• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لَعْب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





لَعْب (به فتح لام و سکون عین) و لِعْب (به کسر لام و سکون عین) و لَعِب (به فتح لام و کسر عین) از واژگان نهج البلاغه به معنای بازی است.
از مشتقات این ماده که در «نهج‌البلاغه» آمده:
تِلْعابَه (به کسر تاء و سکون لام و فتح باء) يعنى كثير اللعب است.
هشت مورد از این ماده در «نهج‌البلاغه» آمده است.



لَعْب و لِعْب (مثل عقل و كتف) به معنای بازى است.
اصل آن از لعاب به معنى آب دهان است و آن كارى است كه مقصد صحيحى در آن قصد نشده است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - اللَّعِبُ - خطبه ۱۳۲ (موعظه)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در مقام موعظه فرموده:
«فَإِنَّهُ وَ اللهِ الْجِدُّ لا اللَّعِبُ، وَ الْحَقُّ لا الْكَذِبُ، وَ ما هُوَ إِلاّ الْمَوْتُ.»
«به خدا آن جدّى است نه بازيچه و حق است نه دروغ و آن مرگ است.»

۲.۲ - تِلْعابَةٌ - خطبه ۸۳ (عمرو بن عاص)

درباره عمرو بن عاص فرموده:
«عَجَباً لاِبْنِ النّابِغَةِ! يَزْعُمُ لاَِهْلِ الشّامِ أَنَّ فِيَّ دُعابَةً، وَ أَنّي امْرُؤٌ تِلْعابَةٌ
«تلعابه» يعنى كثير اللعب، «تعجب از پسر زن زناكار به اهل شام مى‌گويد كه من اهل مزاح هستم و مردى هستم داراى لعب بسيار.»


هشت مورد از این ماده در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۴۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دارالقلم، ص۷۴۱.    
۳. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۲، ص۱۶۶.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۹۴، خطبه ۱۳۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۰، خطبه ۱۲۸.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۹۰، خطبه ۱۳۲.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۸۵، خطبه ۱۳۲.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۷۶.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۷۶.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۴۳۸.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۹۹.    
۱۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۶۹.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۶۴، خطبه ۸۳.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۴۵، خطبه۸۲.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۱۵، خطبه۸۴.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۶۱، خطبه۸۴.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۷۱.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۷۱.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۴۶۴.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۷۳.    
۲۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۸۰.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۳۱، نامه ۳۱.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۶۵، خطبه ۸۳.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۴۲، خطبه ۲۲۰.    
۲۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۴۶، نامه ۳۱.    
۲۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۸۶، حکمت ۷۳.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لعب»، ج۲، ص۹۴۱.    






جعبه ابزار