مقدم متصل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مقدم متصل، به‌معنای قضیه‌ای است که جزء اول
قضیه شرطیه متصله باشد.
قضیه‌ای را که جزء اول
شرطیه متصله باشد؛ مقدم متصل و جزء دوم آن را تالی متصل و در
شرطیه منفصله جزء اول را مقدم منفصل و جزء دوم آن را تالی منفصل می‌نامند.
میان مقدم و تالی متصل و مقدم و تالی منفصل دو فرق است:
۱. یکی آن است که مقدم متصل،
تالی نمی‌تواند باشد و بالعکس، بگونه‌ای که معنا هم باقی باشد، چنان که اگر بگوئی: هرگاه آفتاب بر آید روز است امکان ندارد که
حکم همین حکم باشد ولی مقدم تالی شود و تالی مقدم. و اما در منفصل هر کدام را می‌توان مقدم کرد در حالی که معنا هم باقی باشد مثلا اگر بخواهی می‌گوئی: عدد یا زوج است یا فرد، و اگر بخواهی می‌گوئی: عدد یا فرد است یا زوج.
۲. دوم که تالی متصل به موافق سازگار با مقدم است مانند سازگاری: روز بودن با آفتاب بر آمدن و اما تالی منفصل مخالف و ناسازگار با مقدم است مانند مخالفت زوج بودن با فرد بودن و اثبات و موجب بودن متصل آن است که حکم شود به وجود این سازگاری، مانند، اگر آفتاب برآید روز موجود است و نفی و سلب بودن متصل آن است که حکم شود به عدم این سازگاری، مانند: چنین نیست که اگر آفتاب بر آید شب موجود شود ممکن است که مقدم و تالی سالبه باشد. و
قضیه به نفس خویش موجب است اگر این سازگاری اثبات شود مانند: اگر آفتاب نباشد روز موجود نیست.
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، دانش‌نامه علائی.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «مقدم متصل»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۲۵.
