لزوم منطقی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لزوم منطقی، یکی از
اصطلاحات به‌کار رفته در
علم منطق بوده و به‌معنای ارتباط دو
قضیه بدون قابلیت افتراض انفکاک؛ به دلیل لزوم
تناقض است.
لزوم و ملازمه بین دو چیز را به دو قسم کرده‌اند:
۱. لزوم منطقی؛
۲. لزوم واقعی.
لزوم منطقی، نوعی ارتباط بین دو
قضیه یا مجموعه قضایا است به نحوی که فرض جدائی و انفکاک بین آنها مستلزم تناقض می‌گردد. مانند لزوم و ملازمه میان "مثلث" و "سه ضلعی بودن"، که فرض "مثلثِ فاقد سه ضلع" ذاتاً مستلزم تناقض است.
لزوم واقعی، عبارت است از علاقه سببیت بین دو چیز به نحوی که هر وقت ملزوم در خارج موجود شود لازم نیز موجود شود مانند:
احراق که لازم وجود خارجی آتش است، یا
مرگ که لازم
وجود خارجی استعمال افیون است.
فرق لزوم واقعی و لزوم منطقی این است که در لزوم واقعی، به خلاف لزوم منطقی، فرض انفکاک و جدائی، ذاتاً مستلزم تناقض نیست. مثلاً فرض عدم
احراق برای آتش، و عدم غلیان و جوش آمدن آب برای حرارت مستلزم تناقض نیست.
در تنظیم این مقاله از منبع ذیل استفاده شده است:
• صدر، محمدباقر، الاسس المنطقیة للاستقراء.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «لزوم منطقی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۱۰.
