• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قَیْظ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: قَیْظ (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))


قَيْظ (به فتح قاف) از واژگان نهج البلاغه به معنای شدت حرارت و تابستان است.
این واژه سه بار در نهج البلاغه آمده است.


قَيْظ
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۸۷.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۲۹۰.    
به معنای شدت حرارت و تابستان است.

به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۲۷

امام علی (علیه‌السلام) درباره مذمت یاران فرمودند: «فَإِذَا أَمَرْتُكُمْ بِالسَّيْرِ إِلَيْهِم فِي أَيَّامِ الحَرِّ قُلْتُمْ: هذِهِ حَمَارَّةُ القَيْظِ أَمْهِلْنَا يُسَبَّخُ عَنَّا الحَرُّ»
[۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۰، خطبه ۲۷.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۶۵، خطبه ۲۷.    
[۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۷۰، خطبه ۲۷.    
«چون در ایام گرما به شما امر می‌کنم برای رفتن به طرف اهل شام می‌گوئید: این وقت شدّت گرماست مهلت دهید تا گرما از ما تخفیف یابد.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷، خطبه ۲۷.    
[۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۹.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۲.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۱۶۰.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۳۹۹.    
[۱۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۷۵.    
)

۲.۲ - خطبه ۱۶۵

«شُمُوسُ قَيْظ»
[۱۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۶۸، خطبه ۱۶۵.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۹۱، خطبه ۱۶۰.    
[۱۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص، خطبه ۱۶۵.    
«سرکشی حرارت»
[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۵، خطبه ۱۶۵.    
[۱۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۰.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۱.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۳۸۴.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۵۷.    
[۲۰] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۷۴.    
)

۲.۳ - خطبه ۱۰۷

«وَ الْمَطَرُ قَيْظاً»
[۲۱] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۴۳، خطبه ۱۰۷.    
[۲۲] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۲۰۹، خطبه ۱۰۶.    
[۲۳] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۵۷، خطبه ۱۰۸.    
«روز بارانی گرما باشد.»
[۲۴] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۱، خطبه ۱۰۸.    
[۲۵] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۴.    
(شرح‌های خطبه:
[۲۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۵.    
[۲۷] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۵۴۶.    
[۲۸] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۳۰۲.    
[۲۹] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۹۱.    
)

این واژه سه بار در نهج البلاغه آمده است.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۸۷.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۲۹۰.    
۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۰، خطبه ۲۷.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۶۵، خطبه ۲۷.    
۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۷۰، خطبه ۲۷.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷، خطبه ۲۷.    
۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۹.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۲.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۱۶۰.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۳۹۹.    
۱۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۷۵.    
۱۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۶۸، خطبه ۱۶۵.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۹۱، خطبه ۱۶۰.    
۱۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص، خطبه ۱۶۵.    
۱۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۵، خطبه ۱۶۵.    
۱۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۰.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۱.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۳۸۴.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۵۷.    
۲۰. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۷۴.    
۲۱. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۴۳، خطبه ۱۰۷.    
۲۲. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۲۰۹، خطبه ۱۰۶.    
۲۳. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۵۷، خطبه ۱۰۸.    
۲۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۱، خطبه ۱۰۸.    
۲۵. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۴.    
۲۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۵.    
۲۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۵۴۶.    
۲۸. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۳۰۲.    
۲۹. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۹۱.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «قیظ»، ج۲، ص۸۸۷.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 107 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 165 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 27 نهج البلاغه
جعبه ابزار