شهربانو دختر يزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی ایران، یکی از همسران امام حسین (علیهالسلام) و مادر امام سجاد (علیهالسلام) است. مزار این بانو در شمال غربی شهر موصل در کشور عراق، مقابل جامع نوری کبیر، واقع است. زیارتگاهی، در محله منقوشه، در شمال غربی موصل، مقابل جامع نوری کبیر، واقع است و به «شهربانو» یا «شاهزنان»، همسر امام حسین (علیهالسّلام) و مادر امام زینالعابدین (علیهالسّلام) منسوب است و به علت اینکه مادر نُه تن از امامان (علیهمالسّلام) به شمار میآید، به «امالتسعه» شناخته میشود. ساختمان کوچک بقعه، سمت راست مسجد واقع شده و شمال رواق، دو اتاق متصل به هم است، اتاق اول، مربعشکل و به ابعاد هر ضلع، چهار متر است و در آن، چهار قبر قدیمی قرار دارد، بر یکی از این قبرها، سنگ قدیمی که از سنگنوشتههای قرن هشتم یا نهم هجری، حکایت دارد، به چشم میخورد که با اشکال هندسی و با خط ثلث ترکیبی، تزیین یافته است، اتاق دوم نیز به مساحت ۲۵ متر است و نزدیک به دو تا سه متر، از سطح صحن، پایینتر است، وسط آن، صندوق چوبی گهوارهای شکلی قرار دارد که از قبر امالتسعه، محافظت میکند و روی آن هم پارچه سبزرنگی، انداخته شده است. دیوار بقعه، نزدیک به یک متر، ضخامت دارد و بالای آن، گنبد عرقچینی به ارتفاع نزدیک به دو متر، قرار داده شده و با رنگ سفید، رنگآمیزی شده است. قدمت بنا را مربوط به عصر ایلخانی میدانند. اتاق مرقد، با نقوش اسلیمی و آیات قرآن، تزیین یافته است و یک کتیبه تاریخی، بالای در ورودی اتاق مرقد، وجود دارد که متن آن، چنین است: «قد عمر هذا الضریح الشریف المعروف بشاه زنان.» در گذشته این مرقد، کنار یک مدرسه دینی، کنار مسجد جامع، واقع بوده است. [۱]
اکرم محمد یحیی، الاکتشافات الاثریة الجدیدة لاقدم المساجد الاسلامیة فی مدینة الموصل، صص۱۶۲- ۱۶۴.
[۲]
عامری، ثامر عبدالحسن، المراقد و المزارات فی العراق، صص۴۱۷ - ۴۱۸.
زیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، برگرفته از مقاله «مزار امالتسعه (شهربانو)»، ج۲، ص۳۶۸. ردههای این صفحه : زیارتگاههای شهر موصل | مزار همسران امام حسین |