مفاتیح‌ الشرایع‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

کتاب مفاتیح الشرایع تالیف مولی محمد محسن فیض کاشانی است. این کتاب در بردارنده محتوای امهات مسائل فقهی است منضم به دلائل و اقوال مربوط به آنها و باید گفت این کتاب از جمله بهترین کتب فقهی از جهت مبانی و واضح‌ترین بلحاظ دلیل و برهان و موجزترین آنها از لحاظ عبارات و از افصح آنها بلحاظ بیان و شیواترین موارد اجماعات می‌باشد.

---

کتاب به دو قسم: فن عبادات و سیاسات و فن عادات و معاملات تقسیم می‌شود. و در هر یک از این دو قسم متن کتاب و یک خاتمه گنجانده شده.

---

این كتاب از آغاز تألیف مورد توجه مجتهدان و محدثان بوده و تاكنون چهارده شرح و چندین حاشیه بر آن كتاب نگاشته شده كه از جمله آنها شرح آقا محمد باقر بهبهانی (بزرگ مجتهد قرن دوازدهم) شایان ذكر است.
بعضی شروح و تعالیق بر کتاب :
۱- شرح مفاتیح سید ابراهیم رضوی قمی از اعلام قرن دوازدهم.
۲- شرح مفاتیح سید ابو الحسن محدث جزائری .
۳- شرح مفاتیح مولی شریف عدل فتونی عالمی ( شریعة الشیعة ).
۴- شرح مفاتیح مولی وحید بهبهانی ( مصابیح الظلام ).
۵- شرح مفاتیح آقا محمد جعفر کرمانشاهی نوه وحید بهبهانی.
۶- شرح مفاتیح مولی محمد حسین گیلانی اصفهانی لبنانی .
۷- شرح مفاتیح شیخ حسین بحرانی (الانوار اللوامع).
۸- شرح مفاتیح مولی محمد بن تبریزی .
۹- شرح مفاتیح مولی محمد رضا مومن قمی .
۱۰- شرح مفاتیح شیخ سلیمان قطیفی .
۱۱- تعلیقه بر مفاتیح وحید بهبهانی .
۱۲- تعلیقه بر مفاتیح سید حیدر عاملی .
۱۳- تعلیقه بر مفاتیح میرزا محمد بن سلیمان تنکابنی صاحب قصص العلماء .
۱۴- تعلیقه بر مفاتیح مولی محمد عثیانی احسائی بحرانی .
۱۵- تعلیقه بر مفاتیح ابن مصنف (محمد بن محسن) معروف به علم الهدی .
۱۶- تعلیقه بر مفاتیح ابن علم الهدی محمد محسن بن محمد.
۱۷- تعلیقه بر مفاتیح مولی محمد یوسف بن محمد علی لاهیجی از اعلام قرن یازدهم.
و...

---

در تصحیح این کتاب از نسخ خطی زیر استفاده شده:
۱- نسخه کامل بخط نسخ زیبا و قطع بزرگ و دارای حواشی بسیاز از برادر زاده مصنف (شیخ محمد هادی) و دیگران که تاریخ کتاب شعبان ۱۱۱۲ ه. ق و کاتب شیخ محمد بن ابی العسکر است.
۲- نسخه خطی دیگری که به خط نسخ نوشته شده و جلد اول کتاب یعنی فن عبادات و سیاسات را داراست و حواشی مصنف و برادرزاده اش شیخ محمد هادی را در بر دارد.
تاریخ کتابتش محرم سال ۱۱۱۷ ه. ق و کاتبش سید محمد بن فضل الله حسینی جهرودی قمی این نسخه مصحح و مقابله شده است.
۳- نسخه تصحیح شده دیگری بخط زیبای نستعلیق و مشحون به حواشی که دربردارنده جلد دوم کتاب یعنی فن معاملات و عادات می‌باشد.
این نسخه مجهول التاریخ و الکاتب است.
این نسخه در کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی در قم موجود می‌باشد.

---