قَمْع (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَمْع (به فتح قاف) یکی از
مفردات نهج البلاغه به معنای قهر کردن، ذلیل کردن و دفع کردن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره رجال حق و ... از این واژه استفاده نموده است.
قَمْع به معنای قهر کردن، ذلیل کردن و دفع کردن آمده است.
به برخی از مواردی که در
نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
امام علی (علیه‌السلام) درباره رجال حق فرموده است:
«فَهُمْ بَيْنَ شَرِيد نَادٍّ وَ خَائِف مَقْمُوع وَ سَاكِت مَكْعُوم وَدَاع مُخْلِص» «آنها بعضی دور شده و گریزان از مردم و بعضی در
خوف است و قهر شده و بعضی ساکت و دهان بسته و بعضی دعوت‌کننده به خوبی از روی
اخلاص است..».
آنگاه که
شریح بن هانی را بر مقدّمه لشکر خویش گذاشت، ضمن کلامی به او فرمود:
«فَكُنْ لِنَفْسِكَ مانِعاً رادِعاً، وَ لِنَزْوَتِكَ عِنْدَ الْحَفيظَةِ واقِماً قامِعاً».
«برای
نفس خود از هواها مانع و دافع باش و بر جهیدن و بی‌صبرانه عمل کردنت را در وقت غضب، شکننده و قهر کننده باش».
«
منقمع الوحوش.» یعنی محلّ اختفاء و پنهان شدن
وحوش.
مواردی از این ماده در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «قمع»، ج۲، ص۸۷۹.
