مفضل بن محمد ضبی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مفضّل بن محمد ضبّی (م
۱۶۸ق)، از راویان مورد اعتماد
شیعه و آگاه به
نحو،
شعر و
علوم غریبه و
روایتگر آداب، سرگذشت‌ها و تاریخ اعراب بود.
ابوالعباس مفضّل بن محمد بن یعلی بن عامر ضبّی کوفی، در
کوفه به دنیا آمد
و در
بصره سکونت گزید.
در روزگار خلافت
هارون (
۱۷۰-
۱۹۳ق) به
بغداد رفت.
او یکی از اصحاب امام صادق (علیه‌السّلام) بود
و از قاریانی چون
عاصم و
اعمش قرائت قرآن را فرا گرفت.
کسائی،
فراء،
ابوالحسن مدائنی و دیگران از او روایت نقل کرده‌اند. از بین بصریان
ابوزید انصاری از او استفاده کرده است.
ایشان دانشمند،
آگاه به نحو، شعر و علوم غریبه و
روایتگر آداب، سرگذشت‌ها و تاریخ اعراب بود.
در نقل روایت مورد اعتماد به شمار می‌رفت، اما ابوحاتم از رجال نویسان
اهل سنت، قرائت و
حدیث او را سزاوار ترک دانسته است.
گویند که او
شیعه بوده، ولی این عقیده را مخفی می‌داشته است.
محقق تستری او را شیعه
زیدی دانسته است.
وی در قیام
ابراهیم بن عبدالله بن حسن، برادر
نفس زکیه، بر ضد
منصور عباسی (خلافت
۱۳۶-
۱۵۸ق) شرکت کرد و به اسارت در آمد، ولی خلیفه از او درگذشت.
آثار مفضّل عبارت‌اند از: الاختیارات کتاب الالفاظ معانی الشعر کتاب العروض المفضلیات و کتاب الامثال
که موجود است.
سرانجام در سال ۱۶۸ق درگذشت.
(دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۷۶، برگرفته از مقاله «مفضل ضبّی».
