مغالطه اعراب و اعجام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یکی از اقسام
مغالطه لفظ مفرد، مغالطه در
اعراب و
اعجام است.
مغالطه بر دو قسم است:
۱.
مغالطه لفظی؛
۲.
مغالطه معنوی.
مغالطه لفظی یا مغالطه لفظ مفرد است و یا
مغالطه لفظ مرکب. از اقسام مغالطه لفظ مفرد، مغالطه در اعراب (زیر و زبر) و اعجام (نقطه داشتن و نداشتن یا جابه جایی نقطه‌ها) است. این مغالطه در موردی است که لفظ دارای معانی متعددی بوده و منشا این تعدد اموری است که خارج از
ذات و
جوهر کلمه بوده و بر هیئت آن عارض می‌شوند. بیان مطلب آن است که بیان کننده
قیاس مغالطی (قایس) در لفظ تغییر و تحولی ایجاد کند که سبب اشتباه شود و آن تغییر یا در نطق به آن لفظ است مانند: "برید" را "یزید" تلفظ کردن یا "بازار" را "بازآر" تلفظ کردن، و یا تغییر در نوشتار و خط است و در هر حال یا
تصحیف به اعجام و نقطه‌گذاری است مانند:
لفظ مهمله و بی‌نقطه را با نقطه تلفظ کردن یا نوشتن مثل (محرم و مجرم).
مترادف‌های مغالطه اعراب و اعجام عبارت‌اند از:
غلط اختلاف اعراب و اعجام، غلط حال خارج از لفظ، غلط هیئت خارج لفظ، مغالطه اشتراک حال خارج لفظ، مغالطه اشتراک هیئت خارج لفظ و مغالطه احوال عرضی لفظ.
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:
• مظفر، محمدرضا، المنطق.
• سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة.
• علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.
• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.
• شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «مغالطه اعراب و اعجام»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۱۸.
