قیاس طرد (خاص)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قیاس طرد (خاص)،
قیاس بنا شده بر اساس وصف طردی است.
قیاس طرد (خاص)، قیاسی است که بر اساس وصف طردی بنا شده است، و طرد، علتی است که نسبت به وصف مناسب بودن آن و یا وصف شبهی (مستلزم مناسب) بودن آن علم وجود ندارد، اما وصفی است که همواره همراه
حکم است (نقضی برای آن نیست).
اگر وصف مناسبی جامع میان
اصل و
فرع باشد لازمه اش آن است که اصل و فرع در نفس علت شریک باشند، و اگر وصف شبهی جامع باشد، اصل و فرع در چیزی که لازمه علت است با هم اشتراک دارند. اما در جایی که علت حکم نه وصف مناسب است و نه وصف شبهی، بلکه وصفی است که همیشه همراه حکم وجود دارد، به آن وصف طردی، و به قیاسی که جامع آن وصف طردی است قیاس طرد (خاص) میگویند، مثل انتشار بوی تند که همراه
خمر مسکر وجود دارد.
قیاس طرد نزد بیشتر اصولیون ارزش و اعتباری ندارد، حتی کسانی که
قیاس شبه را
حجت میدانند، از قیاس طرد روی گردان هستند.
فرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۵۵، برگرفته از مقاله «قیاس طرد (خاص)».