مقتل احمد بن عبدالله بکری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مقتل احمد بن عبدالله بکری، از مباحث مرتبط به تاریخ‌نگاری
عاشورا و
مقتل‌نگاری است. این
مقتل، یکی از
مقاتل قرن پنجم هجری و نگاشته
ابوالحسن احمد بن عبدالله بکری است. در حال حاضر نسخه اصلی این
مقتل در کتابخانه دانشگاه شهر فاس در کشور
مراکش نگهداری می‌شود
مقتل‌نگاری نوعی از تاریخ‌نگاری است که به طور خاص به شرح و بسط جزئیات
شهادت امام حسین (علیه‌السّلام) و یارانش در واقعه
کربلا می‌پردازد. این روایت‌ها که در ابتدا به صورت شفاهی نقل می‌شدند، بعدها به صورت مکتوب نیز ثبت و ضبط شده و به عنوان "
مقتل الحسین" شناخته می‌شوند. قرن پنجم را به لحاظ تعداد
مقاتل و نگاشته‌های مربوط به واقعه کربلا می‌توان آغاز دوره افول
مقتل‌نگاری و نگاشته‌های‌عاشورایی به حساب آورد. البته نگارش
مقتل نیز هم چون دیگر شاخه‌های علوم، تحت تاثیر فضای پدید آمده در این‌قرن برای نگارش آثار مختلف، از جمله مجامع حدیثی بود. یکی از این
مقاتل،
مقتل الحسین (
علیه
السّلام)؛ نگاشته ابوالحسن احمد بن عبدالله بکری است.
بَکری، ابوالحسن احمد بن عبدالله، مؤلف،
محدث و
فقیه امامی بوده و از زندگی او اطلاع دقیقی در دست نیست. وی تنها با آثارش، که مهمترین و مشهورترین آن‌ها الانوار است، شناخته می‌شود. رجال نویسان
اهل سنت، بکری را نکوهش کرده، او را کذاب دجال،
قصاص و دروغگوتر از
مسیلمه کذاب خوانده‌اند.
ابن حجر افزوده است که یکی از کتاب‌های مشهور وی، کتاب الذروه فی السیرة النبویه است که در آن جنگ‌های عصر
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را گزارش کرده است؛ اما در گزارش هر
جنگ، یا اصل آن را نادرست روایت کرده، یا گزارشهای نادرست بر آن افزوده است.
بکری، رساله کوتاهی درباره
امام حسین (علیه‌السّلام) نگاشته است که نسخه‌ای از آن با عنوان
حدیث وفاة سیدنا
الحسین (
علیه
السّلام) در کتابخانه دانشگاه قرویین شهر فاس در
مراکش در مجموعه‌ای به شماره ۵۷۵/۳، صفحه ۷۷-۸۶ نگه داری می‌شود.
اگرچه رساله
مقتل الحسین بکری مختصر است، به نظر می‌رسد سبک نگارش داستانی_ادبی نویسندگانی همانند بکری در
قرن پنجم و ششم، که تاریخ صدر
اسلام را در قالب کتاب الذروه فی السیرة النبویه به این شیوه
روایت کرده است، آغاز مهمی در روایت کردن
تاریخ عاشورا به این سبک، هرچند با اختصار، بوده است.
• پیشوایی، مهدی،
مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۸۸-۸۹.
