويند.
«شجرة مرداء» يعنى درختى كه هيچ برگ ندارد، و
«مارد» به معناى شخص سركش است، كه به كلّى از اطاعت فرمان خارج شده است.
بعضى از
مفسران و اهل
لغت، اين ماده را به معناى «تمرين» نيز گرفته‌اند (از جمله در «
تاج العروس» و «
قاموس» تمرين، يكى از معانى آن ذكر شده است). اين، شايد به خاطر آن باشد كه تجرد مطلق از چيزى، و خروج كامل از آن بدون ممارست و تمرين ممكن نيست.
(وَ مِمَّنْ حَوْلَكُم مِّنَ الأَعْرَابِ مُنَافِقُونَ وَمِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ مَرَدُواْ عَلَى النِّفَاقِ لاَ تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُم مَّرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلَى عَذَابٍ عَظِيمٍ) (و از ميان اعرابِ باديه‌نشين كه اطراف شما هستند، جمعى منافقند؛ و از اهل
مدینه نيز، گروهى سخت به
نفاق پاى بندند. تو آنها را نمى‌شناسى، ولى ما آنها را مى‌شناسيم. به زودى آنها را دوبار مجازات مى‌كنيم: مجازاتى در زمان حيات، و مجازاتى به هنگام مرگ؛ سپس به سوى مجازات بزرگى در
قیامت فرستاده مى‌شوند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: حول هر چيز به معناى مكان مجاور و اطراف آن است، اين لفظ مانند قبل و بعد ظرف است، و كلمه
مرد به معناى سركشى و بيرون شدن از اطاعت، و تمرين و ممارست شر است، و معناى دوم با جمله
(مَرَدُوا عَلَى النِّفاقِ) مناسب‌تر است، چون معناى آن چنين مى‌شود: آنها بر مساله نفاق تمرين و ممارست كرده‌اند، به حدى كه ديگر عادتشان شده است.
معناى
آیه چنين است: از جمله اعرابى كه در پيرامون شما هستند
منافقین هستند كه در كار نفاق تمرين كرده‌اند، و همچنين از اهل مدينه هم منافقين هستند كه بر نفاق عادت كرده‌اند، و تو اى محمد ايشان را نمى‌شناسى، ما مى‌شناسيم‌شان و به زودى در دو نوبت عذابشان مى‌كنيم، آن گاه به سوى عذاب بزرگ باز خواهند گشت.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «مَرَدُوا»، ص۵۱۹.
