• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مرتضی خسروانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مرتضی خسروانی فرزند میرزا هاشم از سیاسیون عصر پهلوی و افسر شریفی بود، که با وجدان پاک و آگاهی به پرونده‌ها رسیدگی می‌کرد و به غرض‌ورزی ساواک و کارکنان آن سازمان اعتنایی نمی‌کرد


سپهبد مرتضی خسروانی متولد سال ۱۲۸۴ در محلات بود که با کمک و مساعدت برادر بزرگ خود شهاب‌الدین، به تحصیلات عالیه پرداخت، بعد از اتمام تحصیلات مقدماتی وارد دانشکده افسری شد و پس از اتمام کامل دوره دانشکده افسری، برای گذراندن دوره هواپیمایی به فرانسه سفر کرد و بعد از آن برای انجام دوره‌های تکمیلی به کشورهای‌ ایتالیا و انگلیس رفت
[۱] کابینه منصور به روایت اسناد ساواک، ص۴۹۰، پاورقی، انتشارات مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، سال۸۴.
و بعد از گذراندن دوره‌های تکمیلی به‌ ایران بازگشت.

در سال ۱۳۳۰ با درجه سرهنگی، رئیس رکن یکم و چهارم ستاد نیروی هوایی شد.
[۲] عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی‌ معاصر ‌ایران، ج۱، ص۶۱۵، نشر گفتار و نشر علم، تهران، سال ۸۰، چاپ اول.


چهار سال بعد، یعنی در سال ۱۳۳۴ به فرمان‌دهی تیپ مقدماتی با درجه سرتیپی و بعد از آن به فرمان‌دهی تیپ فنی منصوب شد و در مدت کوتاه و با تلاش‌هایی که از خود نشان داد، به عنوان معاون نیروی دریایی انتخاب گردید.
[۳] عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی‌ معاصر ‌ایران، ج۱، ص۶۱۵، نشر گفتار و نشر علم، تهران، سال ۸۰، چاپ اول.
وی برخلاف برخی برادرانش، افسری لایق و درست‌کار بود.
[۴] الموتی، مصطفی، بازیگران سیاسی از مشروطیت تا سال ۱۳۵۷، ج۴، ص۱۴، چاپ پکا، لندن، سال۱۳۷۶ ش.


در سال ۱۳۳۸ سرلشکر شد و دو سال بعد به ریاست دادرسی ارتش منصوب شد.
[۵] الموتی، مصطفی، ایران در عصر پهلوی، ج۵، ص۲۴۷، چاپ‌خانه پکا، لندن، سال۶۸.


در سال۴۲ نیز مفتخر به گرفتن درجه سپهبدی شد. وی که افسر شریفی بود، با وجدان پاک و آگاهی به پرونده‌ها رسیدگی می‌کرد و به غرض‌ورزی ساواک و کارکنان آن سازمان اعتنایی نمی‌کرد.
[۶] الموتی، مصطفی، بازیگران سیاسی از مشروطیت تا سال ۱۳۵۷، ج۴، ص۲۴، چاپ پکا، لندن، سال۱۳۷۶ ش.


در ‌این زمان که او هنوز رئیس اداره دادرسی ارتش بود، اختلاف نظراتی بین او و سپهبد نصیری، رئیس شهربانی به وجود آمد؛ به طوری که مشاجره و اختلافات آن‌ها به بن‌بست رسید و سرانجام کار آن‌ها به شاه واگذار شد. شاه نیز از بین ‌این دو، سپهبد نصیری را برگزید و ‌این موجب برکناری سپهبد خسروانی از سمتش شد و با همین درجه بازنشسته گردید.

۱. ↑ کابینه منصور به روایت اسناد ساواک، ص۴۹۰، پاورقی، انتشارات مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، سال۸۴.
۲. ↑ عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی‌ معاصر ‌ایران، ج۱، ص۶۱۵، نشر گفتار و نشر علم، تهران، سال ۸۰، چاپ اول.
۳. ↑ عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی‌ معاصر ‌ایران، ج۱، ص۶۱۵، نشر گفتار و نشر علم، تهران، سال ۸۰، چاپ اول.
۴. ↑ الموتی، مصطفی، بازیگران سیاسی از مشروطیت تا سال ۱۳۵۷، ج۴، ص۱۴، چاپ پکا، لندن، سال۱۳۷۶ ش.
۵. ↑ الموتی، مصطفی، ایران در عصر پهلوی، ج۵، ص۲۴۷، چاپ‌خانه پکا، لندن، سال۶۸.
۶. ↑ الموتی، مصطفی، بازیگران سیاسی از مشروطیت تا سال ۱۳۵۷، ج۴، ص۲۴، چاپ پکا، لندن، سال۱۳۷۶ ش.


سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «خاندان خسروانی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۴/۳۱.    


رده‌های این صفحه : تراجم | خاندان خسروانی | رجال سیاست | رجال سیاسی عصر پهلوی | مقالات پژوهه | نمایندگان مجلس ملی | وزیران عصر پهلوی
جعبه ابزار