قَویّ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَویّ: (وَ كانَ اللَّهُ قَويًّا عَزِيزًا) به معنی
«توانا و نیرومند» است.
این واژه هنگامی که به
خداوند متعال نسبت داده می‌شود از
اسماء حسنی به شمار می‌رود و در غیر این صورت ممکن است به کسان دیگر تعلق پذیرد.
به مواردی از کاربرد
قَویّ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَرَدَّ اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِغَيْظِهِمْ لَمْ يَنَالُوا خَيْرًا وَ كَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ الْقِتَالَ وَكَانَ اللَّهُ قَوِيًّا عَزِيزًا) (و خدا
کافران را با دلى پر از خشم از ميدان
جنگ احزاب باز گرداند بى‌آنكه نتيجه مطلوبى از كار خود گرفته باشند؛ و خداوند (در اين ميدان)،
مؤمنان را از
جنگ بى‌نياز ساخت (و پيروزى را نصيبشان كرد)؛ و خدا
توانا و شكست‌ناپذير است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
كلمه
غیظ به معناى اندوه و خشم است، و مراد از خير آن آرزوهايى است كه كفار آن را براى خود خير مى‌پنداشتند، و آن عبارت بود از غلبه بر
مسلمانان، و از بين بردن
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و معناى آيه اين است كه خداى تعالى كفار را به اندوه و خشمشان برگردانيد، در حالى كه به هيچ آرزويى نرسيدند و خداوند كارى كرد كه مؤمنين هيچ احتياجى به
قتال و جنگ پيدا نكردند، و خدا
قوى بر اراده خويش، و عزيزى است كه هرگز مغلوب نمى‌شود.
این واژه هنگامی که به خداوند متعال نسبت داده می‌شود از اسماء حسنی به شمار می‌رود و در غیر این صورت ممکن است به کسان دیگر تعلق پذیرد، در
آیه مورد بحث می‌خوانیم: «خداوند،
قوی و شکست‌ناپذیر است»
(کانَ اللّٰهُ قَویًّا عَزِیزاً) ممکن است کسانی «
قوی» باشند، امّا «
عزیز» و شکست‌ناپذیر نباشند، یعنی شخص
قوی‌تری بتواند در کارها پیروز شود، ولی تنها «
قوی و شکست‌ناپذیر» در عالم، خداست که قدرت و قوّتش بی‌انتهاست.
(حال اين گروه
مشرکان، همانند حال
فرعونیان و كسانى است كه پيش از آنان بودند؛ آنها آيات خدا را
انکار كردند؛ خداوند هم آنان را به گناهانشان
کیفر داد؛ خداوند توانا و سخت كيفر است!)
در
آیه ۵۲ سوره انفال می‌خوانیم:
(... اِنَّ اللّٰهَ قَوِیٌّ شَدِیدُ الْعِقابِ.) «خداوند
قوی و کیفرش
شدید است». کلمه «
قوی» ده بار در
قرآن مجید تکرار شده است.
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
كلمه
دأب و همچنين ديدن به معناى
عادت است، و عادت عبارت است از عملى كه به طور مداوم از انسان سرزند و طريقه و مشى آدمى شمرده شود. و معناى آيه اين است كه كفر اين مردم شبيه به كفر فرعونيان و امت‌هاى كافر قبل از فرعونيان است كه به
آیات خدا كفر ورزيده، و از اين راه خدا را
عصیان كرده‌اند و خداوند آنان را به گناهانشان بگرفت، چون خداى تعالى
قويی است كه هرگز از گرفتن آنان ضعيف نمى‌شود، و وقتى هم بگيرد
شدید العقاب است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «قَویّ»، ج۳، ص۸۰۹.
