مرکه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مرکه ، مرکز بخشی در جنوب
قزاقستان که اهالی آن
شیعی مذهب است. اهالی این منطقه ایرانیانی هستند که در گذشته در آن سوی
رود ارس به سر می بردند و با جدا شدن
جمهوری آذربایجان از
ایران، حکومت شوروی آنها را به شهر مرکه در قزاقستان تبعید کرد.
بخش مرکه در استان ژامبیل در جنوب قزاقستان قرار دارد.
در
قزاقستان پشت کوه‌های تیانشان در ۱۲۰ کیلومتری پایتخت و در نزدیکی مرز قرقیزستان، شهر کوچکی به نام مِرکه وجود دارد که معروف به «قم قزاقستان» است. شهری که مردم آن
شیعه ایرانی هستند و به زبان آذری حرف می‌زنند و هنوز چشم امید دارند تا روزی گروهی از مسئولان ایرانی بیایند و آنها را به سرزمین مادریشان ببرند.
سال‌ها قبل زمانی که
جمهوری آذربایجان از ایران جدا نشده بود، مردم آذربایجان در تمام منطقه پراکنده بودند و خیلی‌ها اقوام و بستگانی در
باکو داشتند و خیلی از عشایر هم گوسفند‌هایشان را به آن سوی
رود ارس می‌بردند اما پس از جنگ‌هایی که در گرفت بخشی از سرزمین ایران جدا شد ولی هنوز هم بسیاری از مردم آذربایجان در دو سوی
رود ارس با هم رفت‌وآمد داشتند تا اینکه در سال ۱۹۱۸ میلادی حکومت شوروی، مرز ایران را بست و بسیاری از ایرانیان در آن سوی مرز گرفتار شدند و به آنها اجازه داده نشد تا به ایران برگردند. زن و مرد و پیر و جوان، سال‌ها در پشت مرزهای بسته ماندند تا شاید روزی مرز‌ها باز شود. آنها ۲۰ سال پشت مرز‌ها انتظار کشیدند و عاقبت حکومت شوروی در یک شب، همه آنها را با دست‌های خالی سوار بر واگن‌های قطار کرد تا به هزاران کیلومتر آن طرف‌تر تبعید کند. بعد از روز‌ها قطار از حرکت ایستاد و همه را پیاده کرد. آنها در منتطقه نامعلومی پیاده شدند که بعد‌ها معلوم شد قزاقستان است.
اکنون ۷۰ سال از روزی که هزاران نفر از مردم کشورمان را به قزاقستان تبعید کردند می‌گذرد. مردمی که جز کشاورزی و دامداری کاری نداشتند.
در آن زمان مسلمان‌بودن و انجام مراسمات مذهبی جرم بود اما این شیعیان چند سال بعد در آن منطقه که «مرکه» نام داشت
مسجدی را به‌صورت مخفیانه ساختند. مسجد را در انتهای کوچه‌ای باریک در میان چند خانه ساختند تا کسی جز خودشان از وجود آن با خبر نباشد. در همان مسجد بود که
نماز می‌خواندند و در ایام
محرم برای
سیدالشهداء عزاداری می‌کردند.
سال‌ها بعد پیرمردی از شیعیان «مرکه» به مسافری از ایران گفته بود که آنها از عشایر منطقه «مشکین‌شهر» و «بیله‌سوار» بوده‌اند و سال‌هاست که چشم امید دارند تا عده‌ای از ایران بیایند و آنها را به کشورشان برگردانند.
اکنون حدود ده‌هزار شیعه در این منطقه زندگی می‌کنند و همه آنها مقلد
امام خمینی (ره) هستند. در مسجد امام علی (ع) این شهر تصویر بزرگی از امام خمینی (ره) بر دیوار زده‌اند که اوایل پیروزی انقلاب یکی از اهالی مرکه که برای زیارت
امام رضا(ع) به
مشهد آمده بود آن را تهیه کرده و برای مردم شهرش سوغات برده بود.
مرکه اکنون سه مسجد دارد و اگر مسافری از ایران قدم به این شهر بگذارد فکر خواهد کرد که وارد یکی از شهرهای آذربایجان شده است. اینجا ایران کوچکی در دل قزاقستان است اما کوچک‌ترین ارتباطی با ایران ندارد و حتی رادیو‌ها هم در این منطقه نمی‌توانند شبکه‌های ایرانی را بگیرند.
روزهای محرم که می‌شود همه شهر سیاه‌پوش می‌شود و دسته‌های عزاداری به راه می‌افتد؛ گویا که مرکه اردبیل است و فریاد «یا حسین» در آسمان شهر طنین می‌اندازد.
•
شیعیان مرکه •
فقط عشق حسین(ع) برای آنها مانده بود
