محمد و متخلفان غزوه تبوک (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در این مقاله
آیات قرآن مرتبط
با پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله و متخلفان
غزوه تبوک معرفی می‌شوند.
دستور الهى به
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله جهت عدم پذيرش درخواست متخلّفان جنگ تبوک، براى حضور در غزوات ديگر:
«فَإِن رَّجَعَكَ اللّهُ إِلَى طَآئِفَةٍ مِّنْهُمْ فَاسْتَأْذَنُوكَ لِلْخُرُوجِ فَقُل لَّن تَخْرُجُواْ مَعِيَ أَبَدًا وَلَن تُقَاتِلُواْ مَعِيَ عَدُوًّا إِنَّكُمْ رَضِيتُم بِالْقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَاقْعُدُواْ مَعَ الْخَالِفِينَ؛
هرگاه خداوند تو را به سوى‌گروهى از آنان بازگرداند، و از تو اجازه خروج به سوى ميدان
جهاد بخواهند، بگو: هيچ گاه
با من خارج نخواهيد شد؛ و هرگز همراه من،
با دشمنى نخواهيد جنگيد. شما نخستين بار به كناره‌گيرى از
جهاد راضى شديد، اكنون نيز
با متخلّفان بمانيد.»
پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله موظّف به اعلام انتظار هلاكت
منافقان متخلّف از غزوه تبوک به
عذاب الهی يا به دست اهل ايمان:
«قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنَا إِلاَّ إِحْدَى الْحُسْنَيَيْنِ وَنَحْنُ نَتَرَبَّصُ بِكُمْ أَن يُصِيبَكُمُ اللّهُ بِعَذَابٍ مِّنْ عِندِهِ أَوْ بِأَيْدِينَا فَتَرَبَّصُواْ إِنَّا مَعَكُم مُّتَرَبِّصُونَ؛
بگو: آيا درباره ما، جز يكى از دو نيكى را انتظار داريد؟!: يا
پیروزی يا
شهادت ولى ما انتظار داريم كه خداوند، عذابى از سوى خود در آن جهان به شما برساند، يا در اين جهان به دست ما مجازات شويد اكنون شما انتظار بكشيد، ما هم
با شما انتظار مى‌كشيم!»
پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله موظّف به اعلام عدم پذيرش
انفاق‌های متخلّفان از غزوه تبوک، از ناحيه خداوند:
«قُلْ أَنفِقُواْ طَوْعًا أَوْ كَرْهًا لَّن يُتَقَبَّلَ مِنكُمْ إِنَّكُمْ كُنتُمْ قَوْمًا فَاسِقِينَ؛
بگو: انفاق كنيد؛ خواه از روى ميل باشد يا
اکراه، هرگز از شما پذيرفته نمى‌شود؛ چرا كه شما گروه
فاسقی بوده‌ايد.»
سوزنده‌تر بودن آتش
دوزخ، از گرمى هواى دنيا، هشدارى شديد از سوى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به تخلّف‌كنندگان از
جهاد، به بهانه گرمى هوا:
«فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلاَفَ رَسُولِ اللّهِ وَكَرِهُواْ أَن يُجَاهِدُواْ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَقَالُواْ لاَ تَنفِرُواْ فِي الْحَرِّ قُلْ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا لَّوْ كَانُوا يَفْقَهُونَ؛
تخلف‌كنندگان از جنگ تبوک، از مخالفت
با پيامبر خدا و كناره‌گيرى از
جهاد، خوشحال شدند؛ و خوش نداشتند كه
با مال و جان خود، در راه خدا
جهاد كنند؛ و گفتند: در اين گرما، به سوى ميدان حركت نكنيد. به آنان بگو: آتش دوزخ از اين سوزان‌تر است! اگر مى‌فهميدند.»
پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله مأمور افشاى چهره منافقان و اعلام عدم حضور قطعى آنان در هيچ جنگى، پس از جنگ تبوک:
«فَإِن رَّجَعَكَ اللّهُ إِلَى طَآئِفَةٍ مِّنْهُمْ فَاسْتَأْذَنُوكَ لِلْخُرُوجِ فَقُل لَّن تَخْرُجُواْ مَعِيَ أَبَدًا وَلَن تُقَاتِلُواْ مَعِيَ عَدُوًّا إِنَّكُمْ رَضِيتُم بِالْقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَاقْعُدُواْ مَعَ الْخَالِفِينَ؛
هرگاه خداوند تو را به سوى‌گروهى از آنان بازگرداند، و از تو
اجازه خروج به سوى ميدان
جهاد بخواهند، بگو: هيچ گاه
با من خارج نخواهيد شد؛ و هرگز همراه من،
با دشمنی نخواهيد جنگيد. شما نخستين بار به كناره‌گيرى از
جهاد راضى شديد، اكنون نيز
با متخلّفان بمانيد.»
پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله موظّف به عدم پذيرش بهانه‌هاى متخلّفان از غزوه تبوک، به دليل اطلاع از دروغگوييهاى آنان به وسيله
وحی:
«يَعْتَذِرُونَ إِلَيْكُمْ إِذَا رَجَعْتُمْ إِلَيْهِمْ قُل لاَّ تَعْتَذِرُواْ لَن نُّؤْمِنَ لَكُمْ قَدْ نَبَّأَنَا اللّهُ مِنْ أَخْبَارِكُمْ وَسَيَرَى اللّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ؛
هنگامى كه به سوى آنها كه از
جهاد تخلّف كردند بازگرديد، براى شما عذر و بهانه مى‌آورند؛ بگو: عذر نياوريد، ما هرگز سخن شما را باور نخواهيم كرد! چرا كه خدا ما را از اخبارتان آگاه ساخته؛ و خدا و پيامبرش، اعمال شما را خواهند ديد؛ سپس به سوى كسى كه داناى پنهان و آشكار است بازگشت داده مى‌شويد؛ و او شما را به آنچه انجام مى‌داديد، آگاه مى‌كند (و جزا مى‌دهد.)»
پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و مؤمنان همراه آن حضرت، جهادكننده
با مال و جان خود در غزوه تبوک:
«لَكِنِ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ مَعَهُ جَاهَدُواْ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ وَأُوْلَئِكَ لَهُمُ الْخَيْرَاتُ وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ؛
ولى پيامبر و كسانى كه
با او ايمان آوردند،
با مال و جانشان
جهاد كردند؛ و همه نيكيها براى آنهاست؛ و
رستگاران آنها هستند.»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۷، ص۳۹۰، برگرفته از مقاله «محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله متخلفان غزوه تبوک»
