• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

متاع حیات دنیا (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





متاع حیات دنیا: (مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا)
متاع حیات دنیا: واژه «متاع» به چيزى گفته مى‌شود كه انسان از آن بهره‌مند شود.
«حيات دنيا» به معنى «زندگى پايين و پست» است.
در حقيقت، جمله «حيات دنيا» (زندگى پايين) اشاره به سير تكاملى حیات و زندگى است كه زندگى اين جهان، نخستين مرحله آن محسوب مى‌شود.



به موردی از کاربرد متاع حیات دنیا در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - متاع حیات دنیا (آیه ۱۴ سوره آل عمران)

(زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاء وَ الْبَنِينَ وَ الْقَنَاطِيرِ الْمُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ وَ الْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَ الأَنْعَامِ وَ الْحَرْثِ ذَلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ اللّهُ عِندَهُ حُسْنُ الْمَآبِ)
(محبّت امور مادى، از قبيل زنان و فرزندان و اموال فراوان از طلا و نقره و اسب‌هاى ممتاز و چهارپايان و زراعت، در نظر مردم جلوه داده شده است؛ تا در پرتو آن، آزمايش و تربيت شوند؛ ولى اين‌ها وسايل گذران زندگى دنیا است و هدف نهايى نمى‌باشد و سرانجام نيک و زندگى والا و جاويدان، نزد خداست.)

۱.۲ - متاع حیات دنیا در المیزان و مجمع‌ البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: يعنى اين شهواتى كه شمرديم امورى است كه در زندگى دنيا (يعنى نزديكترين زندگى براى انسان نسبت به جهان آخرت) وسيله اقامه حيات است و زندگى دنيا (نزديک‌تر) و همچنين متاع و وسيله اقامه آن امرى است فانى و از بين رفتنى، نه خود دنيا مى‌ماند و نه متاع آن، نه آن عاقبتى باقى و صالح دارد و نه اين، آن زندگى كه بقا دارد و شايسته است كه آن را زندگى بناميم، زندگى آخرت است كه نزد خدا است.


۱.۳ - متاع حیات دنیا در تفسیر نمونه

در آیات مختلف قرآن، گاه زندگى دنيا توصيف به «لعب و لهو» شده، مانند
(وَ مَا اَلْحَيٰاةُ اَلدُّنْيٰا إِلاّٰ لَعِبٌ وَ لَهْوٌ...)
«زندگى دنيا جز بازى و سرگرمى نيست...»
گاه توصيف به «لعب و لهو، زينت، تفاخر و تكاثر» شده، مانند:
(اِعْلَمُوا أَنَّمَا اَلْحَيٰاةُ اَلدُّنْيٰا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِينَةٌ وَ تَفٰاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَ تَكٰاثُرٌ فِي اَلْأَمْوٰالِ وَ اَلْأَوْلاٰدِ...)
«بدانيد زندگى دنيا تنها بازى و سرگرمى و تجمّل‌پرستى و تفاخر در ميان شما و افزون‌طلبى در اموال و فرزندان است...»
گاه از آن به «متاع غرور» تعبير شده (آل عمران/ ۱۸۵) ، و گاه به عنوان «متاع قلیل»، مانند
(... قُلْ مَتٰاعُ اَلدُّنْيٰا قَلِيلٌ‌...)
«بگو كه زندگى دنيا متاعى اندک است»
و گاه به عنوان امرى عارضى و ظاهرى و زودگذر (نساء/ ۹۴)
از مجموعه اين تعبيرات و تعبيرهاى ديگر قرآن بخوبى ديدگاه اسلام در مورد زندگى مادى و مواهب آن روشن مى‌شود كه براى آن ارزشى ناچيز قايل است و تمايل و دلبستگى به آن را ناشى از حركت‌هاى بى‌هدف (لعب)، هدف‌هاى سرگرم‌كننده (لهو)، تجمل‌پرستى (زينة)، حب مقام و رياست، برترى‌جويى (تفاخر)، حرص، آز و افزون‌طلبى (تكاثر) مى‌شمرد و عشق به آن را سرچشمه انواع مظالم و گناهان مى‌داند.
امّا اگر اين مواهب مادى تغيير جهت دهند و نردبانى براى رسيدن به اهداف الهى گردند، سرمايه‌هايى مى‌شوند كه خدا آن‌ها را از مؤمنان مى‌خرد و بهشت جاويدان و سعادت ابدى به آن‌ها مى‌بخشد.


۱. آل عمران/سوره۳، آیه۱۴.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات ف، غریب القرآن، دار القلم، ص۷۵۷.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۳۸۹.    
۴. آل عمران/سوره۳، آیه۱۴.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۱.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۳، ص۱۶۵.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۳، ص۱۰۶.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۳، ص۲۵۹.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۷۱۲.    
۱۰. انعام/سوره۶، آیه۳۲.    
۱۱. حدید/سوره۵۷، آیه۲۰.    
۱۲. آل عمران/سوره۳، آیه۱۸۵.    
۱۳. نساء/سوره۴، آیه۷۷.    
۱۴. النساء/سوره۴، آیه۹۴.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۲۳، ص۳۵۶.    



• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «متاع حیات دنیا»، ج۴، ص۲۴۳.


رده‌های این صفحه : لغات سوره آل عمران | لغات قرآن




جعبه ابزار