• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن احمد اشعری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابوجعفر محمد بن احمد بن یحیی اشعری (م حدود ۲۸۰ق)، از فقیهان و محدثان شیعه قرن سوم هجری قمری بود. برخی از علمای رجال وی را ثقه و برخی دیگر او را محدثی ضعیف دانسته‌اند.


ابوجعفر محمد بن احمد بن یحیی اشعری قمی، از سعد بن عبدالله، محمد بن عبدالجبار و محمد بن علی ماجیلویه حدیث آموخت.
[۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۱، ص۲۴۶.    
شیخ طوسی او را در ردیف کسانی آورده که از ائمه روایتی ندارند.
[۲] شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۴۹۳.
برخی از علمای رجال شیعه همانند نجاشی او را محدثی ثقه دانسته‌اند، در حالی که بیشتر علمای شیعه ابوجعفر را محدثی ضعیف دانسته و گفته‌اند که او هیچ اهمیتی به ناقل احادیث نمی‌داده و حتی توجه به صحت و سقم احادیث نیز نداشته است، بنابراین او شخصاً فردی موجه و موثق بوده، اما احادیث وی مورد اطمینان نیست.
[۳] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۳۴۸.    
محمد بن جعفر رزّاز (م ۳۱۳ق)، ابن بطه، احمد بن ادریس و دیگران از او حدیث شنیده‌اند.
[۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۱، ص۲۴۶.    


وی دارای آثاری چون الملاحم، الطب، مقتل الحسین، الامامه، المزار و نوادر الحکمه بوده است. کتاب النوادر او بسیار بزرگ و نیکوست. اهل قم آن کتاب را «دبّه شبیب» می‌خوانده‌اند، چون در شهر قم شبیب مردی سیرفروش و دارای دبّه‌ای بود که هرکس، هرگونه روغنی می‌خواسته از آن دبّه که خانه‌های متعددی داشته، برمی‌داشته است و این کتاب نوادر نیز مشتمل بر فواید گوناگون و جامع علوم و فنون بوده که همه طالبان علم از آن مستفیض و بهره‌مند می‌شدند، بدین‌جهت به دبّه شبیب نام گرفته بود.
[۵] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۳۴۹.    
کتاب نوادر الحکمه خود شامل کتاب‌های التوحید، الوضوء، الصلاة، الزکاة، الصوم، الحج، النکاح، الطلاق، الانبیاء، مناقب الرجال، فضل العرب، الوصایا، الصدقه، السکنی، الاوقات، الفرائض، الایمان، النذور، العتق، التدبیر، المکاتب، الحدود و الدیات، الشهادات، القضایا و الاحکام بوده است.
[۶] شیخ طوسی، الفهرست، ص۱۴۴.    


این فقیه و محدث شیعه در حدود ۲۸۰ق از دنیا رفت.
[۷] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۸.    
[۸] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۷۳.    
[۹] شیخ صدوق، الامالی، ص۱۷۴.    
[۱۰] شیخ صدوق، الامالی، ص۲۰۵.    
[۱۱] شیخ صدوق، الامالی، ص۳۶۵.    
[۱۲] شیخ صدوق، الامالی، ص۳۷۲.    
[۱۳] ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۱۰۳.    
[۱۴] کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، ص۲۱۰.    
[۱۵] علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۲۴۷.    
[۱۶] حلی، حسن بن علی، رجال ابن داوود، ص۱۶۴-۱۶۵.    
[۱۷] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۱، ص۱۳۴.    
[۱۸] اعلمی، محمدحسین، دائرة المعارف الشیعیة العامه، ج۱۶، ص۲۲۷.
[۱۹] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۲، ص۲۲۴۹.
[۲۰] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۶، ص۲۷۰.    
[۲۱] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۲۰.    


۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۱، ص۲۴۶.    
۲. ↑ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۴۹۳.
۳. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۳۴۸.    
۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، ج۱، ص۲۴۶.    
۵. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۳۴۹.    
۶. ↑ شیخ طوسی، الفهرست، ص۱۴۴.    
۷. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۲۸.    
۸. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۷۳.    
۹. ↑ شیخ صدوق، الامالی، ص۱۷۴.    
۱۰. ↑ شیخ صدوق، الامالی، ص۲۰۵.    
۱۱. ↑ شیخ صدوق، الامالی، ص۳۶۵.    
۱۲. ↑ شیخ صدوق، الامالی، ص۳۷۲.    
۱۳. ↑ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۱۰۳.    
۱۴. ↑ کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، ص۲۱۰.    
۱۵. ↑ علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۲۴۷.    
۱۶. ↑ حلی، حسن بن علی، رجال ابن داوود، ص۱۶۴-۱۶۵.    
۱۷. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۱، ص۱۳۴.    
۱۸. ↑ اعلمی، محمدحسین، دائرة المعارف الشیعیة العامه، ج۱۶، ص۲۲۷.
۱۹. ↑ دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۲، ص۲۲۴۹.
۲۰. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۶، ص۲۷۰.    
۲۱. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۲۰.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۶۰-۶۶۱، برگرفته از مقاله «محمد اشعری».


رده‌های این صفحه : اشعریان | درگذشتگان سال 280 (قمری) | راویان شیعه قرن ۳ (قمری) | شخصیت‌های قرن 3 (قمری) | فقیهان شیعه قرن 3 (قمری) | مؤلفان شیعه قرن 3 (قمری)
جعبه ابزار