موسسه امام صادق
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مجله وزین آینه پژوهش پیرامون این مؤسسه عظیم چنین نگاشته است:
"آنان که در تقسیم سالهای طولانی تحقیق، سهم زیادی از زمان را در راه دستیابی به مآخذ و منابع سپری کرده اند همواره می اندیشند که اگر این فرصتها از دست نمی رفت چه نتایج سودمندی می توانست داشته باشد. استاد
آیت اللّه جعفر سبحانی که توفیق داشتند از هیجده سالگی قلم بزنند و در وادی تحقیق و نگارش گام بردارند، در طول ۶۰ سال، گرانی آنچه را که در دست یافتن به مآخذ و منابع از دست می رود به خوبی احساس کردند و همواره به تأسیس مرکزی ویژه محقّقین و مؤلفین می اندیشیدند که در آن بتوان بدون طی مراحل دست و پاگیر، به مخزن کتابخانه مراجعه مستقیم کرد و به دور از جار و جنجال روزمرّگیها، درسالن مطالعه آن یا اتاقهای مخصوص مؤلفین و محقّقین به تألیف وتحقیق پرداخت. با پیروزی
انقلاب اسلامی ایران زمینه تحقق این اندیشه فراهم شد و با همت بلند و تلاش پیگیر ایشان و همراهی جمله ای از فرهنگدوستان نخستین گام یعنی هسته مرکزی مؤسسه تعلیماتی و تحقیقاتی امام صادق علیه السَّلام در سال ۱۳۵۹ ش تأسیس و در روز
عید غدیر افتتاح شد.
این مؤسسه که با انگیزه فراهم آوردن کتابخانه ای ویژه برای محقّقین ومؤلفین تأسیس شد، بنابر مقتضیات زمان و احساس نیازهای اساسی دیگر، مواردی چند را به دستور کار خود افزود که فشرده آن عبارت است از:
۱. تربیت و آموزش استعدادهای جوان برای تحقیق در مسائل اسلامی، بویژه
تفسیر،
حدیث و
عقاید;
۲. احیای متون اسلامی و تحقیق بر روی آثار بزرگان
شیعه;
۳. نقد آثار روز درباره
اسلام;
۴. پاسخ به سؤالات دینی;
۵. انتشار جزوه های مختصر درزمینه مسائل اسلامی.
بعد از تشکیل هسته مرکزی، با احساس نیاز به توسعه بیشتر مرکز، توجه عاشقان رشد واعتلای
فرهنگ اسلامی، از جمله حضرت
امام خمینی قدَّس سرَّه به آن جلب شد و ساختمان جدید مرکز در زمینی به مساحت دو هزار متر مربع احداث گشت.
این مرکز دارای مخزن بزرگ کتابخانه و سالن مطالعه وسیع و مجهز است. اتاقهای مخصوص محققین و مؤلفین در طبقه سوم آن قرار دارد وآخرین طبقه آن دارای دو کلاس بزرگ و مجهز برای کارهای آموزشی است.
محقّقینی که به تنهایی مشغول تحقیق و تألیف هستند از سالن مطالعه عمومی کتابخانه که محیطی بسیار آرام است استفاده می کنند. آنان بدون مراجعه به کتابدار می توانند خود وارد مخزن کتابخانه شوند و در قسمتهای مختلف آن، جدا از دست یافتن به منبع مورد نیاز، با منابع دیگری در زمینه کار خود آشنا شوند. آن دسته از محققینی که به طور گروهی بر روی اثری کار می کنند، اتاقی ویژه دارند. گروهی از محققین زیر نظر مستقیم استاد
جعفر سبحانی به تحقیق می پردازند و کسانی نیز به کار خود مشغول هستند و از امکانات مؤسسه استفاده می کنند، کافی است موضوعِ موردِ تحقیق، اسلامی باشد و محقق، شرایط اوّلیه تحقیق را داشته باشد.
کتابخانه مرکز که شامل مجموعه ای از کتب مرجع و مصادر اوّلیه است، حدود ۵۰ هزار جلد کتاب دارد که بخش اعظم آن، کتابخانه استاد
جعفر سبحانی (مدّظله العالی) بوده که به مرکز اهدا شده است. اگر محقّقی از خارج از کشور و یا از شهرستانهای
ایران برای تحقیق در موضوعات اسلامی به
قم بیاید، می تواند در طول مدت تحقیق میهمان مؤسسه باشد و از امکانات آن استفاده نماید.
در بخش احیای آثار پیشینیان، تصحیح و تحقیق کتب خطی قبل از قرن هفتم در دستور کار قرار دارد که برخی از آثار چاپ شده همراه با مقدمه ای گسترده و خواندنی از حضرت استاد عبارتند از:
۱.
المهذب نوشته
ابن براج طرابلسی(۴۰۰ـ۴۸۱ق) در ۲ جلد و با دو مقدمه استاد.
۲.
الجواهر نوشته
ابن براج طرابلسی.
۳.
الجامع للشرائع نوشته
یحیی بن سعید حلی (۶۰۰ـ۶۸۱ق).
۴.
العمدة نوشته
ابن بطریق حلی(۵۲۳ـ۶۰۰ق).
۵.
اصباح الشیعة بمصباح الشریعة نوشته
قطب الدین کیدری (قرن ۶هجری).
۶. قاعدة ضمان الید نوشته
شهید شیخ فضل اللّه نوری (ش:۱۳۲۷ق).
۷.
الاحتجاج نوشته
احمد بن علی بن ابی طالب طبرسی (م ح۵۵۰ق) در ۲ جلد.
۸.
رجال نجاشی نوشته
ابو العباس احمد بن علی نجاشی کوفی (۳۷۲ـ۴۵۰ق) در ۲ جلد.
۹.
اشارة السبق نوشته
حلبی.
۱۰.
اقطاب الدوائر(در
تفسیر آیه تطهیر) نوشته شیخ عبد الحسین (از علمای
عصر صفوی).
۱۱. ا
بانة المختار فی أحکام الخیار نوشته
شیخ الشریعه اصفهانی (۱۲۶۶ـ۱۳۳۹ق).
۱۲.
غنیة النزوع تألیف
ابن زهره حلی(۵۱۱ـ۵۸۵ق).
۱۳.
نهایة المرام تألیف
علامه حلی (۳ جلد).
۱۴.
تحریر الأحکام الشرعیة، تألیف
علامه حلی(۶ جلد).
۱۵.
معالم الدین فی فقه آل یاسین(۲ جلد).
۱۶.
اللئالی العبقریة، نگارش
فاضل هندی.
۱۷.
نهایة الوصول إلی علم الاصول، تألیف
علامه حلی
۱۸.
الدر الثمین من دیوان المعصومین علیهم السَّلام.
۱۹.
شوارق الالهام، تألیف
علامه لاهیجی.
و جمعی از محقّقین تحت اشراف ایشان مشغول به تألیف کتب مرجع در موضوعات مختلف می باشند که تاکنون آثار ذیل به جامعه فرهنگ ارائه شده است:
۱.
موسوعة طبقات الفقهاء در ۱۷ مجلد که آنچه در این مجموعه مورد نظر واقع شده است.
۲.
معجم التراث الکلامی در ۵ جلد.
۳.
موسوعة الرجالیة (
معجم الرجال وسائل الشیعة)
۴.
معجم طبقات المتکلمین ، در ۵ جلد.
این مؤسسه به غیر از کتابخانه، دارای حروفچینی پیشرفته کامپیوتری (لاینوترونیک)، اتاقهای محققین، اتاقهای درس، سلف سرویس و اتاق اطلاع رسانی و تکثیر نیز می باشد.
پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیة الله العظمی جعفر سبحانی
