مالِک بن أَشْتَر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مالِک بن أَشْتَر (به کسر لام) از
واژگان نهج البلاغه اسامی یکی از فرماندهان
امیرالمؤمنین (صلوات‌اللّه‌علیه) و از اصحاب خاص او است. که
امام علی (علیه‌السّلام) چندین مورد از این اصحاب خاصش نام می‌برد. این کلمه پنج بار در
نهج البلاغه آمده است.
مالِک بن حارث أَشْتَر از فرماندهان اميرالمؤمنين (صلوات‌اللّه‌عليه) و از اصحاب خاص اوست، كه در «شتر- اشتر» به نحو كامل نوشته شد.
حضرت علی (علیه‌السّلام) می‌فرماید:
«وَ قَالَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ: وَ قَدْ جَاءَهُ نَعْیُ اَلْأَشْتَرِ (رَحِمَهُ‌اللَّهُ) مَالِکٌ وَ مَا مَالِکٌ! وَ اللَّهِ لَوْ کَانَ جَبَلاً لَکَانَ فِنْداً» (هنگامى كه خبر شهادت «
مالک اشتر» (رحمه‌اللّه‌عليه) به امام (عليه‌السلام) رسيد، فرمود:
مالک، امّا چه
مالكى! به
خدا سوگند اگر كوه بود، يكتا بود.)
(شرح‌های حکمت:
)
و حضرت به دو نفر از سران سپاهش می‌فرماید:
«وَ قَد أَمّرتُ عَلَیکُمَا وَ عَلَی مَن فِی حَیّزِکُمَا مَالِکَ بنَ الحَارِثِ الأَشتَرَ فَاسمَعَا لَهُ وَ أَطِیعَا وَ اجعَلَاهُ دِرعاً وَ مِجَنّاً» (
مالک بن حارث اشتر را بر شما و بر آنان كه زير فرمان شما هستند امير ساختم! گوش به فرمانش دهيد و مطيع او باشيد.)
(شرح‌های نامه:
)
و حضرت در جایی دیگر می‌فرماید:
«هُوَ مَالِکُ بْنُ الْحَارِثِ أَخُو مَذْحِجٍ فَاسْمَعُوا لَهُ وَ أَطِیعُوا أَمْرَهُ فِیمَا طَابَقَ الْحَقَّ فَإِنَّهُ سَیْفٌ مِنْ سُیُوفِ اللَّهِ» (
مالک بن حارث از
قبیله مذحج است، سخنش را بشنويد و فرمانش را در آن‌جا كه مطابق حق است اطاعت كنيد، چرا كه او شمشيرى است از شمشيرهاى خدا كه نه تيزيش به كندى مى‌گرايد و نه ضربتش بى‌اثر مى‌گردد.)
(شرح‌های نامه:
)
حضرت در
نامه ۵۳ نهج البلاغه چند بار نام
مالک را می‌آورد، چنان چه می‌فرماید:
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ هَذَا مَا أَمَرَ بِهِ عَبْدُ اللَّهِ عَلِیٌّ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ مَالِکَ بْنَ الْحَارِثِ الْأَشْتَرَ» (بسم الله الرحمن الرحيم- اين دستورى است كه بنده خدا على اميرمؤمنان به «
مالک بن حارث اشتر»)
(شرح‌های نامه:
)
این کلمه پنج بار در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مالک بن اشتر»، ج۲، ص۹۹۰.
