لِنَعْلَمَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لِنَعْلَمَ:
(إِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ) «لِنَعْلَمَ» از مادّه «
عِلم» به معناى «تا بدانيم»،
و مانند آن كه در
قرآن كراراً در مورد
خداوند به كار رفته، به اين معنا نيست كه خداوند چيزى را نمى‌دانسته و سپس از آن آگاه شده است، بلكه مراد همان تحقق و عينيت پيدا كردن اين واقعيت‌هاست.
(وَ كَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِّتَكُونُواْ شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ وَ يَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا وَ مَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنتَ عَلَيْهَا إِلاَّ لِنَعْلَمَ مَن يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّن يَنقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ وَ إِن كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلاَّ عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللّهُ وَ مَا كَانَ اللّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ إِنَّ اللّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُوفٌ رَّحِيمٌ) (همان گونه كه
قبله شما، يک
قبله ميانه است شما را نيز، امتى ميانه و معتدل قرار داديم تا بر مردم گواه باشيد؛ و
پیامبر هم بر شما گواه باشد. و ما، آن
قبله‌اى را كه
قبلًا بر آن بودى، تنها براى اين
قبله قرار داده بوديم كه افرادى كه از پيامبر پيروى مى‌كنند، از آنها كه به
جاهلیّت باز مى‌گردند، مشخّص شوند. و مسلّماً اين حكم، جز بر كسانى كه خداوند آنها را هدايت كرده، دشوار بود. و خدا هرگز ايمان و نمازهاى گذشته شما را ضايع نمى‌گرداند؛ زيرا خداوند، نسبت به مردم، رئوف و مهربان است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: در اين
آیه شریفه دو سؤال است يكى اينكه چرا فرمود (ما بدانيم و نفرمود من بدانم)؟ دوم اينكه مگر خدا نمی‌داند كه می‌خواهد با تغيير
قبله،
علم حاصل كند؟ در جواب سؤال اول مى‌گوييم مراد به اينكه مى‌فرمايد:
لنعلم تا بدانيم، با اينكه خدا يكى است يا
علم رسل و انبياء است مثلا از اين باب كه بزرگان وقتى سخن مى‌گويند، از
قبل خود و اطرافيان خود سخن می‌گويند، و تكيه كلامشان (ما) است، مثل اينكه امير لشكر می‌گويد: ما فلانى را كشتيم، و فلانى را زندان كرديم، با اينكه اين كارها را خود امير نكرده، بلكه كاركنانش كرده‌اند، در جواب از سؤال دوم مى‌گوييم مراد،
علم عينى و فعلى خداى تعالى است، كه با خلقت و ايجاد
حاصل می‌شود، نه آن
علم كه
قبل از ايجاد داشته است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «لِنَعْلَمَ»، ص۴۸۸.
